Logistycy zainspirowani grą Tetris. W efekcie załadunek jest szybszy, a koszty transportu niższe

Tetris to popularna niegdyś gra komputerowa. Choć grafika wygląda dziś dość archaicznie, logika gry okazuje się nadal ciekawa i inspirująca. Przypomnijmy: tetrion, czyli plansza, ma wymiary 20 wierszy na 10 kolumn i na początku gry jest pusta. W trakcie gry na górnej krawędzi planszy pojawiają się pojedyncze klocki. Przemieszczają się ku dołowi, a kiedy jeden opadnie na dno i zostaje unieruchomiony, u góry planszy ukazuje się kolejny. Zadaniem gracza jest układanie ich w taki sposób, aby kwadraty składające się na nie, utworzyły wiersz na całej szerokości prostokąta. Gra trwa aż do momentu, w którym klocek nie będzie mógł już pojawić się na planszy, z braku miejsca.

I właśnie Tetrisem zainspirowali się m.in. informatycy z działu logistycznego Skody Auto. Postanowili wykorzystać inteligentną aplikację polegającą na płynnym układaniu elementów o różnych kształtach w określonej przestrzeni. Chodzi konkretnie o 40-stopowe kontenery. Takie kontenery (wymiary 12,2 x 2,4 x 2,6 m) stosuje się np. do przewozu części karoseryjnych, jak również materiałów technologicznych (np. kleje) z centrum logistycznego w Mladej Boleslav w Czechach do montowni aut w rosyjskim Niżnym Nowogrodzie.

Tetris stanowił inspirację do stworzenia aplikacji Optikon, stosującej technologie z zakresu sztucznej inteligencji (AI).

Aplikacja AI jest ważnym krokiem na naszej drodze do cyfryzacji logistyki i procesów pracy. Projekt Optikon upraszcza pracę pracowników w magazynie części, jednocześnie zmniejszając koszty transportu. Redukujemy również emisję CO2, ponieważ w podróż wysyłamy tylko całkowicie wypełnione kontenery – podkreśla David Strnad, head of brand logistics w Skoda Auto.

Efekty? Niemałe

Jak wyliczono, tylko w pierwszej połowie br. w Skoda Auto zaoszczędzono w ten sposób na przewozie 151 kontenerów, ograniczając przy tym emisję CO2 o 80 t.

Aplikacja AI Optikon, opracowana wspólnie przez Skoda Auto Logistik i Skoda IT oblicza, w jaki sposób i w jakiej liczbie należy rozmieścić poszczególne elementy frachtu (różne typy palet), aby w jak najbardziej efektywny sposób wykorzystać pojemność kontenera. Wszystko po to, by ułatwić załadunek, który nie jest prostym zadaniem dla logistyków.

Zwykle zadanie to jest tym trudniejsze, że w magazynie części dostępne są codziennie do wysyłki różne rozmiary palet. Podczas gdy w klasycznych rozwiązaniach tego rodzaju uwzględnia się tylko wagę i wartość paczek, o tyle Optikon bierze pod uwagę również parametry powierzchni i objętości ładunku, a także czas wysyłki.

Nie są jedyni

Popularność rozwiązań podobnych do Optikona, służących optymalizacji załadunku w ostatnich latach szybko rośnie. Potwierdzają to inni dostawcy rozwiązań, np.: PackViz, Cape Pack, Cape TruckFill, 4ls/Genetix, Goodloading.

Dla użytkowników tych programów ważne jest m.in. to, że fazy załadunku można prezentować graficznie oraz wydrukować, jak również to, że program daje możliwość grupowania pakietów według określonych kodów lub priorytetów (np. towar dla tego samego odbiorcy), co usprawnia późniejszy rozładunek w punkcie docelowym.

Zazwyczaj w obliczeniach schematów załadunkowych uwzględniane są:

• ciężar poszczególnych pakietów,
• dopuszczalny sposób ich umieszczenia,
• maksymalna bezpieczna wysokość stosów,
• środek ciężkości kontenera (stabilność w czasie transportu).

Dla użytkownika liczy się też łatwość korzystania z danego rozwiązania. Na przykład Goodloading, narzędzie dostępne on-line, pozwalające szybko obliczyć, czy dany ładunek zmieści się w ciężarówce, umożliwia także układanie paczek na pojeździe zgodnie z ich kolejnością na liście.

Jak działa? Wystarczy wejść na stronę internetową, wpisać wymiary paczki, którą chcemy przewieźć. System podpowie, jaki pojazd jest w stanie pomieścić dany fracht. W każdej chwili można też samodzielnie zdefiniować wymiary pojazdu lub wybrać go z listy najpopularniejszych w systemie. Praca z aplikacją pozwoli rozmieścić ładunki na schemacie przestrzeni. Można je obracać, dodawać i usuwać. Wizualizację załadowanego pojazdu można ponadto oglądać w siatce 2D lub 3D.

W czasie planowania załadunku narzędzie na bieżąco pokazuje miejsca wolne i zajęte. Dane te są szczególnie przydatne, gdy planowany jest doładunek. Użytkownik może wydrukować lub udostępnić plan załadunku osobie odpowiedzialnej za transport, dzięki czemu ma pewność, że załadunku dokonano prawidłowo.

W przypadku kilku miejsc doładunku, wspomniane narzędzie rozłoży ładunki w taki sposób, aby było możliwe zajmowanie się nimi w odpowiedniej kolejności. Gdy liczba ładunków, które trzeba przetransportować jest duża, narzędzie rozplanuje rozłożenie ich na kilku ciężarówkach.

Dostawcy narzędzi optymalizujących zgodnie podkreślają, że rozwiązania są systematycznie modernizowane, a ich funkcjonalność poszerzana. W przypadku Goodloading od niedawna możliwa jest np. animacja załadunku (można ją otworzyć na telefonie, wystarczy przesłać link do projektu), a także podświetlanie ładunków (można to włączyć w ustawieniach ładunków).

Fot. Goodloading