Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego

Wyjeżdżając za granicę podstawową sprawą, o którą należy zadbać jest ubezpieczenie zdrowotne. Na terytorium Unii Europejskiej uznawana jest Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego. Karta ważna jest 12 miesięcy w przypadku osób ubezpieczonych, które są zatrudnione. By ją wyrobić należy zwrócić się do wojewódzkiego oddziału NFZ. Dzięki niej z reguły nie ponosi się kosztów wszystkich świadczeń medycznych, które zostały udzielone. EKUZ uprawnia zatem do niezbędnych świadczeń zdrowotnych na takich samych zasadach jak osoby ubezpieczone w kraju, w którym obecnie się jest ubezpieczonym. Zdarza się jednak, że trzeba uiścić opłatę zgodną z przepisami kraju, do którego się wyjechało.

Pomoc w nagłej chorobie – opieka zdrowotna w wybranych krajach

 

Austria

Numery alarmowe: 144 lub 112

W razie nagłej choroby należy skontaktować się z lekarzem zatrudnionym przez jedno z austriackich regionalnych biur ubezpieczeń zdrowotnych tzw. Gebietskrankenkasse.  Listę tych placówek można uzyskać w miejscowej kasie chorych lub można je sprawdzić na stronie internetowej Wiener Gebietskrankenkasse. Co ważne – ich usługi są darmowe. Należy pamiętać jednak, że w Austrii pobierana jest bezzwrotna opłata za każdy przepisany lek, która średnio wynosi 5,85 euro. Leki wydawane na receptę są dostępne w każdej aptece. Jeżeli konieczna jest hospitalizacja, lekarz pierwszego kontaktu wydaje skierowanie do szpitala publicznego (Einweisungsschein). By zostać przyjętym konieczne jest posiadanie skierowania (za wyjątkiem skrajnych przypadków). Opłata za pobyt w szpitalu przez pierwsze 28 dni jest uzależniona od tego w jakim kraju federalnym przebywamy. Jej wysokość waha się od 13,20 euro do 21,50 euro za dobę.

 

Belgia

Numery alarmowe: 100 lub 112

W Belgii należy uiścić opłatę bezpośrednio u lekarza, jeszcze w trakcie leczenia. Warto pamiętać, że można ubiegać się o zwrot do 75 proc. kosztów za okazaniem tzw. certyfikatu za udzieloną pomoc (Getuigschrift voor verstrekte hulp) w lokalnym funduszu ubezpieczeń zdrowotnych. Koniecznie należy zadbać o to, by lekarz wydał pokwitowanie określające kwotę która została zapłacona. To samo tyczy się recept, jednak w tym przypadku opłaty za przepisane leki mogą wynosić od 0 proc. do 80 proc..

Leczenie w szpitalu nie wymaga skierowania od lekarza. Co więcej, można udać się do wybranego specjalisty w dowolnym szpitalu. Jeśli ma się przy sobie EKUZ – nie trzeba będzie płacić pełnej kwoty, natomiast trzeba uregulować bezzwrotne opłaty takie jak: ryczałt za przyjęcie do szpitala, opłatę za każdy dzień pobytu w szpitalu oraz dzienną opłatę za leki stosowane podczas leczenia. Można jednak poprosić o zwrot kosztów w jednej z belgijskich kas chorych, przedstawiając fakturę i dowód zapłaty w kasie lokalnego funduszu ubezpieczeń zdrowotnych. Należy załączyć zaświadczenia wydane przez lekarza, EKUZ, rachunki ze szpitala, dowody zapłaty z aptek i kopie wszystkich recept. Także po powrocie do Polski, we właściwym oddziale NFZ, można złożyć wniosek o zwrot kosztów leczenia, załączając wyżej wymienione dokumenty. Wszelkie informacje można uzyskać w biurach regionalnych Pomocniczej Kasy Chorych (Casse auxiliare d’assurance maladie- invalidité/ Hulpas voor Ziekteen Invaliditeitsverzekering) lub biurach lokalnych kas chorych (mutualité/ ziekenfonds).

Francja

Numer alarmowy: 15 lub 112

We Francji dużą rolę w leczeniu obcokrajowców odgrywa karta EKUZ. Aby z niej skorzystać należy skonsultować się z lekarzem zarejestrowanym w państwowym systemie opieki zdrowotnej. Pacjent ma do wyboru lekarzy z dwóch kategorii: tych, którzy pobierają oficjalną stawkę oraz tych, którzy pobierają dodatkową opłatę ponad oficjalną stawkę. Za leczenie trzeba zapłacić bezpośrednio lekarzowi. Uzupełni on formularz leczenia (tzw. „feuille de soins”) i jeśli to konieczne, sporządzi receptę. Według cennika kasy, porada lekarza ogólnego to koszt 20 euro, natomiast porada specjalisty – 27 euro. Aby ubiegać się o zwrot, potrzebny jest formularz leczenia. Można liczyć na refundację rzędu 70 proc..

Leki na receptę podlegają zwrotowi tylko wtedy, gdy są wymienione jako refundowane produkty farmaceutyczne. Farmaceuta powinien przed zakupem wskazać, które leki są refundowane, a które nie.

Jeśli trzeba udać się do szpitala koniecznie należy zabrać ze sobą EKUZ i okazać ją przy przyjęciu. W ten sposób poniesiona zostanie tylko opłata na rzecz składek od pacjenta. Bez karty natomiast szpital obciąży pacjenta dzienną opłatą szpitalną. W przypadku każdego ważnego leczenia medycznego naliczana jest składka ryczałtowa na podstawie dziennej opłaty szpitalnej. O zwrot pieniędzy można ubiegać się jeszcze będąc we Francji. Wystarczy zwrócić się z wnioskiem do lokalnej francuskiej kasy chorych – Caisse Primaire D’Assurance Maladie (CPAM) lub do CGSS (w przypadku terytoriów zamorskich). Po powrocie do Polski po zwrot należy udać się do oddziału wojewódzkiego NFZ.

Holandia

Numer alarmowy: 112

Karta EKUZ daje możliwość konsultacji z lekarzem pracującym w ramach holenderskiego publicznego systemu opieki zdrowotnej. Recepty wystawia lekarz. W niektórych przypadkach może być konieczne uiszczenie opłat. W sprawie pytań dotyczących tego, czy przepisany lek jest refundowany, czy nie – pomocą służą farmaceuci. Jeśli pacjent musi ponieść opłaty, które nie podlegają zwrotowi w Holandii, zawsze można zapytać swojego ubezpieczyciela w rodzimym kraju, czy dana kwota kwalifikuje się do zwrotu. Zwrotu kosztów można dochodzić jeszcze w trakcie pobytu w Holandii w CAK (czyli instytucji łącznikowej), bądź we właściwym oddziale NFZ po powrocie do Polski. Do wniosku o zwrot kosztów trzeba załączyć: oryginały rachunków i dowodów zapłaty.

Jeśli w grę wchodzi przyjęcie do szpitala (w nagłym przypadku), należy przedstawić swoją Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego do 48 godz. od przyjęcia na oddział. Leczenie szpitalne jest bezpłatne.

Litwa

Numery alarmowy: 03 lub 112

Aby skorzystać z pomocy, należy skonsultować się z lekarzem w instytucji opieki zdrowotnej posiadającej umowę z jedną z regionalnych kas chorych. Leczenie będzie bezpłatne, jeśli zostanie okazana karta EKUZ wraz z paszportem. W razie sytuacji nagłych można skorzystać z pomocy oddziału ratunkowego dowolnego szpitala na Litwie. Tutaj również należy pokazać kartę i paszport. We wszystkich innych przypadkach potrzebne będzie skierowanie od lekarza. Jeśli chory pójdzie szpitala nie mając skierowania, zostanie obciążony pełnymi kosztami.

Część opłat określonych w liście leków refundowanych jest pokryta przez krajowy fundusz ubezpieczeń zdrowotnych (tzw. Valstybinė ligonių kasa – VLK). Natomiast, trzeba będzie zapłacić pełną cenę za każdy lek, który nie jest wymieniony w krajowym cenniku leków refundowanych.

Luksemburg

Numer alarmowy: 112

W razie choroby można skonsultować się z każdym lekarzem. Wszyscy lekarze uprawnieni do pracy w Luksemburgu mają automatycznie podpisaną umowę z Caisse nationationale de santé (CNS – agencja ubezpieczeń zdrowotnych). Opłaty za wizytę u lekarza są różne. Należy upewnić się, że dostaliśmy pokwitowanie za każdą zapłaconą kwotę. Skierowanie nie jest potrzebne, aby skonsultować się ze specjalistą. Co ważne, należy przedstawić Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego.

Przepisaną receptę można zrealizować w dowolnej aptece w Luksemburgu, jednakże niektóre z nich muszą być autoryzowane przez krajowy fundusz zdrowia CNS zanim chory otrzyma lek. Po okazaniu recepty i karty EKUZ w aptece, w zależności od rodzaju leków, obowiązuje dopłata w wysokości 100%, 60%, 20% lub 0%.

Wszystkie szpitale w Luksemburgu mają umowę z krajowym funduszem zdrowotnym CNS. Do szpitala kieruje lekarz. By zostać przyjętym na oddział trzeba okazać kartę EKUZ. W przypadku leczenia szpitalnego pacjenci płacą standardową dzienną opłatę bezzwrotną. Może zostać również naliczona opłata bezpośrednio od lekarza prowadzącego, która następnie będzie musiała zostać przedstawiona w ośrodku CNS w celu uzyskania zwrotu kosztów.

Niemcy

Numer alarmowy: 112

W przypadku niespodziewanej choroby należy udać się bezpośrednio do lekarza, który ma podpisaną umowę z niemiecką kasą ubezpieczeń zdrowotnych. Placówki oznaczone są tablicą z napisem „Kassenarzt” lub „Alle Kassen”. Jeżeli zajdzie potrzeba nagłego skorzystania ze świadczeń zdrowotnych poza normalnymi godzinami przyjęć, należy udać się do specjalnych przychodni („Notdienst”) działających już w wielu miastach (link z listą). Trzeba zabrać ze sobą kartę EKUZ (lub tymczasowy certyfikat zastępczy) i dowód osobisty lub paszport. Po przyjeździe wybiera się niemiecki fundusz ubezpieczeń zdrowotnych (tylko w języku niemieckim), na którego koszt chce być się rozliczanym. Przy pierwszej wizycie u lekarza rodzinnego w danym kwartale pobierana jest dopłata w wysokości 10 euro.

Leki przepisane przez lekarza można wybrać z każdej apteki. Zazwyczaj płaci się od minimum 5 euro, do maksymalnie 10 euro. Opłata ta nie podlega zwrotowi. Za leki bez recepty, takie jak leki przeciwbólowe i syrop na kaszel trzeba zapłacić pełną cenę. Poza zwykłymi godzinami pracy można otrzymać leki z apteki dyżurującej (tzw. “Apotheken-Notdienst”).

W Niemczech, pomijając sytuacje wyjątkowe, należy mieć skierowanie by udać się na leczenie do szpitala. Pacjentom powyżej 18 roku życia naliczana jest opłata w wysokości 10 euro za każdy dzień kalendarzowy. Leczenie szpitalne obejmuje wszelkie usługi medyczne, których pacjent może potrzebować w leczeniu choroby.

Rosja

numer alarmowy:  03 lub 112

Między Polską a Federacją Rosyjską obowiązuje umowa, która jest gwarancją wzajemnej bezpłatnej pomocy medycznej w razie wypadków i zachorowań. Jednak w momencie dłuższego leczenia i zabiegów operacyjnych trzeba liczyć się z tym, że konieczne będzie pokrycie kosztów drogich lekarstw i preparatów. W tym celu rekomenduje się wykupienie dodatkowego ubezpieczenia, które będzie obowiązywało w placówkach prywatnych i publicznych. Niestety, zawiłość rosyjskiego systemu medycznego powoduje, że najskuteczniejszym sposobem na otrzymanie pomocy w sytuacjach awaryjnych jest udanie się do lekarzy prywatnych.

Jeśli chodzi o apteki – w samej Moskwie jest ich dość sporo. Co ciekawe, leki w Polsce wydawane na receptę, tam pacjent kupi bez niej. Warto przypomnieć, że EKUZ nie działa w Rosji – wszystkie wydatki, które przekroczą sumę ubezpieczenia musi pokryć chory.

Rumunia

Numer alarmowy: 112

Aby skorzystać z EKUZ, należy skonsultować się z lekarzem ogólnym lub specjalistą pracującym na rzecz opieki zdrowotnej na podstawie umowy z lokalnym zakładem ubezpieczeń zdrowotnych tzw. Casa Nationala de Asigurari de Sanatate. Nie trzeba płacić za leczenie, ponieważ lokalny zakład ubezpieczeń zdrowotnych zwraca koszty opieki zdrowotnej świadczonej na podstawie EKUZ. Posiadacze karty mogą otrzymywać leki jako tzw. pomoc doraźną. Będzie potrzebna recepta lekarska, którą należy wybrać w aptece działającej na podstawie umowy z tym samym lokalnym zakładem ubezpieczeń zdrowotnych, co lekarz który ją wypisał (link do strony w wyszukiwarką).

Wizyta u lekarza specjalisty oraz pobyt w szpitalu są możliwe po uzyskaniu skierowania od lekarza ogólnego – jedynie w nagłych przypadkach można zgłosić się bezpośrednio do specjalisty lub szpitala. Posiadacz karty EKUZ ma prawo do następującego leczenia szpitalnego w ramach opieki stacjonarnej: nagły przypadek medyczny lub chirurgiczny, jeśli życie jest zagrożone lub istnieje ryzyko, że do tego dojdzie, choroby, które mogą być zakaźne i wymagają izolacji / kwarantanny, dopóki problem nie zostanie całkowicie rozwiązany. Dodatkowo leczenie ambulatoryjne obejmujące: nagłe przypadki medyczne wymagające operacji, leczenie choroby, która jest częścią epidemii, ale nie wymaga trzymania pacjenta w odosobnieniu, usługi chemioterapii monitorowane w ramach opieki dziennej. Wszystkie wyżej wspomniane formy udzielenia pomocy są refundowane przez lokalny zakład ubezpieczeń zdrowotnych.

Ukraina

numer alarmowy: 03

Na Ukrainie system opieki zdrowotnej nie wygląda za dobrze. Obcokrajowcy muszą pokryć koszty zarówno leczenia, jak i przepisanych leków. Dlatego też zaleca się wykupienie ubezpieczenia na czas pobytu w tym kraju. Tak zwany DASK „Ukrainmedstrach” zapewnia bezpłatną opiekę lekarską w nagłych przypadkach. Pomocy szukać można w ponad 750 placówkach na terenie całej Ukrainy. Ubezpieczenie składa się z dwóch kart – żółtej i białej. Część żółta zapewnia pokrycie wszelkich kosztów leczenia, zaś biała odszkodowanie w razie trwałej utraty zdrowia (kosztuje 10 hrywien i ubezpiecza na 5 tysięcy hrywien). Jednakże jest haczyk – ubezpieczanie działa wyłącznie w momencie udzielenia niezbędnej pomocy medycznej. Co się pod tym rozumie? Tylko opiekę udzieloną do momentu zniknięcia bezpośredniego zagrożenia życia. Często zdarza się, że DASK pokryje tylko dowóz karetką do szpitala – za resztę trzeba płacić samemu.

Wielka Brytania

Numery alarmowe: 999 lub 112

W razie choroby należy udać się do lekarzy rodzinnych (General Practitionel – lekarz rodzinny), przychodni (NHS Walk-in Centres) i szpitali National Health Service (NHS). Leczenie jest bezpłatne. Wypisana receptę można zrealizować w dowolnej aptece po jej okazaniu. Oprócz opieki w nagłych wypadkach leczenie szpitalne jest organizowane za pośrednictwem opiekującego się chorym lekarza. Większość świadczeń w szpitalach NHS jest bezpłatna, jeśli pacjent posiada ważną Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ). Jednak by skorzystać z leczenia szpitalnego konieczne jest skierowanie. Karta nie obejmuje planowanego leczenia.

Adresy lekarzy NHS można uzyskać pod nr NHS Direct – 0845 46 47, a także w lokalnym urzędzie ds. opieki zdrowotnej: Primary Care Trusts

W celu uzyskania zwrotu kosztów należy zwrócić się z wnioskiem do właściwego oddziału NFZ po powrocie do Polski. Do wniosku o zwrot kosztów należy załączyć: oryginały rachunków i dowodów zapłaty.

Węgry

Numery alarmowe: 104 lub 112

Aby skorzystać z EKUZ, należy skonsultować się z lekarzem działającym na podstawie umowy z Nemzeti Egészségbiztosítási Alapkezelő (NEAK – Narodowy Instytut Zarządzania Funduszem Ubezpieczeń Zdrowotnych). Placówki oznaczone są tablicą z napisem „társadalombiztosítóval szerződött egészségügyi szolgáltató”. Konsultacje są bezpłatne. Skierowanie będzie potrzebne tylko by umówić wizytę ze specjalistą. Opłaty pobierane są za leki przepisane na receptę. W zależności od leku można zapłacić mniejszą cenę lub pokryć pełne koszta. Opłaty za leki nie podlegają zwrotowi na Węgrzech, ale zawsze jest szansa by ubiegać się o zwrot kosztów po powrocie do domu.

By udać się na leczenie szpitalne potrzebne jest skierowanie od lekarza, z wyjątkiem sytuacji nagłej. Leczenie jest ogólnie bezpłatne w szpitalach, które mają umowę z NEAK. Placówki te pobierają opłaty za dodatkowe usługi, takie jak zakwaterowanie premium lub specjalne posiłki.

Doc Stop – pomoc na miejscu

Od 2007 roku działa program Doc Stop. Pierwotnie projekt ten powstał w Niemczech i stopniowo pojawiał się w innych krajach Europy. Gdy podczas jazdy kierowca poczuje się źle, będzie osłabiony, odnosi wrażenie, że coś jest nie tak z jego zdrowiem – może skorzystać z usług Doc Stop. Należy pamiętać, że pomoc udzielona w Polsce będzie bezpłatna dla osób objętych ubezpieczeniem zdrowotnym. W innych krajach Unii Europejskiej będzie potrzebne okazanie karty EKUZ. By skorzystać z wsparcia należy zadzwonić na infolinię Truck Service. Numer kontaktowy: 01805 112 024.

Należy pamiętać, że gorącą linię obsługują osoby, które znają wiele europejskich języków – można więc na nią zadzwonić niezależnie od tego, gdzie w danym momencie kierowca się znajduje. Najważniejsze by podać swoją lokalizację. Wtedy dyżurny skieruje chorego od razu do najbliższego parkingu Doc Stop lub wyśle pomoc bezpośrednio do miejsca, w którym się zatrzymał.

W pierwszym przypadku będzie czekać na niego wykwalifikowany personel medyczny lub przeszkolony personel stacji paliw. W razie konieczności przeprowadzenia dalszych badań, kierowca zostanie przetransportowany do najbliższego szpitala. W samych Niemczech działa ponad 700 Doc Stopów.

Antybiotyki bez recepty

Jak już zostało wyżej wspomniane leki (w tym antybiotyki) w większości krajów Unii Europejskiej wymagają recepty przepisanej przez lekarza. Natomiast należy pamiętać, że recepty podlegają zasadom, które obowiązują w kraju w jakim są realizowane. Stąd też za niektóre trzeba będzie zapłacić. W aptece powinno się okazać kartę EKUZ. Jeśli jej nie mamy, trzeba zapłacić pełną cenę. Po powrocie do swojego kraju za okazaniem rachunku istnieje możliwość ubiegania się o zwrot kosztów. W Europie można kupić leki OTC (over-the-counter) tzw. leki zza lady. Są to medykamenty sprzedawane bez recepty. W niektórych krajach zaliczyć możemy do nich nawet antybiotyki. Ważne by przed zakupem takiego leku poprosić o radę farmaceutę, który jest zobowiązany do udzielenia porady. Ważne by pamiętać również o tym, że takie same leki mogą występować w różnych krajach pod inną nazwą. Dlatego też wybierając się do apteki warto określić dokładniej działanie leku, który chcemy kupić.

Podstawowe zwroty po angielsku

Obecnie język angielski stał się językiem uniwersalnym. Znając podstawowe zwroty i wyrażenia jesteśmy w stanie porozumieć się w większości krajów. Poniższe zdania pozwolą na jasne określenie problemu, wyjaśnienie lekarzom, co konkretnie dolega oraz ułatwią komunikację z personelem medycznym.

Zwroty:

Czy są tu jacyś lekarze mówiący po…? – Do you have any doctors who speak…?

Mam gorączkę/ból gardła – I’ve got high temperature/sore throat

Źle się czuję – I’m not feeling well

Niedobrze mi – I feel sick

Zaraz zwymiotuję – I’m going to throw up

Boli mnie głowa – I’ve got a headache

Mam grypę – I’ve got flu

Boli mnie… – I’ve got pain in my…

Czuje, że jestem chory – I feel ill

Mam trudności z oddychaniem – I’m having breathing difficulty

Jestem uczulony na antybiotyki – I’m allergic to antibiotics

Czy bierze Pan obecnie jakieś lekarstwa – Are you on any sort of medication?

Prosze pójść z tą receptą do apteki – Take this prescription to the pharmacy

Prosze brać jedną tabletkę dwa razy dziennie – Take one pill two times a day

Czy ma Pan prywatne ubezpieczenie zdrowotne? – Do you have private medical insurance? Czy ma Pan Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego? – Have you got a European Health Insurance Card?

Czy to pilne? – Is it urgent?

 

Przydatne słówka:

honorarium lekarskie – doctor’s fee

antybiotyki – antibiotics

zawroty głowy – dizziness

badanie ogólne – checkup

izba chorych – infirmary

leczenie – treatment

lekarstwo – cure / medicine

objawy – symptoms

pigułki – pills

pierwsza pomoc – first aid

pogotowie ratunkowe – first aid station

syrop na kaszel – cough syrup

środki przeciwbólowe – painkillers

mierzyć komuś temperaturę – to take one’s temperature

pójść do lekarza – to go to the doctor

umówić wizytę u lekarza – to make an appointment to see a doctor

wezwać lekarza – to call for the doctor

Fot. maxpixel.freegreatpicture.com