Opóźnienia w kontrolach po Brexicie. Rząd brytyjski przedstawia model działania przejść granicznych

W opublikowanym w tym tygodniu komunikacie brytyjski rząd ogłosił, że spodziewane jest kolejne opóźnienie kontroli sanitarnych i fitosanitarnych (SPS) po Brexicie, które już kilkakrotnie przekładano. Taka decyzja została podjęta przez rządzących „po wysłuchaniu opinii przedsiębiorców”.

Wprowadzenie świadectw zdrowia w imporcie z UE produktów zwierzęcych, roślin, produktów roślinnych średniego ryzyka oraz żywności (i paszy) wysokiego ryzyka niepochodzącej od zwierząt – ma rozpocząć się 31 stycznia 2024 r. Wcześniej rząd w Londynie wyznaczył termin na 31 października 2023 r.

Pozostałe kontrole SPS będą wprowadzane stopniowo w następujących terminach:

• 30 kwietnia 2024 r. – Wprowadzenie identyfikacyjnych i fizycznych kontroli produktów zwierzęcych, roślin, produktów roślinnych średniego ryzyka produktów zwierzęcych, roślin, produktów roślinnych średniego ryzyka oraz żywności (i pasz) wysokiego ryzyka niepochodzącej od zwierząt z UE. W tym momencie import towarów sanitarnych i fitosanitarnych z reszty świata zacznie korzystać z nowego modelu opartego na ryzyku.
• 31 października 2024 r. – wejdą w życie deklaracje bezpieczeństwa i ochrony dotyczące importu do UE . Oprócz tego ograniczone zostaną formalności dotyczących importu.

Model operacyjny

W tym samym czasie, gdy oficjalnie potwierdzono opóźnienie kontroli SPS, rząd Wielkiej Brytanii ujawnił również ostateczną wersję swojego docelowego modelu operacyjnego dla funkcjonowania przejść granicznych (ang. Border Target Operating Model, w skrócie TOM).

Pełny 140-stronicowy dokument można pobrać ze strony internetowej rządu Wielkiej Brytanii.

Według Biura Rady Ministrów model „wprowadza nowy globalny system kontroli bezpieczeństwa i ochrony biologicznej, w tym wprowadzenie po raz pierwszy kontroli importu z UE i wykorzystanie swobód wynikających z Brexitu do uproszczenia kontroli importu towarów z całego świata”.

„Model operacyjny TOM pozwala inteligentniej wykorzystywać dane i technologię, aby zapewnić firmom bardziej efektywną działalność handlową. Przyjmując inteligentne, oparte na ryzyku podejście, eliminuje powielanie działań i zmniejsza ilość danych i dokumentów wymaganych od przedsiębiorstw podczas importu towarów. Pozwoli to przedsiębiorstwom zaoszczędzić około 520 milionów funtów rocznie w porównaniu z pierwotnym modelem importu, który zostałby wprowadzony w 2022 r.” – dodaje Biuro Rady Ministrów.

Rząd w komunikacie podkreślił, że TOM wykorzystuje nowe technologie. Zaznaczył także, że współpracował z przedsiębiorcami w celu przetestowania rejestrów pod kątem udostępniania danych, inteligentnych pieczęci i urządzeń śledzących GPS. Testy pilotażowe wykazały, że użyte technologie mogą uprościć procesy w całym łańcuchu dostaw, a także zmniejszyć koszty i obciążenia administracyjne.

„Nasz model operacyjny TOM zapewni przedsiębiorstwom bardziej efektywny handel, ochroni przed zagrożeniami dla bezpieczeństwa biologicznego i będzie dalej zwalczał nielegalny import, np. broi palnej i narkotyków. Dzięki maksymalnemu wykorzystaniu danych i nowych technologii nasze innowacyjne, a jednocześnie oparte na ryzyku podejście jest kluczem do zapewnienia światowej klasy systemu granicznego. Wierzę, że po pełnym wdrożeniu te ważne środki po Brexicie przyniosą znaczne korzyści brytyjskiej gospodarce i brytyjskiemu handlowi, a rząd jest gotowy wspierać przedsiębiorstwa w okresie przejściowym” – skomentowała baronessa Lucy Neville–Rolfe, brytyjska minister stanu w Kancelarii Rady Ministrów.