Zakaz wjazdu do miast dla pojazdów z silnikami wysokoprężnymi Euro 5 w czterech włoskich regionach – Piemoncie, Lombardii, Emilii-Romanii i Wenecji Euganejskiej – miał wejść w życie 1 października 2025 roku. Nowelizacja Dekretu Infrastrukturalnego przesuwa termin na 1 października 2026 roku, ale niektóre regiony wciąż mogą wprowadzić restrykcje wcześniej. Nowe przepisy obejmują zarówno pojazdy włoskie, jak i zagraniczne – w tym ciężarówki i dostawczaki spoza Włoch. Zakaz, zgodnie z nowelą, będzie dotyczył wyłącznie gmin liczących ponad 100 tys. mieszkańców , a nie 30 tys., jak pierwotnie planowano.
Zgodnie z nowelizacją regiony będą mogły uniknąć wprowadzenia zakazu nawet po październiku 2026 r., ale pod warunkiem że podejmą skuteczne środki kompensacyjne mające na celu redukcję emisji. Zakaz może wejść w życie wcześniej, jeśli region zaktualizuje swój plan jakości powietrza.
Zakazami objęte będą pojazdy kategorii N1 (do 3,5 tony), N2 (od 3,5 do 12 ton) i N3 (powyżej 12 ton) spełniające normę Euro 5.
Matteo Salvini, włoski minister infrastruktury, nazwał decyzję o przesunięciu „wyrazem zdrowego rozsądku”.
Niejednolite przepisy
Przypomnijmy, że każdy z regionów planował wprowadzenie zakazu na własnych zasadach. Przykładowo Piemont przewidywał zakaz sezonowy od października w 2025 r. (w kolejnych latach od 15 września) do połowy kwietnia w dni robocze od godz. 8:30 do 18:30. Z kolei Lombardia planujevcałoroczny zakaz w dni robocze (pon.–pt.) w godzinach 7:30–19:30, z wyłączeniem świąt. W regionie Emilia-Romania ograniczenia mają obowiązywać w zimie – od początku października do końca marca w dni robocze od godz. 8:30 do 18:30. Najsurowsze zasady mają obowiązywać w Wenecji Euganejskiej, gdzie od momentu wprowdzenia strefy ekologicznej, ciężarówki Euro 5 będą miały całkowity zakaz wjazdu przez 7 dni w tygodniu, 24h/dobę. Region nie przewiduje żadnych wyjątków sezonowych ani godzinowych.
Kary i wyjątki
Za złamanie zakazu grozi mandat od 168 euro, a w przypadku powtórnego naruszenia – nawet miesięczny zakaz prowadzenia pojazdu.
Mimo braku ogólnokrajowego systemu plakietek ekologicznych we Włoszech, kontrole są zapowiadane, a zagraniczne rejestracje nie chronią przed mandatami – także w innych krajach UE. Możliwe są wyjątki, m.in. dla pojazdów zabytkowych, zależnie od lokalnych przepisów. Alternatywą może być system „Move-In” – pozwalający na ograniczone użytkowanie pojazdu w oparciu o GPS i limit rocznych kilometrów.
Powody wprowadzenia zakazów
Zakazy wynikają z konieczności poprawy jakości powietrza w dolinie Padu – jednym z najbardziej zanieczyszczonych obszarów Europy. Regiony te regularnie przekraczają limity stężeń pyłów PM10 i NO₂. Restrykcje są odpowiedzią na naciski Komisji Europejskiej i orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości UE.
