Do prowadzenia postępowania mandatowego jest upoważniona nie tylko Policja, ale też inne organy określone w Kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia. Policja może nałożyć grzywnę w wysokości do 500 zł, a w szczególnych przypadkach do 1000 zł.
Funkcjonariusz uprawniony do nakładania grzywny w drodze mandatu karnego może ją nałożyć w sytuacji, gdy:
- sprawca wykroczenia został schwytany w trakcie lub bezpośrednio po popełnieniu wykroczenia
- funkcjonariusz stwierdzi popełnienie wykroczenia naocznie pod nieobecność sprawcy i nie zachodzi wątpliwość co do sprawcy czynu
- funkcjonariusz stwierdzi popełnienie wykroczenia za pomocą urządzenia rejestrującego
Nałożenie grzywny nie może nastąpić po upływie 14 dni od daty ujawnienia wykroczenia opisanego w powyżej punkcie pierwszym; 90 dni w przypadku wydarzenia opisanego w punkcie 2., oraz 180 dni w wypadku z punktu 3.
Funkcjonariusz wypisujący mandat jest zobowiązany do określenia wysokości grzywny, zarzutów wobec sprawcy a także do poinformowania sprawcy o prawie do odmowy przyjęcia mandatu i tegoż skutkach. Odmowa przyjęcia mandatu wiąże się z szeregiem procedur, począwszy od wystosowania do sądu wniosku o ukaranie sprawcy. Sądu nie obowiązują ograniczenia wysokości kar – należy więc pamiętać, że grzywna za odmowę przyjęcia mandatu może okazać się znacznie wyższa niż pierwotnie proponowana (nawet do 5 tys. zł).
Policja jest uprawniona do wystawiania kilku typów mandatów:
- gotówkowego – wydawanego ukaranemu po uiszczeniu grzywny na ręce funkcjonariusza
- kredytowanego – wydawanego ukaranemu za potwierdzeniem odbioru
- zaocznego – wydawanego w sytuacjach, kiedy sprawcy wykroczenia nie było na miejscu jego popełnienia, jednak nie ma wątpliwości co do jego winy
W zależności od rodzaju mandatu, kierowca ma kilka dni na dokonanie wpłaty
- w przypadku mandatu kredytowanego – 7 dni od daty przyjęcia mandatu
- w przypadku mandatu zaocznego – 7 dni od daty wystawienia (mandat powinien zawierać informacje gdzie należy dokonać wpłaty)
Ściąganie grzywny nałożonej w drodze mandatu karnego następuje w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Prawomocny mandat karny może jednak zostać uchylony w przypadku, jeśli grzywna została nałożona za czyn niebędący czynem zabronionym jako wykroczenie.
Zwłoka w uiszczeniu opłaty za mandat nie wiąże się z naliczaniem odsetek karnych, jednak mandat może zostać wyegzekwowany przez komornika, urzędników wojewody lub Urząd Skarbowy. Według przepisów do przedawnienia mandatu dochodzi w rok od popełnienia wykroczenia. Jeśli jednak w tym czasie zostało wszczęte postępowanie, okres ten wydłuża się do 2 lat. W przypadku nieopłacenia mandatu kredytowego, kara lub środek karny nie podlega wykonaniu, jeśli od daty uprawomocnienia się rozstrzygnięcia upłynęły 3 lata. Jeżeli w ciągu 3 lat organy nie doprowadzą do przymusowego ściągnięcia grzywny – mandat ulegnie przedawnieniu. Zdarzają się przypadki, kiedy wierzyciel mimo upływu ustawowego czasu, nadal domaga się uiszczenia zapłaty i wstępuje na drogę sądową. Wówczas należy podnieść zarzut przedawnienia i wnioskować o oddalenie wezwania.
źródło: gazetaprawna.pl
Autor: Bogumił Paszkiewicz
