Zakaz spędzania regularnego tygodniowego odpoczynku został wprowadzony pół roku temu. Mimo to do tej pory ani niemiecka policja, ani Federalny Urząd Transportu Towarowego (BAG) nie poinformowały oficjalnie o procedurach stosowanych w trakcie kontroli kierowców w tym zakresie.
W związku z brakiem informacji na temat kontroli regularnego tygodniowego odpoczynku na terenie Niemiec Stowarzyszenie Polskie Forum Transportu skierowało do BAG-u pismo z prośbą o wyjaśnienie najbardziej istotnych dla przewoźników kwestii.
Zgodnie z zapewnieniami Federalnego Urzędu Transportu Towarowego:
– prowadzenie kontroli nie jest przerwaniem tygodniowego odpoczynku,
– BAG nakłada kary za regularny tygodniowy odpoczynek w kabinie w oparciu o analizę jego aspektu czasowego (czas trwania nie mniej niż 45 godzin),
– służby kontroli nie nakładają mandatów na kierowców, którzy złamali zakaz poza granicami Niemiec, choć jest to co do zasady możliwe,
– kierowca w trakcie odpoczynku może swobodnie dysponować swoim czasem, niemniej jednak nocleg musi spędzić nie w pojeździe, a w miejscu posiadającym odpowiednie możliwości do spania,
– tygodniowy okres odpoczynku trwający mniej niż 45 godzin nie stanowi regularnej tygodniowej pauzy i może powodować konsekwencje prawne za jego nieprzestrzeganie.
Oto jak odnosi się niemiecki urząd do pytań zadanych przez SPFT:
SPFT: Czy inspektorzy BAG będą przerywali kierowcom stojącym na parkingach odpoczynki, by skontrolować, czy odbywają oni odpoczynek regularny czy skrócony? Jeżeli tak, proszę o odniesienie się do definicji “odpoczynku”, zgodnie z którą w trakcie pauzy kierowca może swobodnie dysponować swoim czasem, a więc nie może poświęcać go na procedury kontrolne.
BAG: Zdaniem Federalnego Urzędu Transportu Towarowego przewidziane kontrole nie przerywają tygodniowego okresu odpoczynku. Ponieważ zachodzi taka możliwość, że państwa sąsiednie nie podzielają takiej wykładni, personel prowadzący kontrolę zapewni, żeby w przypadku braku zastrzeżeń kontrola nie została zapisana na karcie kierowcy lub na wykresówce jako przerwanie tygodniowego odpoczynku.
SPFT: Kierowca odbywając w pojeździe odpoczynek trwający dłużej niż 45 godzin nie korzysta automatycznie z odpoczynku tygodniowego regularnego. Potencjalnie ten sam okres jest odpowiedni dla odpoczynku skróconego do 24 godzin i rekompensaty 21-godzinnej tytułem skrócenia innego odpoczynku tygodniowego. Jakie zatem jest stanowisko BAG w tym zakresie? Czy kary finansowe będą nakładane zawsze w przypadku spędzania odpoczynku tygodniowego w pojeździe czy też organ będzie analizował, czy w danym przypadku kierowca odebrał odpoczynek regularny, czy też regularny skrócony z rekompensatą?
BAG: Dokonywana przez służbę kontroli ocena, czy dany okres odpoczynku jest regularnym tygodniowym okresem odpoczynku, odbywa się wyłącznie na podstawie ustawowej definicji zawartej w artykule 4 litera h) Rozporządzenia (WE) nr 561/2006. Dlatego też ocena odnosi się wyłącznie do aspektu czasowego (czas trwania nie mniej niż 45 godzin) tygodniowego okresu odpoczynku.
W wyniku powyższego może dojść do kwestionowania oraz do pobrania kaucji również wtedy, gdy 45-godzinny okres wynika jedynie z tego, że rekompensata skróconego tygodniowego okresu odpoczynku jest połączona ze skróconym tygodniowym okresem odpoczynku.
SPFT: Czy potwierdzają Państwo doniesienia mediów niemieckich o przypadkach nakładania przez inspektorów BAG kar pieniężnych za nieprawidłowe korzystanie z odpoczynków regularnych poza terytorium Niemiec? Jeśli tak, to jakie dowody w związku z podejrzeniem wystąpienia nieprawidłowości uwzględnia BAG ?
BAG: Dotychczas Federalny Urząd Transportu Towarowego nie podnosił zarzutów dotyczących popełnionych za granicą wykroczeń przeciwko zakazowi realizowania regularnego tygodniowego okresu odpoczynku w pojeździe lub w miejscu nieposiadającym odpowiedniej możliwości do spania. Co do zasady jednak możliwe jest również kwestionowanie realizowania regularnego tygodniowego okresu odpoczynku w pojeździe poza zakresem obowiązywania federalnej ustawy o kierujących.
Zakaz spędzania regularnego tygodniowego okresu odpoczynku w pojeździe lub w miejscu nieposiadającym odpowiedniej możliwości do spania opiera się na wykładni artykułu 8 ustęp 8 Rozporządzenia (WE) nr 561/2006. Zgodnie z § 8a ust. 5 federalnej ustawy o kierujących (Fahrpersonalgesetz) możliwe jest nałożenie kary za wykroczenie popełnione w myśl § 8a ust. 1 i ust. 2 federalnej ustawy o kierujących również wtedy, gdy do jego popełnienia doszło poza obszarem obowiązywania tejże ustawy.
SPFT: Czy w ocenie BAG kierowca korzystający z odpoczynku regularnego nie ma prawa zbliżyć się do pojazdu, którym realizuje przewóz? Istnieją bowiem sytuacje, iż kierowca musi wrócić do pojazdu z przyczyn losowych, np. po telefon, leki, ubrania na zmianę itp. Czy taka okoliczność będzie przez BAG automatycznie traktowana jako korzystanie z odpoczynku regularnego w pojeździe?
BAG: Zgodnie z artykułem 4 litera f) Rozporządzenia (WE) nr 561/2006 kierowca w trakcie odpoczynku może swobodnie dysponować swoim czasem. Tym samym pozostaje w jego swobodnej dyspozycji, czy spędza on czas przy swoim pojeździe czy też w swoim pojeździe pod warunkiem, że noclegi spędza nie w pojeździe, lecz w miejscu posiadającym odpowiednie możliwości do spania.
SPFT: Zgodnie z przepisami rozporządzenia 561/2006 odpoczynek to okres, w którym kierowca może swobodnie dysponować. Jeżeli pracodawca umożliwia kierowcy nocleg w hotelu, a kierowca podejmuje samodzielną decyzję o pozostaniu w trakcie odpoczynku w pojeździe (zgodnie z definicją swobodnie dysponuje swoim czasem), to czy w takim przypadku spełnione są przesłanki zapewnienia noclegu poza pojazdem, czy przeciwnie, taka sytuacja podlega w ocenie BAG karze pieniężnej?
BAG: Spędzanie regularnego tygodniowego okresu odpoczynku w pojeździe lub w miejscu bez odpowiedniej możliwości do spania jest niedopuszczalne. Powyższe obowiązuje również wtedy, gdy kierowca sam dobrowolnie zdecyduje się na takie spędzanie czasu.
SPFT: Jeżeli kierowca w danym tygodniu jest zobowiązany do wykorzystania odpoczynku regularnego co najmniej 45-godzinnego, a zdecyduje się na skrócenie tego odpoczynku przykładowo do 43 godzin, przebywając jednocześnie w pojeździe, to czy w tym przypadku istnieje zagrożenie karą za przebywanie w pojeździe w trakcie odpoczynku regularnego, czy też wyłącznie za nieprawidłowe skrócenie odpoczynku?
BAG: Tygodniowy okres odpoczynku trwający mniej niż 45 godzin nie stanowi regularnego tygodniowego okresu odpoczynku w myśl artykułu 4 litera h) Rozporządzenia (WE) nr 561/2006. Okres odpoczynku, którego czas trwania wynosi przykładowe 43 godziny, wolno spędzać w pojeździe. Ewentualnie zostanie podniesiona kwestia nieprzestrzegania regularnego tygodniowego okresu odpoczynku.