Odsłuchaj ten artykuł
Fot. Bartosz Wawryszuk
Transport bilateralny – zobacz jakimi zmianami został objęty w 2022 roku
W związku z wprowadzanymi w ostatnich miesiącach do naszego porządku prawnego przepisami Pakietu Mobilności wiele mówiło się o różnych rodzajach transportu. Przewozy typu cross-trade, tranzytowe, kabotaż - to jedne z najpopularniejszych spośród nich.
Ten artykuł przeczytasz w 6 minut
Do tej grupy należą także przejazdy bilateralne, znane również pod nazwą przewozów dwustronnych. Czym charakteryzuje się transport bilateralny i jak wpłynął na niego Pakiet Mobilności?
Przewozy bilateralne – charakterystyka
Transport bilateralny to jeden z rodzajów międzynarodowego transportu towarów lub osób, odbywający się do kraju siedziby przewoźnika lub z kraju jego siedziby. O przewozach bilateralnych będziemy mówić jednak tylko wtedy, gdy są one realizowane pomiędzy krajami, które zawarły w tym zakresie między sobą stosowne umowy dwustronne, wzajemne.
Umowy dwustronne mogą z kolei obejmować nie tylko państwa należące do Unii Europejskiej, ale i kraje spoza tego obszaru. Polska jest związana umowami bilateralnymi zarówno ze wszystkimi członkami Unii Europejskiej, jak również państwami trzecimi, takimi jak: Armenia, Mołdawia, Tunezja, Ukraina, Białoruś, Turcja.
Transport bilateralny – przykład
Transportem bilateralnym będzie po pierwsze przewóz towaru z Polski (miejsce załadunku) przez polskiego przewoźnika do Niemiec, gdzie nastąpi rozładunek towaru, a następnie powrót kierowcy do swojego kraju. Jest to oczywiście rozwiązanie nieekonomiczne, dlatego w praktyce stosowane bardzo rzadko. Taki transport zostanie jednak określony jako dwustronny.
Przewozami bilateralnymi są także przewozy realizowane z Polski, z częściowym rozładunkiem na przykład w Niemczech, a następnie w Hiszpanii, ponieważ kraje te są związane umowami dwustronnymi. Transport dwustronny dotyczy ponadto sytuacji odwrotnych, tj. gdy załadunek nastąpił na przykład w Hiszpanii lub Niemczech, a rozładunek w Polsce.
Transport bilateralny po wprowadzeniu Pakietu Mobilności
Dla zrozumienia istoty transportu bilateralnego kluczowe jest odwołanie się do obecnie regulujących go przepisów.
Zezwalają one kierowcy przede wszystkim na:
● Wykonanie dodatkowo jednej czynności załadunku lub/i rozładunku w państwie, przez które przejeżdża, wykonując transport bilateralny.
● Jeśli natomiast kierowca nie skorzysta z tego odstępstwa, podczas drogi powrotnej do państwa siedziby firmy (jeśli nadal wykonuje przewóz bilateralny) może wykonać maksymalnie dwie czynności załadunku lub/i rozładunku.
Co jednak ważne, załadunek i rozładunek nie mogą odbywać się w tym samym kraju.
Zmiany w delegowaniu i rozliczaniu kierowców
Pakiet Mobilności wprowadził ponadto w bieżącym roku istotne zmiany w zakresie delegowania i rozliczania kierowców, polegające w szczególności na obowiązku wypłacania pracownikom delegowanym zagranicznej płacy minimalnej obowiązującej w kraju, w jakim wykonywali oni swoją pracę.
Nowymi regulacjami zostały objęte wyłącznie dwa rodzaje przewozów międzynarodowych – przewozy kabotażowe i typu cross trade. Wyłączenie dotyczy natomiast przewozów dwustronnych i tranzytowych.
Zasady zatrudnienia kierowcy w transporcie bilateralnym
Transport bilateralny nie podlega przepisom dotyczącym delegowania i płacy minimalnej również wtedy, gdy oprócz bilateralnego przewozu kierowca wykonuje dodatkowo jedną czynność załadunku lub/i rozładunku, nieklasyfikowaną jednocześnie pod przepisy o kabotażu lub maksymalnie dwie czynności załadunku lub/i rozładunku w drodze powrotnej do bazy, które również nie są kabotażem.
Taki kierowca jest rozliczany zgodnie ze stawkami obowiązującymi w kraju siedziby firmy, która go zatrudnia. Wynagrodzenie zagraniczne zostanie uwzględnione tylko za te fragmenty przejazdu, które będą podlegać pod przewozy typu cross-trade lub kabotaż.
Warto także przypomnieć, że od początku lutego br. kierowcom wykonującym przewozy bilateralne nie tylko nie wypłacamy wynagrodzenia według zagranicznych stawek, ale i nie musimy dokonywać ich zgłoszenia w systemie IMI.
Odstępstwa przewidziane w unijnej dyrektywie
Powyższe regulacje wynikają z odstępstw, które wprowadza dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1057 z 15 lipca 2020 r. ustanawiająca przepisy szczególne w odniesieniu do dyrektywy 96/71/WE i dyrektywy 2014/67/UE dotyczące delegowania kierowców w sektorze transportu drogowego oraz zmieniająca dyrektywę 2006/22/WE w odniesieniu do wymogów w zakresie egzekwowania przepisów oraz rozporządzenie (UE) nr 1024/2012.
W dokumencie możemy przeczytać m.in., że:
„Kierowca w ciągu jednego przejazdu może wykonać kilka przewozów dwustronnych. Stosowanie przepisów dotyczących delegowania, a zatem warunków zatrudnienia gwarantowanych w przyjmującym państwie członkowskim, do takich przewozów dwustronnych byłoby nadmiernym ograniczeniem swobody świadczenia transgranicznych usług transportu drogowego”.
Art. 1 ust. 3 dyrektywy wskazuje, że:
„Nie naruszając art. 2 ust. 1 dyrektywy 96/71/WE kierowcy wykonującego przewozy dwustronne rzeczy nie uznaje się za pracownika delegowanego do celów dyrektywy 96/71/WE”.
Przewóz dwustronny na podstawie umowy przewozowej
Dyrektywa nr 2020/1057 za przewóz dwustronny rzeczy traktuje przewożenie rzeczy na podstawie umowy przewozowej, z państwa członkowskiego siedziby – zgodnie z art. 2 pkt 8 rozporządzenia (WE) nr 1071/2009 – do innego państwa członkowskiego lub państwa trzeciego lub z innego państwa członkowskiego lub państwa trzeciego do państwa członkowskiego siedziby.
„Odstępstwa (…) stosuje się wyłącznie do dnia, od którego pojazdy po raz pierwszy zarejestrowane w państwie członkowskim, zgodnie z art. 8 ust. 1 akapit czwarty rozporządzenia (UE) nr 165/2014, mają być wyposażone w inteligentne tachografy spełniające wymogi rejestrowania przekraczania granic i dodatkowych czynności, o których mowa w art. 8 ust. 1 akapit pierwszy tego rozporządzenia. Od tego dnia odstępstwa dotyczące dodatkowych czynności określonych w akapicie trzecim i czwartym niniejszego ustępu stosuje się wyłącznie do kierowców korzystających z pojazdów wyposażonych w inteligentne tachografy zgodnie z art. 8, 9 i 10 tego rozporządzenia”.
Z pełną treścią tego dokumentu można zapoznać się w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
