W celu realizacji tego zadania tachografy mają zainstalowaną w pamięci mapę cyfrową zgodnie z Załącznikiem IC ustanowionym w Rozporządzeniu Wykonawczym (UE) 2016/799 i zmodyfikowanym Rozporządzeniem Wykonawczym Komisji (UE) 2021/1228 z 16 lipca 2021 r. zmieniającym Rozporządzenie (UE) 2016/799 w zakresie wymagań konstrukcyjnych, testowania, instalacji, obsługi i naprawy inteligentnych tachografów i ich podzespołów.
Zgodnie z wytycznymi zawartymi we wspomnianych wyżej dokumentach tachograf rejestruje i przechowuje w swojej pamięci następujące informacje o przekroczeniach granicy:
- kraj, z którego wyjeżdża pojazd;
- kraj, do którego wjeżdża pojazd;
- miejsce, w którym pojazd przekroczył granicę.
Mapy mogą mieć błędy
Według punktu 3.12.19 załącznika IC 16 Rozporządzenia wykonawczego 2016/799, aby zarejestrować pozycję pojazdu w chwili przekraczania granicy kraju, urządzenie sterujące zapisze w swojej pamięci mapę cyfrową.
Odpowiednie mapy cyfrowe ma udostępniać Komisja Europejska do pobrania w różnych formatach z określonej chronionej strony internetowej.
Mapy muszą mieć:
– poziom szczegółowości odpowiadający poziomowi NUTS 0, zgodnie ze wspólną klasyfikacją jednostek terytorialnych do celów statystycznych,
– skalę 1:1 mln.
Producenci tachografów wybierają mapę ze strony internetowej i pobierają ją w bezpieczny sposób. Wybrana mapa jest importowana przez producenta do urządzenia rejestrującego we właściwym formacie, zachowując nienaruszoną semantykę importowanej mapy” – czytamy w załączniku do rozporządzenia.
Możliwa jest aktualizacja lub zastąpienie przechowywanej mapy cyfrowej nową mapą udostępnioną przez Komisję Europejską.
Zdarza się jednak, że kartografia zainstalowana w pamięci tachografu zawiera pewne błędy w niektórych obszarach w odniesieniu do przebiegu granic państw członkowskich. W związku z tym urządzenia mogą rejestrować nieistniejące przejścia graniczne lub nie zarejestrować faktycznego przekroczenia granicy i nie wynika to z awarii sprzętu.
Służby powinny o tym wiedzieć
O to, czy błędy w kartografii w pamięci tachografu mogą przysporzyć problemów kierowcom i przewoźnikom, zapytaliśmy Mateusza Włocha, eksperta ds. rozwoju i szkoleń, Inelo z Grupy Eurowag.
Z problemem fikcyjnych rejestracji przekroczeń granic w nowych tachografach spotkaliśmy się także już wcześniej. Tachografy, szczególnie w portach rejestrują przekroczenie granic do kraju WLD, czyli „reszta świata”. Zabezpieczyliśmy oprogramowanie Inelo, żeby nie pokazywać naruszenia związanego z nieprawidłowym wpisem przekroczenia granicy w takich sytuacjach. Poniżej przykład jednego z przypadków z portu w Świnoujściu” – mówi Mateusz Włoch.
Widok pliku z narysowanymi granicami:
Źródło: Geojson.io
Widok automatycznie zarejestrowanego przekroczenia granicy w oprogramowaniu 4Trans (dane zanonimizowane):
Źródło: oprogramowanie 4Trans_Inelo
Wyświetlona zapisana do zdarzenia przekroczenia granicy pozycja na mapie:
Źródło: OpenStreetMap.org
Pamiętam też podobny przypadek, gdy kierowca jechał w którymś z krajów skandynawskich drogą blisko morza i również pojawiło mu się automatyczne przekroczenie granicy na tzw. „resztę świata”, by po chwili powrócić. Niestety nie mam pewności, na ile dokładne są te mapy (każda może być inna), trzeba pamiętać także, że lokalizacja GNSS ma także swoje dopuszczalne błędy położenia. Nie zmienia to jednak faktu, że spotykamy się z pytaniami i przypadkami, w których tachograf w niezrozumiały sposób zapisał automatyczne przekroczenie granic do kraju “reszta świata”” – dodaje ekspert.
Mateusz Włoch odnosi się też do wpływu rejestracji fikcyjnych przekroczeń granic na rozliczenia kierowców.
Uważam, że jest on znikomy – przede wszystkim, jeśli chodzi o ulgi, tzw. wirtualne diety to są one liczone w takiej samej kwocie we wszystkich krajach, podobnie sanitariaty (choć firmy mogą mieć inne ustalenia). Z mojego punktu widzenia te przekroczenia granic są dokładniejsze niż wcześniej, gdzie kierowcy dokonywali wpisów ręcznie – zatrzymując się na parkingu już po przekroczeniu granicy” – wyjaśnia.
Ekspert dodaje, że problem ten i inne związane z zauważonymi przez nas błędami tachografów Inelo przedstawiało m. in. służbom kontrolnym z UE na jednym ze tegorocznych spotkań CORTE.
Ważne, żeby służby kontrolne wiedziały o tego typu przypadkach i nie podejrzewały kierowcę o nieprawidłowe działanie, tylko znały i rozumiały specyfikę pracy takich urządzeń jak najnowsze tachografy” – dodał Mateusz Włoch.
