Najpierw upomnienie potem grzywna. Szwedzi złagodzą kary za naruszenia czasu pracy kierowców?

Do kluczowych proponowanych zmian należą m.in.:

• Upomnienia zamiast kar

W przypadku drobnych naruszeń firmy transportowe otrzymają upomnienia zamiast kary, pod warunkiem, że naruszenie nie jest poważne, a firma ma dobrą historię. Ma to na celu pomóc przedsiębiorstwom lepiej zrozumieć i przestrzegać przepisów.

• Kary za naruszenia przepisów dotyczących tachografów za granicą

Propozycja wprowadza kary za naruszenia przepisów UE dotyczących tachografów popełnione w innych państwach EOG (Europejskiego Obszaru Gospodarczego) lub Szwajcarii. Obecnie sankcje dotyczą wyłącznie naruszeń czasu prowadzenia pojazdu i odpoczynku; ukaranie za takie przewinienie jest możliwe pod warunkiem, że za naruszenie nie została wcześniej nałożona żadna sankcja.

Usunięcie  ze szwedzkiego prawa wymogu posiadania karty do tachografuW memorandum zaproponowano usunięcie wymogu zawartego w prawie szwedzkim, zgodnie z którym kierowcy pojazdów wyposażonych w tachografy cyfrowe muszą posiadać kartę do tachografów. Proponowano tę zmianę, ponieważ rozporządzenie UE w sprawie tachografów określa już, kiedy należy używać karty do tachografów, co sprawia, że ​​szwedzki wymóg staje się zbędny.

System upomnień

Planowany system upomnień ma być bardziej elastyczny i wspierać firmy, które zasadniczo przestrzegają przepisów, ale czasami mogą popełniać błędy. Ma to na celu zastąpienie kar finansowych w niektórych sytuacjach, dając przedsiębiorstwom szansę na naprawienie drobnych problemów zanim zostanie wystawiona grzywna.

Proponowane zmiany są obecnie na etapie konsultacji. W życie mogą wejść 1 lutego 2025 roku.

Naruszenia, przy których upomnienie nie będzie wystarczające

W memorandum zaproponowano, aby wydawane było upomnienie, a nie kara, jeśli zostanie to uznane za wystarczającą reakcję na naruszenie, biorąc pod uwagę jego wagę i inne okoliczności.

Jednakże upomnienie nie będzie wystarczające w następujących przypadkach:

• jeśli firma została wcześniej ukarana upomnieniem lub karą grzywny za podobne przestępstwo w ciągu ostatnich czterech lat;
• jeśli występuje duża liczba naruszeń;
• jeżeli naruszenie wydaje się być elementem systematycznego lekceważenia zasad, próbą ich obejścia lub znaczącym utrudnianiem kontroli;
• jeżeli naruszenie ma charakter typowo niebezpieczny dla bezpieczeństwa ruchu drogowego lub wskazuje na złe warunki pracy kierowców.

System upomnień miałby dotyczyć wyłącznie kar pieniężnych nakładanych na przewoźnika (firmę transportową), a nie na kierowcę. Miałby on dotyczyć naruszeń zarówno przepisów dotyczących czasu prowadzenia pojazdu, czasu odpoczynku, jak i przepisów dotyczących tachografów.

Co ważne, dotyczyłoby to także zagranicznych ciężarówek i przewoźników działających na terenie Szwecji.

W jaki sposób będą udzielane upomnienia?

Upomnienie będzie mogło być wydane przez Szwedzką Agencję Transportu podczas kontroli w przedsiębiorstwach. W przypadku stwierdzenia naruszenia agencja oceni, czy upomnienie jest wystarczające lub czy konieczna jest kara grzywny. Nawet jeśli początkowo rozważane będzie nałożenie grzywny, może ona zostać obniżona lub całkowicie uchylona w zależności od konkretnych okoliczności.

A co z kontrolami drogowymi?

System upomnień został zaprojektowany przede wszystkim na potrzeby inspekcji przedsiębiorstw przeprowadzanych przez Szwedzką Agencję Transportu. Kontrole drogowe natomiast są zazwyczaj przeprowadzane przez policję i skupiają się na przestrzeganiu przez kierowcę przepisów. Jeśli podczas kontroli drogowej zostanie stwierdzone naruszenie, kierowca nadal będzie podlegał karze pieniężnej zgodnie z obowiązującymi przepisami.

W przypadku szwedzkich firm kary za naruszenia zasad prowadzenia pojazdu i czasu odpoczynku są bardzo często nakładane przez Szwedzką Agencję Transportu w związku z kontrolą firmy. Naruszenia można jednak stwierdzić również przy okazji kontroli drogowych. W przypadku firm mających siedzibę za granicą, naruszenia w Szwecji wykrywane są właśnie przy takiej okazji. Zagraniczna firma transportowa musi wówczas zostać obciążona na miejscu opłatą karną

Zgodnie z unijnymi przepisami kary muszą być niedyskryminacyjne, a więc ​​łagodniejsza kara – ostrzeżenie zamiast opłaty – może zostać nałożona nie tylko na spółki mające siedzibę w Szwecji. Także firma mająca siedzibę poza Szwecją musi otrzymać ostrzeżenie, a nie zostać obciążona karą zgodnie z tymi samymi zasadami, które mają zastosowanie do szwedzkich firm.

Artykuł 22 rozporządzenia w sprawie czasu prowadzenia pojazdu i czasu odpoczynku zawiera przepisy dotyczące współpracy i wymiany informacji między właściwymi organami w państwach członkowskich. W dyrektywie kontrolnej znajdują się bardziej szczegółowe przepisy dotyczące wymiany informacji, które realizuje ust. 8. rozporządzenie w sprawie czasu prowadzenia pojazdu i odpoczynku oraz tachografów itp. Sprawdzając zgodność z przepisami dotyczącymi czasu prowadzenia pojazdu i odpoczynku oraz tachografów, właściwe organy muszą na żądanie udzielać sobie wzajemnej pomocy i informacji. Uznaje się zatem, że Szwedzka Agencja Transportu ma możliwość uzyskania informacji niezbędnych do zbadania, czy za naruszenie należy nałożyć ostrzeżenie lub karę pieniężną. 

Warto zwrócić jednak uwagę, że w trakcie kontroli drogowej policja nie może zamiast mandatu wystawić zagranicznemu przewoźnikowi upomnienia. Z memorandum wynika, że ​​w przypadku stwierdzenia podczas kontroli drogowej, że zagraniczny przewoźnik narusza przepisy, policja i tak wystawi mandat. Kiedy jednak sprawa zostanie rozpatrzona przez Szwedzką Agencję Transportu, oceni ona, czy ostrzeżenie byłoby bardziej odpowiednie niż kara. Jeśli tak, wówczas kara zostanie zwrócona zagranicznemu przewoźnikowi – wynika z projektu zmian w przepisach. Nie jest jednak jeszcze przesądzone, czy na pewno wejdą one w życie w takiej formie.