Co do zasady odpowiedzialność za przeładowanie ciężarówki ponosi właściciel firmy transportowej (przewoźnik), pod warunkiem, że wiedział on o przekroczeniu dopuszczalnej masy całkowitej pojazdu lub zgodził się na to, aby została ona przekroczona. Przewoźnik ma tym samym możliwość uwolnienia się od tej odpowiedzialności i zarazem obowiązku zapłaty kary pieniężnej, jeżeli wykaże, że przeładowanie pojazdu odbyło się bez jego wiedzy lub zgody.
Należy jednocześnie pamiętać o art. 43 ustawy Prawo przewozowe, zgodnie z którego treścią, jeżeli umowa lub przepis szczególny nie stanowią inaczej, czynności ładunkowe należą odpowiednio do obowiązków nadawcy lub odbiorcy. Są oni zobowiązani wykonywać je w sposób zapewniający przewóz przesyłki towarowej zgodnie z przepisami ruchu drogowego i przepisami o drogach publicznych, a w szczególności niepowodujący zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego, przekroczenia dopuszczalnej masy pojazdów lub przekroczenia dopuszczalnych nacisków osi.
Kary za przeładowanie ciężarówki w 2023 r.
Jazda przeładowanym pojazdem stwarza zarówno zagrożenie dla samego kierowcy, jak i innych uczestników ruchu. Nie pozostaje przy tym obojętne na stan nawierzchni. Przeładowany pojazd jest mniej sterowny. Ma także dłuższą drogę hamowania. Większa masa przekłada się również na większe ewentualne szkody, szybszą eksploatację elementów samochodowych, a ponadto pogarszanie się stanu dróg .
Dlatego przekraczanie dopuszczalnej masy całkowitej jest surowo karane, a wysokość mandatu, jaki może zostać nałożony, pozostaje uzależniona od wyjściowej dopuszczalnej masy całkowitej pojazdu i tego, o ile została ona przekroczona. Stawki te określono w załączniku nr 3 ustawy z 6 września 2001 r. o transporcie drogowym. Mandaty za przeładowanie pojazdu nakłada się na podstawie art. 97 Kodeksu wykroczeń w zw. art. 61 ust. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym.
I tak dopuszczenie do wykonywania przewozu drogowego pojazdem lub zespołem pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 t do 12 t, których dopuszczalna masa całkowita została przekroczona, zagrożono karą w wysokości:
- 500 zł, jeżeli dmc została przekroczona o mniej niż 5 proc.;
- 1000 zł, jeżeli dmc została przekroczona o co najmniej 5 proc. i mniej niż 15 proc. (jest to poważne naruszenie);
- 2000 zł, jeżeli dmc została przekroczona o co najmniej 15 proc. i mniej niż 25 proc. (jest to bardzo poważne naruszenie);
- 5000 zł, jeżeli dmc została przekroczona o co najmniej 25 proc. (jest to najpoważniejsze naruszenie).
Przeładowanie ciężarówki, której dopuszczalna masa całkowita wynosi powyżej 12 t, jest z kolei zagrożone sankcjami w wysokości od 1000 do aż 10 tys. zł (w zależności od stopnia przeładowania).
Nie wolno zapominać, że mandat za przekroczenie dopuszczalnej masy całkowitej może zostać nałożony także w przewozach pojazdami lżejszymi, od 2,5 t do 3,5 t. Jego wysokość mieści się w przedziale 500 – 2000 zł.
Fot. ITD
Poza karami pieniężnymi, rażące lub wielokrotne naruszanie przepisów w zakresie dopuszczalnej masy, nacisków osi lub wymiarów pojazdu, może skutkować cofnięciem licencji transportowej. Podczas samej kontroli drogowej, gdy dojdzie do wykrycia naruszenia w postaci przekroczenia dopuszczalnej masy całkowitej pojazdu, funkcjonariusze mają także prawo zakazać kierowcy dalszej jazdy, do momentu przeładowania nadmiaru ładunku.
Przejazd pojazdem nienormatywnym
Jeżeli transport odbywa się pojazdem lub zespołem pojazdów, którego naciski osi wraz z ładunkiem lub bez ładunku, wymiary lub rzeczywista masa całkowita wraz z ładunkiem lub bez niego są większe od dopuszczalnych, przewidzianych w przepisach ustawy Prawo o ruchu drogowym, mamy do czynienia z przejazdem pojazdu nienormatywnego.
Ruch takiego pojazdu jest natomiast dozwolony tylko po spełnieniu określonych wymogów, w szczególności pod warunkiem uzyskania zezwolenia na przejazd pojazdu nienormatywnego odpowiedniej kategorii. Jego brak zagrożono karą wynoszącą nawet 15 tys. zł.
Odwołanie od nałożonej kary
Zgodnie z art. 127 Kodeksu postępowania administracyjnego, od decyzji wydanej w pierwszej instancji stronie przysługuje prawo do odwołania się tylko do jednej instancji. Organem właściwym do rozpatrzenia odwołania jest organ administracji publicznej wyższego stopnia, chyba że ustawa przewiduje inny organ.
Odwołanie od decyzji wydanej przez ITD wnosi się tym samym do Głównego Inspektora Transportu Drogowego, jednakże za pośrednictwem organu, który wydał decyzję, czyli Wojewódzkiego Inspektora Transportu Drogowego. Przewoźnik ma na to 14 dni od dnia doręczenia mu decyzji.
