Rewolucja w podatku od nieruchomości

Czemu tak mała zmiana tak dużo zmienia?

Ujmując to najprościej, ponieważ budowla to najważniejszy aspekt podatku od nieruchomości. Podatek ten odnosząc się do przedsiębiorców dzieli się bowiem w praktyce na trzy realnie ważne części:

1. ten płacony od budynków – prosty, liczony „z metra”,
2. ten płacony od budowli – czyli nienazwany podatek katastralny, liczony jako 2% wartości tych obiektów i powodujący największe obciążenia, ale też najwięcej wątpliwości oraz
3. niepłacony od obiektów, które nie trafiają do jednej z tych dwóch kategorii.

Zmiana tej definicji powoduje, że ponad dwadzieścia lat budowania wykładni i orzecznictwa, uzyskiwania interpretacji indywidualnych, nabierania praktyki i po prostu rozumienia co budowlą jest lub ma być, „idzie do kosza” – traci moc prawną i ochronną, a i wykorzystanie tego dorobku choćby pomocniczo od 1 stycznia będzie wątpliwe.

Tym samym, zmiana tej jednej definicji, powoduje że w podatku od nieruchomości dla przedsiębiorców zmienia się niemal wszystko. Rewolucja!

Czy była ona potrzebna? Tak, dotychczasowa treść przepisów budziła olbrzymie wątpliwości, ten sam temat był przedmiotem co rusz nowych analiz, nowych wykładni i nowych wyroków. Oczekiwaniem Trybunału Konstytucyjnego była zmiana, która położy kres tej niepewności. I tak, zamiast definicji krótkiej, odwołującej się do niejasnego pojęcia „przepisów prawa budowlanego” dostaliśmy definicję na kilka stron, bardzo wielokrotnie złożoną, ale zamkniętą w jednej tylko ustawie. Niestety, wcale nie bardziej jasną.

Po nowemu wiemy dużo i więcej nie wiemy

Zmiana wyjaśnia wiele rzeczy, które stanowiły od lat obiekt sporów. Tu kilka przykładów:

1. Silosy – były opodatkowywane albo jako budowla (wysoko), albo budynek (nisko), zależnie od kształtu – teraz wszystkie będą budowlami;
2. Transformatory – często nieopodatkowane w ogóle – teraz będą w większości przypadków budowlami;
3. Kontenery – jeżeli będą opodatkowane to jako budowle, nie budynki;
4. Wiaty, wagi samochodowe, przykrycia namiotowe – wprost określono jako budowle, gdzie dotychczas były najczęściej nieopodatkowane.

Jak widać, w wyjaśnieniu wątpliwości wybrano drogę na skróty – jak nie było wiadomo, to już będzie wiadomo – są to budowle.

Na tym niestety nie kończy się problem z wprowadzanymi zmianami. Nowa, skomplikowana definicja budowli w praktyce przyjmie postać drzewka decyzyjnego, wymagającego odpowiedzi na kilkanaście pytań co do często każdego obiektu, jaki mamy na swojej nieruchomości, niebędącego budynkiem. Te pytania powodują, że koniecznym będzie wyjaśnienie kilku nowych, lub na nowo zdefiniowanych pojęć. Będziemy zadawali pytanie co znaczy dokładnie, praktycznie:

1. „trwale związany z gruntem”;
2. „wzniesiony w ramach prac budowlanych”;
3. „zapewniający możliwość (a co: niezbędny do) użytkowania zgodnie z przeznaczeniem”;
4. „część budowlana”?

To co było dla przedsiębiorców zmorą podatku od nieruchomości, czyli konieczność każdorazowej, indywidualnej oceny konkretnego obiektu jako opodatkowanego (i jak) lub nie, po wprowadzonych zmianach nie zniknie. Tylko się zmieni.

Fot. Filipiak Babicz Legal

Czy problem dotyczy wszystkich?

Oczywiście, że nie. Dla bardzo wielu przedsiębiorców zmieni się niewiele lub nic. Zmiany najbardziej dotkną tych, którzy wykorzystują nieruchomości przemysłowe w swoich działalnościach aktywnie. Firmy produkcyjne, logistycznie, transportowe, energetyczne, czy przesyłowe będą musiały de facto policzyć swój podatek od nieruchomości na nowo. Obiekt po obiekcie.

A czasu na to nie dostały dużo. Termin na złożenie deklaracji i zapłatę podatku mija z końcem stycznia 2025 r. Istnieje możliwość wydłużenia go tylko w nadchodzącym roku – o dodatkowe dwa miesiące, tj. do 31 marca 2025 r. – ale nie działa to automatycznie, trzeba złożyć odpowiednie zawiadomienie.

Co z tym zrobić?

Porządek. 

Zmiana przepisów jest już pewna, ustawa nowelizująca została podpisana przez Prezydenta i ogłoszona. Wszyscy przedsiębiorcy w danej branży będą musieli się do nich dostosować. Tym samym, warto to zrobić dobrze i zyskać nad konkurencją przewagę. Co więcej, konieczność dostosowania się do tych zmian, rodzi  też szansę. Szansę weryfikacji dotychczasowych rozliczeń i odzyskania potencjalnej nadpłaty podatku.

Skoro bowiem i tak trzeba będzie zrobić na początku roku inwentaryzację tak faktyczną, jak i prawną swoich nieruchomości, by na nowych przepisach ocenić co od teraz będzie a co nie budowlą i jak je opodatkować, to będzie to też doskonała okazja by sprawdzić, czy w poprzednich latach płacony podatek od nieruchomości nie był zawyżony. Dziać tak się mogło w wielu przypadkach, wynikał to przede wszystkim z ilości wątpliwości i bardzo dużej ilości wyroków i interpretacji często zmieniających obowiązujący sposób interpretowania poszczególnych obiektów jako budowli lub nie. Podatnicy zaś najczęściej powtarzali co roku raz złożone deklaracje podatkowe, bez ich weryfikacji. Nic straconego jednak – takiej weryfikacji można bowiem dokonać wstecz, za cały okres nieprzedawniony, pięciu lat.

Tym samym

Po raz już kolejny w ostatnich latach branża logistyczna i transportowa dostaje od państwa nie zachętę, a kłodę pod nogi. Zamiast jednak zatrzymywać się nad tym smutnym faktem, proponuję podejść do tego inaczej – wykorzystać nadchodzące zmiany do zbudowania przewagi konkurencyjnej, poprzez dobre przygotowanie do nich i ich użycie w celu poszukania i odzyskania nadpłat z poprzednich lat.

Autor: Mateusz Kamiński, doradca podatkowy, wspólnik Filipiak Babicz Tax: https://www.filipiakbabicz.com/zespol/mateusz-kaminski/