Unia Europejska chce skuteczniej kontrolować masę ciężarówek, by chronić unijną infrastrukturę drogową i poprawić bezpieczeństwo. Jak wynika z rozporządzenia wykonawczego wydanego przez Komisję Europejską w lipcu zeszłego roku, kraje UE mogą od 2021 r. wymagać pokładowych systemów ważących (OBW) w nowo zarejestrowanych ciężarówkach. W Polsce do kontroli wagi ciężarówek będą wykorzystywane systemy w sieci drogowej.
Rozporządzenie wykonawcze 2019/1213 wydane przez Komisję Europejską w lipcu 2019 r. opisuje jednolite wymagania techniczne dla pokładowych systemów ważących w pojazdach ciężarowych. Jego podstawą jest dyrektywa 96/53/WE w sprawie wymiarów i ciężarów ciężarówek, do której dodano w 2015 r. zapis, zgodnie z którym państwa członkowskie od 27 maja 2021 r. muszą dokładniej monitorować masę pojazdów ciężarowych.
Art. 10d został dodany dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/719 z 29 kwietnia 2015 r. zmieniającą dyrektywę Rady 96/53/WE. Zgodnie z ust. 1 wskazanego artykułu do 27 maja 2021 r. państwa członkowskie przyjmują szczególne środki w celu ustalenia, które pojazdy lub zespoły pojazdów będące w użytkowaniu najprawdopodobniej przekroczyły maksymalną dopuszczalną masę. Te środki mogą być przyjmowane za pomocą automatycznych systemów ustanawianych w ramach infrastruktury drogowej lub za pomocą pokładowych urządzeń ważących instalowanych w pojazdach zgodnie z ust. 4” – komentuje Mariusz Hendzel z kancelarii ITD-PIP.
Państwa UE mają alternatywę
Wagi pokładowe nie są zatem jedyną opcją, jaką dysponują państwa UE.
Ustawodawca przewiduje dwie możliwości wprowadzenia szczególnych środków w celu ustalenia, które pojazdy lub zespoły pojazdów będące w użytkowaniu najprawdopodobniej przekroczyły maksymalną dopuszczalną masę. Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2019/1213 z 12 lipca 2019 r. ustanawiające szczegółowe przepisy zapewniające jednolite warunki wdrażania interoperacyjności i zgodności pokładowych urządzeń ważących ma zastosowanie do państw, które zdecydowały się na wprowadzenie obowiązku posiadania pokładowych urządzeń. Kraje, które nie zdecydowały się na wprowadzenie pokładowych urządzeń ważących, posługiwać się będą automatycznymi systemami ustanawianymi w ramach infrastruktury drogowej” – komentuje Mariusz Hendzel.
Jak miałby działać taki pokładowy system ważenia? Nacisk kładziony będzie na “połączenie”: każda naczepa lub przyczepa musi mieć możliwość “komunikacji” z każdym ciągnikiem lub pojazdem silnikowym. Ponadto od 2024 r. mają być możliwe zdalne kontrole ciężaru pojazdów za pomocą technologii DSRC (Dedicated Short-Range Communications – łączność krótkiego zasięgu).
Jak będzie w Polsce?
Zgodnie ze stanowiskiem Departamentu Dróg Publicznych w Ministerstwie Infrastruktury, implementacja art. 10d ww. dyrektywy była rozpatrywana w ramach prac legislacyjnych nad ustawą z 5 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz. 1481).
W zakresie art. 10d ust. 1 ww. dyrektywy nie była konieczna implementacja tego ustępu, gdyż obowiązujące przepisy zapewniają tworzenie w ramach infrastruktury drogowej miejsc do ważenia pojazdów, które najprawdopodobniej przekroczyły maksymalną dopuszczalną masę pojazdu. Jest to m.in. art. 20a pkt 2 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U z 2018 r. poz. 2068 ze zm.), w myśl którego do obowiązków zarządcy drogi krajowej i wojewódzkiej należy również budowa, przebudowa, remont i utrzymanie miejsc wykonywania kontroli ruchu i transportu drogowego, przeznaczonych w szczególności do ważenia pojazdów” – wyjaśnił resort na zapytanie kancelarii ITD-PIP.
“Natomiast art. 10d ust. 2 dyrektywy został wdrożony ww. ustawą z dnia 5 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw poprzez dodanie art. 90c ustawy o transporcie drogowym, zgodnie z którym, wojewódzki inspektor planuje i organizuje kontrole dotyczące mas pojazdów lub zespołów pojazdów w taki sposób, aby obejmowały one co najmniej 5 proc. ogólnej liczby kontroli w zakresie przewozu drogowego, realizowanych w każdym roku kalendarzowym” – tłumaczy Departament Dróg Publicznych Ministerstwa Infrastruktury.
Tym samym departament wyjaśnił, że wspomniane przepisy (art. 10d dyrektywy Rady 96/53/WE z 25 lipca 1996 r. zmienionej dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/719 z 29 kwietnia 2015 r.) zostały już wdrożone do polskiego systemu prawnego. Oznacza to, że w Polsce pokładowe urządzenia ważące nie będą obowiązkowe w nowych pojazdach ciężarowych, a kontrole ograniczą się do działań ITD.
Fot. ITD