Odsłuchaj ten artykuł
Fot. AdobeStock
Świadectwo kierowcy, świadectwo kwalifikacji zawodowej… Jakie obowiązki leżą na chcących je wyrobić?
Ich nazwy są podobne, a przez to mylące. Warto jednak pamiętać o różnicach, odróżniających świadectwo kierowcy od świadectwa kwalifikacji zawodowej oraz innych istotnych dokumentów.
Ten artykuł przeczytasz w 6 minut
Krótko dla osób spieszących się:
Świadectwo kierowcy – dokument wydawany przez GITD, wymagany od wszystkich obywateli państw spoza Unii Europejskiej, wnioskuje o niego pracodawca. Od maja 2022 r. wymagany również od kierowców pojazdów o dmc do 3,5 tony (kierowca pojazdu o dmc do 3,5 tony nie musi posiadać kodu 95).
Świadectwo kwalifikacji zawodowej – zaświadczenie otrzymywane przez kierowcę po ukończeniu kursu na wykonywanie przewozów drogowych pojazdami dla, których wymagana jest kategoria C1, C, D1, D, C1E, CE, D1E, DE. Prościej jest to kod 95.
Karta kwalifikacji – nowy dokument, wymagany od kwietnia 2022 r. Obowiązek jego posiadania dotyczy kierowców, którzy nie posiadają prawa jazdy wydanego w państwie członkowskim Unii Europejskiej z aktualnym wpisem kodu 95. Wydaje go starostwo.
Certyfikat kompetencji zawodowych – dokument wymagany od przedsiębiorcy, uprawniający do uzyskania licencji. Aby uzyskać certyfikat należy zdać egzamin organizowany przez Instytut Transportu Samochodowego (ITS), zagadnienie to nie jest jednak przedmiotem niniejszego artykułu.
Wakaty na stanowiskach kierowców zawodowych od lat są wypełniane obywatelami krajów zza wschodniej granicy. Ta praktyka nikogo już nie dziwi, w większości firm transportowych pracują Ukraińcy lub Białorusini, jednak mimo to ciągle pojawiają się błędy w posiadanych zezwoleniach. Obywatel kraju spoza UE musi dysponować świadectwem kierowcy, a jeśli realizuje transport pojazdami ciężkimi tj. powyżej 3,5 tony, musi mieć również kartę kwalifikacji.
Świadectwo kierowcy jest dokumentem wydawanym przez GITD, na wniosek przedsiębiorcy zatrudniającego obcokrajowca na stanowisku kierowcy pojazdu ciężarowego. Podstawą do wydania świadectwa jest art. 32b ustawy o transporcie drogowym. Wniosek podlega weryfikacji przez urzędników Biura ds. Transportu Międzynarodowego, którzy stwierdzają poprawność wniosku, wydając decyzje administracyjną w terminie 7 dni. Decyzja jest zaskarżalna.
Wniosek może być złożony tradycyjnie, czyli przez wypełnienie druku „SK1” (pojazdy ciężarowe) lub „SKM1” (pojazdy typu bus), dostępnego na stronie internetowej GITD, lub elektronicznie za pośrednictwem portalu biznes.gov. Uwaga – świadectwa wydane dla kierowcy pojazdu typu bus posiadają adnotację o tym fakcie – takie świadectwo nie może być wykorzystane przez kierowcę pojazdu ciężarowego lub zespołu pojazdów o dmc powyżej 3,5 tony.
Do wniosku, w obu przypadkach należy załączyć:
- kopię licencji wspólnotowej,
- zaświadczenie o zatrudnieniu kierowcy oraz spełnieniu przez kierowcę wymagań ( druk ZZ),
- ksero dokumentu potwierdzającego legalny pobyt obcokrajowca,
- kserokopię paszportu,
- kserokopię prawa jazdy,
- kserokopię dokumentu potwierdzającego ubezpieczenie społeczne kierowcy, ( ZUS, RCA/RSA lub ZUS ZUA wraz z potwierdzeniem wysłania),
- wyniki badań lekarskich i psychologicznych, (nie wymagane dla kierowców pojazdów powyżej 3,5 tony, gdyż wymagana jest karta kwalifikacji)
- kartę kwalifikacji ( tylko dla kierowców pojazdów powyżej 3,5 tony) lub prawo jazdy wydane przez kraj z UE z wpisanym kodem 95,
- potwierdzenie uiszczenia opłąty, która wynosi od 10 do 50 zł.
W przypadku niewłaściwego wykorzystywania przez przedsiębiorcę świadectwa kierowcy organ może cofnąć świadectwo i zawiesić możliwość uzyskania nowego. W przypadku bardzo poważnego naruszenia przepisów, może zostać wydana decyzja o cofnięciu wypisu z licencji wspólnotowej na okres 6 miesięcy.
Domyślamy się, że błędy pojawiają się ze względu na zbliżone nazewnictwo, prosimy jednak pamiętać o tym, że świadectwo kwalifikacji wymaga zaliczenia kursu i dopiero ten fakt uprawnia do zawnioskowania o świadectwo kierowcy lub kartę kwalifikacji. Przypominamy – nie są to dokumenty jednoznaczne.
W celu uzyskania karty kwalifikacji kierowca powinien udać się do Starostwa Powiatowego właściwego dla miejsca zamieszkania, zabierając ze sobą uzupełniony wniosek oraz:
- kopię orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy,
- kopię orzeczenia psychologicznego stwierdzającego brak przeciwwskazań psychologicznych do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy,
- kolorową fotografię o wymiarach 35 × 45 mm,
- kopię posiadanego prawa jazdy,
- kopię dokumentu potwierdzającego ukończenie przez kierowcę wymaganego szkolenia dotyczącego kwalifikacji wstępnej / szkolenia okresowego,
- potwierdzenie uiszczenia opłaty za wydanie karty kwalifikacji kierowcy w wysokości 150 zł oraz opłaty ewidencyjnej w wysokości 0,50 zł.
Co bardzo istotne, jeżeli kierowca zamierza odnawiać ważność kodu 95 lub ubiegać się o takie uprawnienia po raz pierwszy, proces ten przebiega równolegle do wnioskowania o wygenerowanie Profilu Kierowcy Zawodowego.
Wszyscy kierowcy zawodowi muszą mieć na uwadze fakt, że od dnia 6 kwietnia 2022 roku pozyskanie profilu kierowcy zawodowego stało się warunkiem koniecznym do uczestnictwa w szkoleniu zawodowym – zarówno okresowym, jak i dla kwalifikacji wstępnej. Każdy kierowca chcący uzyskać kod 95 musi zgłosić się do właściwego dla siebie Wydziału Komunikacji, okazać ważne badanie lekarskie oraz psychologiczne i pobrać profil PZK.
Następnie będzie mógł się udać do wybranego ośrodka szkolenia w celu rozpoczęcia odpowiedniego kursu zawodowego. Pobranie profilu będzie bezpłatne. Ośrodek w ramach wdrożonego systemu teleinformatycznego, na podstawie numeru profilu, przypisze kierowcę do odpowiedniego szkolenia i zablokuje profil. Po zakończonym szkoleniu ośrodek zwalnia profil PKZ w systemie i informuje o tym kierowcę.
Po otrzymaniu tej informacji kierowca może udać się do urzędu w celu wymiany prawa jazdy na nowe, w którym będzie już wpisany kod 95. Warto zwrócić uwagę na to, że po szkoleniu kierowca nie otrzyma materialnego świadectwa kwalifikacji zawodowej w wersji papierowej. Dokumenty zostają przeniesione do systemu teleinformatycznego i będą funkcjonowały w wersji cyfrowej.
Unikajmy braków w dokumentach, których wystąpienie przysparza niepotrzebnych problemów, gdyż w przypadku zatrudniania cudzoziemców sankcje są wyjątkowo dotkliwe.