W ramach instrumentu „Łącząc Europę” (CEF) Komisja Europejska zapewnia finansowanie w wysokości ponad 7 mld euro na nowoczesną infrastrukturę transportową dla transportu drogowego, kolejowego i żeglugowego. Część z tych środków, a konkretnie 250 mln euro ma wspomóc budowę bezpiecznych miejsc parkingowych dla ciężarówek.
Niniejsze zaproszenie do składania wniosków jest największym zaproszeniem dostępnym w ramach instrumentu „Łącząc Europę” na lata 2021–2027” – skomentowała unijna komisarz ds. transportu Adina Vălean.
Nacisk zostanie położony na projekty transgraniczne pomiędzy państwami członkowskimi.
Wirtualny dzień informacyjny dotyczący naboru do finansowania CEF 2023 odbędzie się 10 października 2023 r. Termin składania wniosków upływa 30 stycznia 2024 r.
Te trudne czasy pokazały także, jak ważna jest silna sieć transportowa składająca się z kolei, śródlądowych dróg wodnych i szlaków morskich” – dodała unijna komisarz.
Wciąż brak bezpiecznych parkingów
Dofinansowanie otrzymają zatem projekty, których celem jest utworzenie nowych, bezpiecznych miejsc parkingowych, ulepszenie istniejących miejsc oraz projekty zapewniające lepszą niż dotychczas informację o miejscach parkingowych (o ich dostępności, lokalizacji i opłatach).
Miejsca parkingowe muszą spełniać standardy UE przyjęte w kwietniu 2022 roku. Oznacza to, że mają być dostępne urządzenia sanitarne dostosowane do płci, a także żywność i napoje, dostęp do internetu, dostawy energii elektrycznej oraz punkty i procedury kontaktowe w sytuacjach awaryjnych.
Pierwszy nabór wniosków pokazał, że KE narzuciła zbyt rygorystyczne warunki, a złożone wnioski o dofinansowanie inwestycji w parkingi pełne były niedociągnięć i braków. W przypadku najnowszego, trzeciego naboru wniosków, Międzynarodowa Unia Transportu Drogowego (IRU), zwraca uwagę na bardziej elastyczne możliwości finansowania i zwiększenie obszaru geograficznego.
W latach 2021 i 2022 kilka projektów skorzystało ze środków UE. O ile jednak projekty związane z bezpiecznym parkowaniem w 2021 r. otrzymały dwucyfrowe dofinansowanie, o tyle absorpcja środków w 2022 r. nie była zadowalająca. Sytuacja pozostaje bez zmian, krytyczna i w całej Europie utrzymuje się znaczny deficyt miejsc parkingowych” – skomentowała Raluca Marian, dyrektor ds. doradztwa UE w IRU.
Z badania z 2019 r., w które zaangażowało się m.in. IRU, wynika, że w całej UE tylko 3 proc. parkingów można uznać za bezpieczne. Spośród 300 tys. miejsc parkingowych dla ciężarówek, tylko 7 tys. spełniało podstawowe wymogi bezpieczeństwa. Według stowarzyszenia w UE brakuje ok. 100 tys. takich miejsc.
Powstało raptem 20 parkingów
Mimo iż dwie rundy finansowania już za nami, do tej pory z unijnych środków powstało 21 parkingów zgodnych ze standardami (Safe and Secure Truck Park Areas, w skrócie SSTPA). Najnowszy uruchomiono w ostatnich dniach w Rumunii (nie został jeszcze uwzględniony w unijnym wykazie).
Blisko połowa obiektów to parkingi w Hiszpanii. Drugim krajem pod względem liczby bezpiecznych unijnych parkingów jest Francja, gdzie zgodnie ze standardami bezpieczeństwa stworzono 4 obiekty. Trzy bezpieczne parkingi są dostępne na Węgrzech, dwa parkingi powstały w Belgii, a pojedyncze obiekty stworzono w Niemczech, Chorwacji, we Włoszech i na Litwie.
Lista parkingów SSTPA udostępniona przez Komisję Europejską:
Kraj |
Parking |
Adres parkingu |
Standard według norm unijnych |
Belgia |
|
Noorderlaan S.N. Antwerpia 2030
|
brązowy
|
Belgia |
|
Fort De Perelweg S.N. Fort De Perelweg S.N. 9130
|
brązowy
|
Chorwacja |
|
Jankomir 25 Zagrzeb 10 090
|
srebrny
|
Francja |
|
620 rue Pierre et Marie Curie Zone Logisterr A26 Labourse 62113
|
złoty
|
Francja |
|
7, L’Ourmède Castelnau-d’Estrétefonds Tuluza 31620
|
złoty |
Francja |
|
50 / 200 Rue Auguste Bartholdi Marck 62730
|
złoty |
Francja |
|
60 rue François Durieux – BP15 La Sentinelle 59174
|
złoty |
Hiszpania |
|
Camí del Roure, 5 Pont de Molins 17706
|
złoty |
Hiszpania |
|
(Plataforma Logística ARASUR Avenida de Álava 01213
|
brązowy
|
Hiszpania |
|
Mas Morató Avenida de Euskadi s/n La Jonquera 17700
|
brązowy
|
Hiszpania |
|
PK 8+500-9+000 AP-8/AP-1, Oiartzun 20180
|
złoty |
Hiszpania |
|
AP-8/AP-1 pk: 17+000-16+500 Astigarraga 20115
|
złoty
|
Hiszpania |
|
AP-7 Km 117 Llinars del Valles 08450
|
złoty
|
Hiszpania |
|
AP-7 decreasing direction Castellbisbal 08755
|
złoty
|
Hiszpania |
|
Polígono Industrial La Campa, Parcela nº5 La Jonquera 17700
|
złoty
|
Litwa |
|
Jurbarko g. 35 Raseiniai 60177
|
złoty |
Niemcy |
|
Am langen Graben 26a Düren Düren 52353
|
złoty
|
Węgry |
|
H-3000 Hatvan, Tarjáni út 3
|
srebrny
|
Węgry |
Nagykanizsa Kamionparkoló
|
8800, Nagykanizsa, Haraivám Area, Nagykanizsa
|
brązowy
|
Włochy |
|
Via Sandro Pertini, 16 Castenedolo (BS) 25014
|
złoty
|
W ostatnich tygodniach zostały otwarte dwa kolejne parkingi w UE spełniające unijne standardy bezpieczeństwa. W rumuńskim miasteczku Prahova, przy obwodnicy Ploeszti – DN1 w gminie Strejnicu operator Caspy Europarking oddał do użytku parking dla ciężarówek z zabezpieczeniami na poziomie złotym, który dysponuje miejscami dla 70 pojazdów. Dwa tygodnie temu otwarty został również parking o standardzie złotym na Węgrzech w Kiskunfélegyháza, gdzie truckerzy mogą liczyć na 170 miejsc parkingowych.
Apel branżowy o wsparcie dla SSTPA
W połowie lipca br., po ogłoszeniu przez Komisję wyników drugiego zaproszenia do finansowania w ramach instrumentu „Łącząc Europę” kilka stowarzyszeń, w tym CLECAT (Europejskie Stowarzyszenie Spedycji, Transportu, Logistyki i Usług Celnych) wystosowało do komisarz Vălean i członków komisji TRAN Parlamentu Europejskiego pismo, w którym branża wyraża zaniepokojenie rekordowo niskim poziomem liczby projektów dotyczących parkingów dla ciężarówek wybranych do dofinansowania.
Sygnatariusze wezwali Komisję Europejską, członków Parlamentu Europejskiego i państwa członkowskie Unii do spełnienia wszystkich warunków umożliwiających osiągnięcie kluczowego celu. A jest nim – przypomnijmy – utworzenie 100 tys. bezpiecznych miejsc parkingowych dla ciężarówek do 2030 r.
Z niecierpliwością czekamy na wyniki nadchodzącego badania dotyczącego SSTPA, które ma zostać rozpoczęte przez Komisję Europejską. Ma ono zapewnić wszystkim zainteresowanym stronom z sektora publicznego i prywatnego bardzo potrzebne informacje na temat obszarów, w których SSTPA są najbardziej potrzebne, biorąc pod uwagę przepływów ładunków, co będzie miało kluczowe znaczenie dla poprawy bezpieczeństwa kierowców i warunków pracy. Utworzenie przyzwoitej sieci SSTPA w całej UE będzie również zależeć od celów określonych w rozporządzeniu TEN-T, będącym obecnie przedmiotem negocjacji między Parlamentem a Radą. Dlatego niezwykle istotne jest, aby współprawodawcy zgodzili się na ambitny tekst dostosowujący wymogi SSTPA co najmniej do wniosku Komisji w sprawie budowy SSTPA co 100 km wzdłuż sieci bazowej TEN-T” – oświadczyła Nicolette van der Jagt , dyrektor generalna CLECAT.
Unijne standardy bezpieczeństwa
Normy, jakie przyjęła UE, kategoryzują parkingi według czterech poziomów bezpieczeństwa: brązowego, srebrnego, złotego i platynowego. Ma to pozwolić operatorom wybrać odpowiedni poziom bezpieczeństwa w zależności od wartości przewożonych towarów.
Standard określa bezpieczeństwo:
1) obrzeży (ogrodzenia),
2) parkingu,
3) punktów wjazdu/wyjazdu,
4) procedur pracowniczych.
Przykładowo parking z certyfikatem brązowym może być zabezpieczony za pomocą monitoringu wideo niektórych obszarów, z kolei parking platynowy jest przez cały czas monitorowany przez personel na miejscu, przy użyciu dodatkowych środków bezpieczeństwa, takich jak technologia rozpoznawania tablic rejestracyjnych w punktach wjazdu i wyjazdu.
Niezależnie od poziomu bezpieczeństwa, parking musi również zapewniać kierowcom dostęp do wszystkich niezbędnych udogodnień, takich jak prysznice, toalety, możliwość zakupu żywności i napojów oraz dostęp do internetu.