Ryzyko zawodowe – czynniki i skutki dla zdrowia kierowcy

Kierowca samochodu ciężarowego, który jest odpowiedzialny za przewóz ładunków, w celu transportu do miejsca przeznaczenia, podejmuje się dodatkowo czynności mających na celu utrzymanie samochodu w dobrym stanie technicznym.
Zatem możemy powiedzieć, że kierowca ma za zadanie opiekować się pojazdem jak własnym dzieckiem. tak i też często jest, kierowca z wielkim zaangażowaniem poczuwa się do odpowiedzialności, jak i tworzy sobie przyjemny klimat wyposażając kabinę na własne "widzi mi się". Prawdziwy kierowca to taki, który wybrał dany zawód z pasji,a nie z samej chęci zarobku.

Najczęstsze zagrożenia z jakimi wiążą się z wykonywaniem zawodu, to między innymi:

– częste urazy spowodowane wypadkami drogowymi w wyniku długotrwałego prowadzenia samochodu. Dodatkowo nasilają to czynniki złego oświetlenia, czy złe warunki atmosferyczne i drogowe
– częste naprawy pojazdów (np. wykonywanie kół), podczas wchodzenia i wychodzenia z kabiny, zwiększają stopień ryzyka, na wszelkie urazy i obrażenia przewoźnika
– jako jedne z ważniejszych odcinków naszego ciała (plecy, ręce, ramiona) są one narażone, po przez długie siedzenie w jednej wymuszonej pozycji, wibracje siedziska, czy nawet przez podnoszenie i przenoszenie ciężkich ładunków
– z racji rozrastającego się środowiska kryminalnego i przestępczego, kierowca może stać się ofiarą napaści, najczęściej w trakcie postoju.

Istnieje masa zagrożeń i narażeń, na które tak na prawdę nie starczyło by nam oczu i uszu, by wszystkiemu zaradzić. jednakże, sama świadomość o ryzyku, zawsze może przyczynić się do stanu gotowości. Sa i takie warunki, na które nie mamy wpływu, a jedynie co możemy zaradzić to zmniejszych ich natężenie.
Do kolejnych, najbardziej niebezpiecznych czynników związanych z zawodem- to czynniki środowiska pracy.

Czynniki mogące powodować wypadki:

– długotrwałe prowadzenie pojazdu- szczególnie nocą,jak i prowadzenie pojazdu w niesprzyjających warunkach atmosferycznych i drogowych- możliwość urazów  
– spaliny, w tym zawarty w nich tlenek węgla – możliwość ostrego zatrucia
– nadmiernie napompowane opony – możliwość urazów na skutek eksplozji
– inne pojazdy lub urządzenia wspomagające operację załadunku lub rozładunku – możliwość urazów na skutek przygniecenia, uderzenia
– wystające, nieosłonięte elementy pojazdu lub ładunku – możliwość urazów ciała w wyniku przypadkowego uderzenia o nie
– przewrócenie się załadowanego pojazdu w wyniku defektu mechanicznego, trudnych warunków drogowych lub nadmiernej prędkości, zderzenia czołowego, itp. – możliwość urazów, w tym śmiertelnych
– Wchodzenie do kabiny kierowcy i wychodzenie z niej – możliwość urazów  w wyniku poślizgnięcia, potknięcia i upadku

Czynniki biologiczne:

– mikroorganizmy chorobotwórcze obecne w przewożonym ładunku – możliwość chorób zakaźnych

Czynniki ergonomiczne, psychospołeczne i związane z organizacją pracy:

– opieranie łokcia o framugę okna podczas prowadzenia pojazdu – możliwość powstania dolegliwości reumatycznych, w tym zmian zwyrodnieniowych lub zapalenia stawu barkowego po lewej stronie ciała
– nieregularne odżywianie się oraz złe nawyki żywieniowe a także stres – możliwość chorób przewodu pokarmowego
– nadmierny wysiłek fizyczny towarzyszący przenoszeniu nieporęcznych i ciężkich ładunków – możliwość zmęczenia, wyczerpania
– przewożenie wartościowego ładunku – możliwość urazów w wyniku napaści m. in. przez zorganizowane grupy przestępcze zwłaszcza na przydrożnych parkingach
– palenie tytoniu w kabinie kierowcy – możliwość różnych negatywnych skutków zdrowotnych
– niedostateczne oświetlenie (szczególne podczas jazdy o zmroku poza miastem), oślepiający efekt świateł innego pojazdu i reflektorów iluminacyjnych – możliwość uczucia dyskomfortu, zmęczenia wzroku i zaburzeń ostrości widzenia
– stała kontrola telefoniczna lub radiowa- możliwość stresu psychicznego

Czynniki fizyczne:

– zmienne warunki atmosferyczne niska lub wysoka temperatura, łączne działanie temperatury, wilgotności i wiatru oraz narażenie na nagłe zmiany temperatur po wyjściu z klimatyzowanej kabiny – możliwość udaru cieplnego, odmrożeń, chorób układu oddechowego i chorób reumatycznych
– wibracje ogólne, których źródłem jest pojazd – możliwość zaburzeń w funkcjonowaniu narządów wewnętrznych klatki piersiowej i jamy brzusznej oraz dolegliwości ze strony układu mięśniowo-szkieletowego
– nadmierny hałas i/lub niskoczęstotliwościowy spowodowany pracą silnika – możliwość uszkodzenia słuchu
– bezpośrednie i odbite promieniowanie słoneczne (ultrafioletowe) – możliwość zmian skórnych i chorób oczu

Czynniki chemiczne i pyły:

– benzyna, ropa a także spaliny zawierające tlenek węgla, tlenki siarki, tlenki azotu, węglowodory, w tym rakotwórczy benzen i wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne – możliwość ostrego lub przewlekłego zatrucia
– pył i kurz powstające podczas prowadzenia samochodu po nie asfaltowanych drogach – możliwość chorób układu oddechowego
– różne substancje i preparaty chemiczne stosowane w związku z eksploatacją samochodu m. in. płyn hamulcowy, elektrolit, olej napędowy, benzyna, środki czyszczące, środki zapobiegające zamarzaniu- możliwość podrażnienia, zapalenia skóry, egzemy, przewlekłych zatruć

Jak widać lista jest długa, a może być i jeszcze dłuższa- zapewne każdy kierowca, miałby do dołożenia kilka swoich propozycji, bo któż inny, jak nie sami przewoźnicy, mogą wiedzieć na temat czyhających niebezpieczeństw.
Pozostaje jeszcze miedzy innymi kwestia reakcji "atak-obrona". Przy czym atakiem jest wszelkie ryzyko, a obrona…No właśnie, w tym wypadku są to wszelkie działania profilaktyczne, które możemy zastosować w celu bezpieczeństwa.
W tym celu należy, bądź powinno się:

– uczyć kierowców sposobów rozpoznawania i unikania napaści, zainstalować urządzenia alarmujące na wypadek ataku. W szczególnych przypadkach (cenny ładunek) niezbędna jest eskorta
– unikać palenia tytoniu podczas prowadzenia  pojazdu  lub, jeśli to  nie  jest możliwe, wietrzyć kabinę podczas i po paleniu
– stosować środki ochrony oczu przed promieniowaniem ultrafioletowym
– stosować bezpieczne metody podnoszenia i przenoszenia ciężkich lub nieporęcznych ładunków oraz stosować urządzenia mechaniczne ułatwiające podnoszenie i przenoszenie
– unikać wdychania spalin. Należy wyłączyć silnik, kiedy pojazd jest zaparkowany pod dachem oraz zainstalować urządzenie kontrolujące emisję spalin (np. konwertor katalityczny)   

Wszelkie środki zapobiegawcze są niezwykle cenne, z racji bezpiecznej i komfortowej jazdy, która jest niezbędna do wykonywania zawodu kierowcy ciężarówki.