W listopadzie 2025 roku Unia Europejska opublikowała dwie nowe dyrektywy, które do 2029 roku mają ujednolicić i unowocześnić zasady uzyskiwania, odnawiania i kontrolowania prawa jazdy w krajach członkowskich:
- Dyrektywa (UE) 2025/2205 – kluczowy dokument reformujący szkolenia, zasady medyczne, ważność dokumentów i wprowadzający cyfrowe prawo jazdy,
- Dyrektywa (UE) 2025/2206 – dotycząca transgranicznego egzekwowania zakazów prowadzenia pojazdów.
Obie dyrektywy mają być wdrożone do prawa krajowego do 26 listopada 2028 roku, a nowe zasady zaczną obowiązywać od 26 listopada 2029 roku.
Najważniejsze zmiany dla sektora transportowego
1. Prawo jazdy kat. C od 18. roku życia
Od 2029 roku młodzież w wieku 18 lat będzie mogła zdobyć prawo jazdy kategorii C, pod warunkiem ukończenia kursu kwalifikacji wstępnej (CPC). Zmiana ma na celu złagodzenie niedoboru kierowców zawodowych w Europie.
2. Obowiązkowy okres próbny dla wszystkich nowych kierowców
Każdy nowy kierowca – bez względu na wiek – przejdzie co najmniej dwuletni okres próbny. W tym czasie obowiązywać będą ostrzejsze sankcje za prowadzenie pod wpływem alkoholu czy brak pasów bezpieczeństwa. Firmy zatrudniające młodych kierowców będą musiały wzmocnić programy nadzoru i wdrożeniowe.
3. Nowe wymagania szkoleniowe i tematy egzaminacyjne
Test teoretyczny zostanie zaktualizowany i ujednolicony w UE. Wśród nowych zagadnień znajdą się m.in.:
- rozpoznawanie martwych punktów,
- ograniczenia systemów wspomagania kierowcy,
- bezpieczne otwieranie drzwi w ruchu miejskim,
- zagrożenia wynikające z rozproszenia uwagi (np. smartfony).
To sygnał dla ośrodków szkoleniowych: konieczna będzie aktualizacja materiałów dydaktycznych.
4. Nowe standardy badań lekarskich
Kierowcy będą musieli przechodzić badania wzroku oraz układu sercowo-naczyniowego. Kraje UE mogą pozwolić na samoocenę zdrowia tylko w przypadku kierowców kategorii B i A – zawodowcy są z tego wyłączeni.
5. Skrócenie ważności prawa jazdy dla kierowców powyżej 65 roku życia
Państwa członkowskie będą mogły skracać ważność prawa jazdy dla kierowców powyżej 65. roku życia, co może oznaczać konieczność częstszych badań.
6. Europejskie prawo jazdy w formie cyfrowej
W całej UE pojawi się nowy, cyfrowy format prawa jazdy, dostępny w aplikacji mobilnej. Choć nie zastąpi on całkowicie wersji fizycznej, ma znacząco usprawnić kontrole drogowe – zwłaszcza w transporcie międzynarodowym.
7. Transgraniczne egzekwowanie zakazów prowadzenia pojazdów
Zgodnie z dyrektywą 2025/2206, jeśli kierowca popełni poważne wykroczenie (np. prowadzenie pod wpływem alkoholu, spowodowanie śmiertelnego wypadku) za granicą, kraj wydający prawo jazdy będzie musiał rozważyć uznanie zakazu obowiązującego w innym państwie UE.
Dla przewoźników oznacza to konieczność szybszej reakcji na informacje przekazywane w ramach systemu wymiany danych o kierowcach.
Co to oznacza dla branży?
Dla firm transportowych nadchodzące reformy oznaczają zarówno szereg korzyści, jak i nowe wyzwania organizacyjne. Z jednej strony otwiera się możliwość szybszego pozyskiwania młodych kierowców – już 18-latkowie, którzy ukończą kurs kwalifikacji wstępnej, będą mogli legalnie prowadzić pojazdy ciężarowe, co może znacząco złagodzić niedobory kadrowe w branży. Dodatkowo, wprowadzenie cyfrowego prawa jazdy usprawni procesy kontrolne, szczególnie w kontekście międzynarodowego transportu drogowego.
Z drugiej strony przedsiębiorcy będą musieli dostosować się do nowych obowiązków. Dotyczy to m.in. konieczności ścisłego nadzoru nad kierowcami w okresie próbnym oraz tych w wieku powyżej 65 lat, których dokumenty mogą podlegać częstszym przeglądom. Firmy będą musiały także zaktualizować swoje procedury zgodności z przepisami unijnymi, a także dopasować materiały szkoleniowe i dokumentację do nowych wymogów testów teoretycznych i badań medycznych.
