Pętla mleczarza w logistyce wewnętrznej. Jak ją zorganizować by była skuteczna?

“Tytułowy” mleczarz rozpoczyna pracę od zebrania pustych pojemników, które następnie rozwodzi do miejsc w których są napełniane. Jego zadaniem jest też zebranie pełnych pojemników i zawiezienie ich do określonego punktu. Cechą pętli mleczarza jest dość rygorystycznie przestrzegany harmonogram. To cenne także w logistyce. Dzięki temu dystrybucja materiałów, surowców oraz podzespołów przebiega sprawniej i jest bezpieczna. A przy tym, w łańcuchu nie zostaje pominięte żadne z ogniw. 

Milk Run pomaga zwiększać płynność dostaw, a tym samym obniżać zapasy. Po to jednak by sprawnie i efektywnie realizować jej zasady trzeba starannie wdrożyć, uprzednio przygotowane rozwiązanie.

Szczupłe zarządzanie (Lean Management), którego przejawem jest właśnie pętla mleczarza dotyczyć może samej produkcji, ale też dostaw surowców i materiałów niezbędnych do tego, aby przebiegała w sposób niezakłócony. Jeśli system działa tak, że nie generuje kosztownych zapasów, tym lepiej. To jednak wymaga optymalizacji dostaw. Problem pojawia się zwłaszcza wtedy, gdy dostawy są relatywnie niewielkie, ale bardzo częste, gdy małe partie towaru muszą być przywożone na dokładnie wyznaczony czas (just in time). 

Konsolidacja załadunków w określonych przedziałach czasowych racjonalizuje wykorzystanie środków. Zamiast kilku wózków widłowych można wykorzystać np. pociąg logistyczny. Główną zaletą drogi mleczarza w logistyce jest lepsze wykorzystanie transportu wewnętrznego i wynikająca z tego redukcja kosztów transportu (nawet o około jedną trzecią). Ponadto chodzi o zmniejszenie zapasów, zarówno po stronie dostawcy, jak i po stronie klienta. Zlikwidowanie wielu jeżdżących wózków widłowych na rzecz jednego pociągu logistycznego zwiększa też bezpieczeństwo w strefie dostaw, a także pracujących w niej osób.

Odpowiedni projekt pętli ma kluczowe znaczenie

Aby wprowadzić zasady Milk Run trzeba mieć świadomość potrzeby utrzymywania wysokich standardów przez każdego z uczestników procesu. Z kolei aby wykorzystać korzyści, jakie niesie za sobą wdrożenie szczupłych dostaw just in time, zaprojektowanych jako Milk Run, system musi być elastyczny. Trzeba go na bieżąco doskonalić i modyfikować, wraz ze zmieniającymi się potrzebami, dopasowywać do tych potrzeb. 

Kluczowe jest przede wszystkim odpowiednie zaprojektowanie trasy. W praktyce oznacza to udzielenie możliwie precyzyjnej odpowiedzi na pytanie: jaką trasą porusza się mleczarz i czy za każdym razem musi “odwiedzać” wszystkie punkty odbioru? Z drugiej strony, gdy już znamy odpowiedź na wcześniejsze pytanie, należy optymalnie dobrać środki transportu, które będą w stanie zrealizować zadanie.

Już w etapie przedwdrożeniowym trzeba starannie przetestować działanie pętli. Wykorzystuje się do tego celu zazwyczaj narzędzia symulacyjne. Praktyka pokazuje, że to właśnie solidna analiza przedwdrożeniowa pozwoli uniknąć późniejszych błędów. 

Ryzyko błędów wynika z reguły z pojawienia się nadmiernych zapasów na buforach przystanowiskowych, albo nawet zatrzymania pracy stanowiska/linii, związanym z brakami na buforach. Bywa, że efektywność pętli jest niska, co wynika ze zbyt częstych jazd lub zbyt długich cykli. Wszystkie te błędy można wyeliminować już na etapie planowania.

Jak uniknąć problemów?

Zawsze istnieje ryzyko, że zamiast samych korzyści wynikających z zastosowanie pętli mleczarza pojawią się też pewne problemy związane z funkcjonowaniem transportu wewnętrznego. Jak ich uniknąć? 

Ze względu na efektywność kluczowe jest zoptymalizowanie liczby i rodzaju dostępnych środków, głównie zasobów do realizacji zadań transportowych (zbyt mała lub zbyt duża liczba ciągników, wózków, operatorów). Jeśli jest ich zbyt mało, mogą pojawić się opóźnienia lub przestoje, jeśli jest ich za dużo, może to oznaczać po prostu marnotrawstwo zasobów.  

Jeżeli skala projektu jest mała, to by przygotować skuteczne rozwiązanie  wystarczy narzędzie oparte na prostych programach komputerowych (np. Excel), natomiast jeżeli skala jest duża (np. kilka linii) to potrzeba systemu eksperckiego, z bazami danych o pojemnikach, ciągnikach, wagonach i topografii obiektu, wykorzystującego symulację komputerową. Model symulacyjny jest wtedy wykorzystywany do generowania zapotrzebowania na pojemniki oraz do weryfikacji rozwiązania.

Organizując pętle mleczarza pod uwagę wziąć trzeba m.in.: 

– pojemności buforów przystanowiskowych 

– rozmiar opakowań, 

– cykl zużycia elementów w poszczególnych punktach, 

– czas uzupełnienia poszczególnych buforów.

Jedna trasa lub kilka różnych cykli

Na podstawie zebranych danych można ustalić, czy transport powinien zawsze odbywać się po takiej samej trasie, tzn. odwiedzać wszystkie stanowiska i uzupełniać dostawy, czy może należy wyróżnić dwa lub trzy różne cykle pracy? 

Specjaliści podkreślają, że przy dostępności programów symulacyjnych, nie stanowi już problemu zweryfikowanie, które rozwiązanie będzie efektywniejsze (na ekranie komputera można porównać poszczególne rozwiązania w realnym procesie). 

Pętla mleczarza sprawdza się w każdej branży, zwłaszcza w logistyce zaopatrzeniowej, szczególnie w sektorach automotive i meblarskim.  

Odpowiednie środki transportu (ciągniki holujące i zestawy wagonów) oferują m.in. znani dostawcy środków transportu wewnętrznego, np. Emtor, OMV, Promag, WDX czy Still. Ostatni z wymienionych swego czasu przejął nawet producenta zindywidualizowanego wyposażenia ciągników transportowych LR Intralogistik.

Fot. Pixabay