Umowa o małym ruchu granicznym została podpisana w grudniu 2011 r. w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Polski i Rosji. Dotyczy mieszkańców części Warmii, Mazur i Pomorza, a po stronie rosyjskiej – całego obwodu kaliningradzkiego. MRG umożliwia wielokrotne przekraczanie granicy polsko-rosyjskiej przez mieszkańców stref przygranicznych obu państw oraz przebywanie na terenie strefy sąsiada bez konieczności uzyskania wizy.
Liczba osób przekraczających granicę polsko-rosyjską rośnie systematycznie od 2 lat, jednak po wprowadzeniu w ramach MRG liczba podróżnych wzrosła niemal dwukrotnie. Przez cały okres funkcjonowania małego ruchu granicznego, czyli od 27 lipca 2012 do końca czerwca 2013 r., warmińsko-mazurscy celnicy odprawili prawie 5,2 miliona osób. W pierwszym półroczu 2012 roku granicę przekroczyło prawie 1,7 miliona podróżnych (w tym ponad 1,1 miliona cudzoziemców). Podczas gdy w analogicznym okresie tego roku już prawie 3 miliony osób (w tym ponad 1,3 miliona cudzoziemców).
Sprawne i szybkie odprawy graniczne tak znaczącej liczby podróżnych nie byłyby możliwe bez szeregu ułatwień takich jak: zielony korytarz, kontrola selektywna, TAX FREE, czy chociażby system eBooking. Rozwiązania te Służba Celna wprowadziła w celu ułatwienia przekraczania granicy i skrócenia do niezbędnego minimum czasu przebywania na terenie przejścia granicznego.
Jednym z efektów wprowadzenia małego ruchu granicznego to także wzmożony ruch w polskich sklepach. Jak wskazują nasze obserwacje, Polacy jeżdżą do Rosji przede wszystkim po paliwo, natomiast Rosjanie dokonują u nas dużych zakupów różnych towarów, począwszy od żywności na elektronice skończywszy.
Dokonując zakupów w Polsce, Rosjanie korzystają z możliwości uzyskania zwrotu podatku VAT – Rosjanin kupujący towar w Unii Europejskiej zgłasza go polskiemu celnikowi na granicy, ten potwierdza wywóz i następnie Rosjanin odzyskuje część zapłaconych pieniędzy równą podatkowi VAT.
Liczba dokumentów TAX FREE rośnie w zaskakującym tempie. Według statystyk Izby Celnej w Olsztynie tylko przez pierwsze 6 miesięcy tego roku 16,7 tys. podróżnych wprowadziło do systemu TAX FREE na granicy z obwodem kaliningradzkim 54,5 rachunków na kwotę 62, 7 mln złotych. Natomiast przez cały 2012 rok wystawionych zostało 40 tys. rachunków na kwotę pond 55 mln złotych.
Dla ułatwienia rozliczenia tych rachunków Służba Celna uruchomiła elektroniczny system „Zwrot VAT dla Podróżnych" (zob. www.granica.gov.pl).
Od momentu uruchomienia małego ruchu granicznego zwiększyła się też ilość zatrzymywanych przez Służbę Celną papierosów. Od dnia wejścia w życie przepisów bezwizowego ruchu granicznego celnicy wykryli ponad 1,7 miliona paczek przemycanych papierosów.
Dla zobrazowania skali przemytu porównać należy dwa analogiczne okresy: w pierwszym półroczu 2012 roku do magazynów celnych trafiło 650 tysięcy paczek, natomiast od stycznia 2013 roku do chwili obecnej Służba Celna zatrzymała niemal dwukrotnie więcej, bo prawie milion paczek.
Warto przypomnieć, że po stronie polskiej umowa o małym ruchu granicznym obejmuje część województwa pomorskiego: Gdynię, Gdańsk, Sopot oraz powiaty pucki, gdański, nowodworski i malborski, natomiast w województwie warmińsko-mazurskim: Elbląg i powiaty elbląski, braniewski, lidzbarski, bartoszycki oraz Olsztyn, jak również powiaty: olsztyński, kętrzyński, mrągowski, węgorzewski, giżycki, gołdapski i olecki. Natomiast po stronie rosyjskiej strefą przygraniczną jest cały obwód kaliningradzki.
Do najciekawszych przypadków przemytu od momentu wprowadzenia małego ruchu granicznego zaliczyć można próbę wwozu do Polski dwóch skór z wilka, które próbowała przewieźć przez przejście w Gronowie obywatelka Federacji Rosyjskiej oraz prawie 30 kg bursztynu schowanego w butli gazowej.
W tym okresie warmińsko-mazurscy celnicy udaremnili jedną z największych prób przemytu od niemal 2 lat. W listopadzie ub. roku podczas patrolu na drodze funkcjonariusze Służby Celnej z gołdapskiej grupy mobilnej zatrzymali transport 100 tys. paczek papierosów.
źródło: mf.gov.pl
Autor: Bogumił Paszkiewicz