Aby złagodzić niedobór kierowców zawodowych, minimalny wiek, w którym kierowca może uzyskać prawo jazdy na ciężarówkę, zostanie obniżony z 21 do 18 lat (…), pod warunkiem posiadania przez wnioskodawcę certyfikatu kompetencji zawodowych. Kraje UE mogą zezwolić 17-latkom na prowadzenie ciężarówki lub furgonetki na swoim terytorium wyłącznie w towarzystwie doświadczonego kierowcy. Ten system kierowców towarzyszących będzie szerzej stosowany w całej UE w przypadku kierowców samochodów osobowych” – czytamy w komunikacie Parlamentu Europejskiego.
Wstępne porozumienie musi jeszcze zostać zatwierdzone przez Radę i Parlament Europejski. Kraje członkowskie będą miały cztery lata na adaptację nowych przepisów do prawa krajowego i przygotowanie się do jego wdrożenia.
Cyfrowy dokument prawa jazdy
Kolejną nowością będzie cyfrowe prawo jazdy, dostępne na smartfonie z technologią portfela cyfrowego w całej UE, które zgodnie z nowymi przepisami stanie się głównym formatem w Unii.
Na wdrożenie cyfrowego prawa jazdy państwa członkowskie będą miały pięć lat i sześć miesięcy od wejścia w życie nowych przepisów. Kierowcy nadal będą mieli prawo do ubiegania się o fizyczne prawo jazdy.
Korzystanie z telefonu podczas jazdy
Porozumienie wprowadza także nowe wymagania, dzięki którym kierowcy są lepiej przygotowani do rzeczywistych sytuacji na drodze i mają wystarczającą świadomość ryzyka dla pieszych, dzieci, rowerzystów i innych niechronionych użytkowników dróg.
Aby uzyskać prawo jazdy, kierowca będzie musiał nauczyć się bezpiecznego korzystania z telefonu podczas jazdy, zagrożeń związanych z martwym polem, systemów wspomagania kierowcy, bezpiecznego otwierania drzwi oraz jazdy w śniegu i na śliskiej nawierzchni” – informuje Parlament Europejski.
Ważność dokumentów i kontrole stanu zdrowia
Ponadto negocjatorzy uzgodnili, że prawo jazdy powinno być ważne przez 15 lat dla osób z uprawnieniami do kierowania motocyklami i samochodami osobowymi. Kraje UE mogą skrócić ten okres do 10 lat, jeśli dokument może być używany również jako dowód osobisty. Natomiast prawo jazdy na ciężarówkę i autobus będzie musiało być odnawiane co 5 lat. Kraje UE mogą skrócić ważność prawa jazdy starszych kierowców (65 lat i starszych).
Przed wydaniem pierwszego prawa jazdy kierowca powinien przejść badania lekarskie, w tym badanie wzroku i stanu układu krążenia. Jednak w przypadku kierowców samochodów lub motocyklistów kraje UE mogą zdecydować się na zastąpienie badania lekarskiego formularzami samooceny lub, w przypadku odnowienia prawa jazdy, innymi alternatywnymi środkami. Z inicjatywy posłów do Parlamentu Europejskiego władze krajowe zostaną zachęcone do zwiększenia świadomości społeczeństwa na temat minimalnych standardów sprawności fizycznej i psychicznej do prowadzenia pojazdów.
Organizacja transportowa się cieszy
Międzynarodowa Unia Transportu Drogowego (IRU) z zadowoleniem przyjęła porozumienie w sprawie praw jazdy. W opinii organizacji wynik negocjacji nad przepisami odzwierciedla długotrwałe priorytety sektora transportu drogowego i wspiera wysiłki na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa drogowego oraz złagodzenia rosnącego niedoboru kierowców zawodowych.
Ten pragmatyczny kompromis trójstronny pokazuje prawdziwe poparcie na szczeblu UE dla usuwania barier w zawodzie kierowcy – kluczowe, gdy niedobory się pogłębiają. Wprowadza jasność prawną, zmodernizowane przepisy i postęp w zakresie dostępu młodzieży do zawodu, kierowców z państw trzecich i cyfrowych praw jazdy” – oświadczyła Raluca Marian, dyrektor ds. doradztwa UE w IRU.
17-latkowie za kierownicą ciężarówki
Pomysł na wprowadzenie niższego limitu wiekowego do zdobycia uprawnień kierowcy ciężarówki zaczął kiełkować 8 lat temu w Niemczech i wzbudził wówczas wiele kontrowersji w branży przewozowej. W 2017 r. Niemiecka Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego (DSV) wydała pozytywną opinię dla obniżenia limitu wiekowego. W 2022 r. dwie niemieckie frakcje SPD (Socjaldemokratyczna Partia Niemiec będąca w koalicji rządowej) i CDU złożyły wniosek w parlamencie Dolnej Saksonii, w którym domagały się obniżenia minimalnego wieku w jakim można zdobywać uprawnienia do jazdy kat. C/C+E do 17 lat. Warunkiem, podobnie jak w przypadku nowych unijnych przepisów, była jednak jazda z osobą towarzyszącą.
SPD i CDU uzasadniły propozycję brakiem kierowców ciężarówek, który w nadchodzących latach będzie coraz większy ze względu na starzenie się tej grupy zawodowej, przy jednoczesnym wzroście zapotrzebowania na transport ciężarowy. Osoby zainteresowane pracą kierowcy zazwyczaj opuszczają szkołę w wieku 16 lat, a następnie, zgodnie z przepisami, muszą czekać dwa lata, zanim będą mogły uzyskać prawo jazdy na ciężarówki i podjąć pracę w zawodzie. Według polityków zniechęca to wielu młodych ludzi do wyboru tej ścieżki kariery zawodowej. Odpowiednie przepisy nadal nie zostały jednak wprowadzone w prawie niemieckim.
