Będę spedytorem

Znaczenie spedycji w firmie wykracza daleko poza dostarczenie ładunku z punktu A do punktu B. Organizacja transportu to jeden z kluczowych elementów, który może mieć wpływ na sukces lub straty przedsiębiorstwa. Spedycja ma także niebagatelny wpływ na wizerunek firmy. Pozytywny, jeśli ładunek dociera na czas i fatalny, jeśli zawsze przyjeżdża z opóźnieniem.

Nie może zatem dziwić fakt, że dobry spedytor nigdy nie musi bać się o brak pracy. Co sprawia, że profesjonaliści są zawsze w cenie i co trzeba zrobić, żeby do grupy dobrych spedytorów dołączyć?

Definicja, którą najczęściej się cytuje prezentuje spedytora jako osobę, która zawodowo i za wynagrodzeniem w imieniu własnym, bądź dającego zlecenie na jego rachunek podejmuje się wysłania lub odbioru przesyłki, a także innych czynności związanych z jej przemieszczaniem. Spedytor zawsze działa na rachunek swego zleceniodawcy.

Nie jest to jedyna definicja, do tego jest bardzo ogólna. Zakres wszystkich czynności charakterystycznych dla pracy spedytora jest naprawdę trudny do ogarnięcia. Tym co łączy tak wiele definicji jest zwrócenie uwagi na fakt, że praca spedytora łączy się z działaniem.

O jakości pracy spedytora nie decyduje odtwarzanie ustalonych procedur, ale wybór najlepszych rozwiązań, w zależności od zmieniającej się sytuacji. Jego praca ma charakter dynamiczny, gdzie myślenie analityczne łączy się z umiejętnościami interpersonalnymi i obszerną wiedzą z wielu dziedzin.

Jak zostać spedytorem?

Na początku warto zadać sobie pytanie, jakie cechy decydują o tym, kto ma zadatki na dobrego spedytora? Oczywiście najważniejsza jest determinacja, jednak przyda się również odporność na stres, komunikatywność, umiejętność negocjacji. Dobrze jeśli przy tym mamy umysł ścisły, interesujemy się ekonomią, motoryzacją.

Jeśli odpowiednio wcześnie skierujemy swoje zainteresowania w stronę spedycji możemy wybrać liceum profilowane o specjalności "transport i spedycja" albo technikum o specjalności "spedytor", który kończy się egzaminem zawodowym.

Po zdanej maturze na przyszłych spedytorów czekają studia wyższe. Pozostali chętni mogą zdecydować się na jeden z kursów, których całkiem sporo można znaleźć także w Internecie.

Polski system kształcenia spedytorów nie jest wolny od problemów. Do głównych należy zaliczyć brak adekwatnego do oczekiwań rynku programu dydaktycznego, brak współpracy z pracodawcami, a także brak odpowiednich materiałów do nauczania.

Z wymienionymi problemami coraz odważniej mierzą się środowiska naukowe oraz nauczycielskie. Powstaje także coraz więcej materiałów dydaktycznych, które pozwalają na lepsze kształcenie spedytorów. Jednak każda nowa książka, to początek dyskusji, kim tak naprawdę jest spedytor i czym się powinien zajmować?

Wiedza, którą musi przyswoić sobie przyszły spedytor znajduje się na pograniczu prawa, także międzynarodowego, matematyki, ekonomii statystyki, zarządzania. Nie trzeba chyba wspominać o nauce języków obcych, które są podstawą w przypadku spedycji międzynarodowej.

Z pewnością tak szeroki obszar może przyprawić o zawrót głowy niejedną osobę. To jednak nie koniec trudności. Nawet ukończenie tak wymagającego kierunku wcale nie oznacza, że zrobimy karierę w spedycji.

Co może nam stanąć na przeszkodzie?

Nie tylko w przypadku spedycji pogodzenie praktyki z teorią jest nie lada wyzwaniem. Jednak w tym zawodzie jest wyjątkowo dużo historii, o tym jak ktoś kształcąc się w zupełnie innym kierunku jest spedytorem i sobie radzi, natomiast niejeden spedytor z dyplomem nie odnalazł się w wyuczonym zawodzie.

Sam znam osoby, które na różnym etapie życia zetknęły się ze spedycją i zostały w niej już na zawsze. Jest to tyle zaskakujące, że zanim rozpoczęły swoją przygodę ze spedycją do głowy by im nie przyszło, że właśnie ten zawód stanie się ich pomysłem na życie.

Płynący stad wniosek jest taki, że spedycja to praca wymagająca sporych predyspozycji. Powtórzmy jeszcze raz. Kluczowa jest tu komunikatywność, asertywność odporność na stres, na pewno także odwaga, potrzebna do podejmowania szybkich i odpowiedzialnych decyzji.

Są to te cechy, z których nie otrzymamy zaliczenia w żadnej szkole. Czy oznacza to, że nie warto się kształcić? Bynajmniej. Brak solidnej wiedzy jest w dalszym ciągu bolączką polskiej spedycji. Jednak wiele osób po studiach zwyczajnie nie wytrzymuje zderzenia z rzeczywistością.

Wiele osób podejmując decyzję o studiach ze specjalnością spedytor zastanawia się, czy nie podjąć nauki w trybie zaocznym. Ze studiowaniem w weekendy wiąże się wiele problemów, jednak taka sytuacja pozwala na zdobywanie doświadczenia zawodowego już w trakcie studiów. A właśnie doświadczenie jest kluczowe nie tylko dla wykonywania swoich obowiązków, ale także pracodawców, którzy zwracają na ten aspekt szczególną uwagę.

Najważniejszą cechą dobrego spedytora jest umiejętność rozwiązywania problemów. Cała wiedza zdobyta w szkole powinna być podporządkowana właśnie temu zadaniu. Jedni radzą sobie z tym lepiej, a inni gorzej. Nie sposób wyobrazić sobie dobrego fachowca w tej branży, który nie popełniał na początku błędów.

Jak wygląda start w zawodzie spedytora i ile zarabia początkujący spedytor?

Różnie, nie tylko brak doświadczenia ale nawet region, w którym przyjdzie nam pracować może mieć wpływ na wysokość pensji i nasze obowiązki.

Bez doświadczenia i języków obcych trudno jest marzyć o pracy spedytora. Jeśli zdarzają się osoby, którym to się udaje, to są to najczęściej osoby pracujące przez wiele lat w jednej firmie transportowej, na różnych stanowiskach np. kierowcy. Poznając firmę od podszewki mogą się okazać bardzo wartościowe na stanowisku spedytora.

Czasem o przyjęciu na stanowisko decyduje bardzo dobra znajomość języka obcego, a najlepiej kilku. Takie osoby również potrafią się sprawdzić na tym stanowisku. Jak w każdym zawodzie, także tutaj znajdą się osoby, które do spedycji trafiły kompletnie przypadkiem.

Skończenie odpowiedniej szkoły z pewnością pomaga znaleźć pracę w spedycji, jednak oferty, z jakimi spotykają się młodzi spedytorzy nie zawsze zachwycają. Minimalna krajowa nie jest najlepszym zwieńczeniem długich lat nauki. W zamian otrzymamy odpowiedzialność i ciężką pracę. No ale początki nigdy nie są lekkie. Sprawdzony spedytor zarabia od 5 tys. wzwyż.

O czym warto pomyśleć wybierając się do konkretnego pracodawcy?

Częste dylematy początkujących spedytorów są następujące: wybrać dużą i stabilną firmę, w której będę mniej zarabiał, czy mniejszą, gdzie inicjatywa będzie po mojej stronie, jednak wypłata może czasem zależeć od kondycji całej firmy. Podobnie jak w innych branżach jeden pracodawca zaproponuje nam wynagrodzenie uzależnione w większym stopniu od naszych wyników, drugi wyższą podstawę bez możliwości zarabiania na prowizjach itd.

Inną ważną sprawą są godziny pracy. Są firmy transportowe i spedycyjne, które organizują czas w taki sposób, że spedytorzy pracują w regularnych godzinach i mają wolne weekendy. Normą jest jednak, że spedytor ma być dostępny wtedy, kiedy jest potrzebny i na taką sytuację najlepiej nastawić się od razu. Nienormowany czas pracy wydaje się bardziej pasować do specyfiki pracy spedytora i jak każdy system ma to swoje plusy i minusy.

Kolejną rzeczą wartą rozwagi jest charakter naszej pracy. Dobrze jest wiedzieć czy będziemy pracować w typowej firmie spedycyjnej, czy może będziemy dyspozytorami w firmie transportowej i tylko czasami zajmować się wyłącznie spedycją. Wiele osób nie widzi różnicy między tymi dwoma zawodami, jednak zarówno obowiązki, jak i odpowiedzialność są zdecydowanie inne.

Czy są jakieś rady dla spedytorów, którzy dopiero rozpoczynają pracę?

Z pewnością warto inwestować w relacje. Z kim? Z klientami, przewoźnikami, kierowcami i wieloma innymi osobami, od których zależy działanie firmy. Od dobrych relacji z klientami zależy ilość zleceń, od dobrych relacji z przewoźnikami i kierowcami jakość realizacji usługi. Jeszcze długo sukces spedytora będzie zależał od grubego notesu z telefonami i zaufania, jakie wzbudza.

Charakterystyczną sprawą, przy tego typu nie do końca formalnych relacjach są często nieścisłości i niedopowiedzenia. W miarę możliwości starajmy się mieć potwierdzenie na każde zapewnienie i niekoniecznie wierzmy wszystkim na słowo. Inna bardzo ważną sprawą jest przysłowiowy porządek w papierach. Bez niego nie znasz dnia, ani godziny kiedy wszystko się zawali.

Reszta to rzetelna wiedza dotycząca przepisów, terminów, warunków przewozu i wszystkich innych spraw które musi wziąć pod uwagę spedytor.

Na jakim rynku przyjdzie działać przyszłym spedytorom?

Miniemy nadzieję, że na łatwiejszym niż ten obecny. Póki co konsultowane są zmiany, które mają w jeszcze większym stopniu zliberalizować dostęp do zawodu spedytora. Co to oznacza? Z jednej strony każdy będzie mógł spróbować swoich sił zakładając firmę spedycyjną. Z drugiej strony konkurencja będzie jeszcze większa, co nie do końca musi się przełożyć na wyższy poziom usług.

Na rynku usług spedycyjnych można zauważyć także inną tendencję. Następuje profesjonalizacja usług transportowych. Coraz więcej firm gotowych jest zapłacić nieco więcej za współpracę, na której mogą polegać. W takiej sytuacji zawsze wygrywają prawdziwi fachowcy, którzy do wykonywanego zawodu mogą wnieść najwięcej.