Nowe regulacje wynikające z Pakietu Mobilności dotknęły jednak nie tylko samych przewoźników, ale i kierowców. Od ubiegłego roku podlegają oni obowiązkowym badaniom lekarskim i psychologicznym, a dla niektórych z nich wymagane jest świadectwo kierowcy. Jako że posługują się oni uprawnieniem w postaci prawa jazdy kat. B, nie muszą natomiast uzyskiwać kwalifikacji wstępnej i odbywać szkoleń okresowych.
Świadectwo kierowcy w transporcie od 2,5 do 3,5 tony
Świadectwo kierowcy to dokument funkcjonujący w międzynarodowym transporcie towarów, który przewoźnik jest zobowiązany uzyskać, jeśli zatrudnia kierowców niebędących obywatelami Unii Europejskiej ani rezydentami długoterminowymi.
Świadectwo kierowcy stanowi potwierdzenie, że taki pracownik został zatrudniony w firmie legalnie oraz zgodnie z wymaganiami dotyczącymi przewozów drogowych. Obowiązek posiadania świadectwa kierowcy dla kierowców w transporcie od 2,5 do 3,5 tony wynika z art. 5 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1072/2009.
Dokument ten wydaje się na okres nie dłuższy niż 5 lat, a organem, u którego należy załatwić całą sprawę jest GITD.
Wniosek o wydanie świadectwa kierowcy
Przewoźnik jest zobowiązany uzyskać świadectwo kierowcy jeszcze zanim dopuści kierowcę do pracy. Wymaga złożenia wniosku o wydanie świadectwa kierowcy na wykonywanie międzynarodowego przewozu drogowego rzeczy (SK1) wraz z następującymi załącznikami:
- kopią licencji wspólnotowej;
- zaświadczeniem o zatrudnieniu kierowcy i spełnieniu przez niego wymagań, o których mowa w art. 39a ustawy z 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (ZZ):
– brak przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy, o których mowa w art. 39a ust. 1 pkt 3 oraz
– brak przeciwwskazań psychologicznych do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy, o których mowa w art. 39a ust. 1 pkt 4;
- dowodem legalnego zatrudnienia (m.in. oświadczenie o zamiarze wykonywania pracy, karta stałego pobytu);
- kopią dokumentu potwierdzającego ubezpieczenie społeczne kierowcy;
- kopią paszportu;
- kopią prawa jazdy;
- dowodem wniesienia opłaty;
- *pełnomocnictwem w sprawach administracyjnych wraz z potwierdzeniem uiszczenia opłaty skarbowej, jeśli ustanowiono pełnomocnika.
Świadectwo kierowcy obowiązkowe dla obywateli spoza UE
Świadectwem kierowcy powinien legitymować się każdy kierowca z osobna, nieposiadający obywatelstwa w żadnym z państw UE lub statusu rezydenta długoterminowego. Dokumentem tym posługują się oni tak długo, jak pozostają zatrudnieni u danego przewoźnika. Świadectwo kierowcy pozostaje przypisane konkretnemu pracownikowi i firmie, w której pracuje. Oznacza to tym samym, że przy zmianie pracodawcy konieczne będzie wyrobienie nowego.
Koszt uzyskania świadectwa kierowcy
Opłata za świadectwo kierowcy pozostaje uzależniona od okresu, na jaki zostanie wydany dokument.
- 10 zł – świadectwo ważne przez rok;
- 15 zł – świadectwo ważne przez 2 lata;
- 20 zł – świadectwo ważne przez 3 lata;
- 30 zł – świadectwo ważne przez 4 lata;
- 40 zł – świadectwo ważne przez 5 lat.
Kary za brak świadectwa kierowcy
Zgodnie z taryfikatorem kar zawartym w załączniku nr 1 i 3 ustawy o transporcie drogowym, nieokazanie świadectwa kierowcy zagrożone jest karą 150 zł i zaklasyfikowano jako poważne naruszenie (PN).
O wiele dotkliwsze sankcje grożą natomiast przewoźnikowi, jeśli dopuszcza do wykonywania międzynarodowego przewozu drogowego rzeczy kierowców nieposiadających ważnego świadectwa. Jest to bardzo poważne naruszenie (BPN), za które może on zapłacić 5 tys. zł, gdy do kontroli dojdzie w Polsce.
Badania lekarskie i psychologiczne dla kierowców w transporcie od 2,5 do 3,5 tony
Obowiązek poddania się badaniom lekarskim i psychologicznym wynika wprost z art. 39a ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o transporcie drogowym. Zgodnie z treścią tego przepisu przedsiębiorca lub inny podmiot wykonujący przewóz drogowy może zatrudnić kierowcę, jeżeli osoba ta:
3) nie ma przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy;
4) nie ma przeciwwskazań psychologicznych do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy;
Badania lekarskie wykonuje się w zakresie i na zasadach ustalonych w przepisach Kodeksu pracy. Muszą obejmować one ponadto ustalenie istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami, zgodnie z rozdziałem 12 ustawy z 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami.
Badania lekarskie, co wynika z art. 39j ust. 4 ustawy o transporcie drogowym, są przeprowadzane: co 5 lat – do czasu ukończenia przez kierowcę 60 lat, natomiast po ukończeniu przez kierowcę 60. roku życia – co 30 miesięcy.
Natomiast badania psychologiczne wykonuje się w zakresie i na zasadach określonych dla kierowców w rozdziale 13 ustawy z 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami.
Są one przeprowadzane z taką samą częstotliwością, co badania lekarskie, a zatem: do czasu ukończenia przez kierowcę 60 lat – co 5 lat, a po ukończeniu przez kierowcę 60. roku życia – co 30 miesięcy.
