Unia przeznacza miliony euro na parkingi dla ciężarówek. To koniec dzikiego parkowania?

Decyzja Komisji Europejskiej o przyznaniu blisko 2,8 mld euro w ramach programu Connecting Europe Facility (CEF) na 94 projekty transportowe obejmuje różne sektory, ale szczególną uwagę zwraca rekordowe wsparcie dla Safe and Secure Parking Areas (SSPA) – bezpiecznych i strzeżonych parkingów dla transportu drogowego.  Z tej puli aż ponad 91 milionów euro trafi na budowę lub modernizację miejsc postojowych dla ciężarówek w dziesięciu krajach członkowskich, w tym w Niemczech, Francji, Włoszech i Rumunii.

Według danych ESPORG (European Secure Parking Organisation), aż 81 proc. środków przeznaczonych na parkingi otrzymały projekty zgłoszone przez członków tej organizacji. To ponad 74 miliony euro z całej alokacji w tym obszarze. W ramach inwestycji powstanie lub zostanie zmodernizowanych ponad 3,4 tys. miejsc parkingowych, spełniających unijne standardy bezpieczeństwa.

Bezpieczne parkingi to nie tylko inwestycja w infrastrukturę drogową, ale także w dobrostan kierowców, ograniczenie przestępczości i kradzieży ładunków oraz zmniejszenie zatorów drogowych. Nowe obiekty zostaną wyposażone w systemy monitoringu, zaplecze sanitarne i platformy rezerwacyjne. Ich rozmieszczenie wzdłuż korytarzy TEN-T ma odciążyć nielegalne i niebezpieczne postoje przy drogach.

Inwestycje w filary Zielonego Ładu

Inwestycje w sektorze drogowym są częścią szerszego planu modernizacji całej sieci transportowej UE. Większość środków – 77 proc. z całej puli CEF – trafi na kolej, w tym na budowę Rail Baltica, modernizację linii w Polsce, Czechach, Grecji czy Słowacji oraz wdrażanie Europejskiego Systemu Zarządzania Ruchem Kolejowym (ERTMS) w 11 krajach.

Równolegle UE inwestuje w porty morskie i żeglugę śródlądową – m.in. poprzez budowę systemów zasilania statków energią elektryczną w portach Irlandii, Cypru, Malty, Chorwacji i Polski, a także modernizację lodołamaczy w regionie Morza Bałtyckiego. Kolejne projekty obejmują cyfryzację transportu wodnego w Belgii i zarządzanie ruchem morskim we Francji i Hiszpanii.

Bezpieczne parkingi i nowoczesne drogi, obok inwestycji kolejowych i portowych, są elementem realizacji Zielonego Ładu UE i budowy odpornej infrastruktury. Jak podkreślił Apostolos Tzitzikostas, komisarz ds. zrównoważonego transportu i turystyki: „od bezpiecznych sieci drogowych po inteligentne niebo nad Europą – te inwestycje są filarem Zielonego Ładu i odporności geopolitycznej UE.”

Deficyt miejsc i wyzwania dla kierowców

Nowe inwestycje w bezpieczne parkingi mają kluczowe znaczenie w kontekście raportu Komisji Europejskiej, który w połowie kwietnia ujawnił skalę problemu. Z danych wynika, że w całej Unii Europejskiej brakuje dziś około 390 tys. certyfikowanych miejsc parkingowych dla ciężarówek, a do 2040 roku luka ta może sięgnąć nawet 483 tys.

Choć część parkingów posiada już podstawowe zabezpieczenia, wiele z nich nadal nie spełnia unijnych standardów i nie jest objęta certyfikacją. W praktyce oznacza to brak gwarancji bezpieczeństwa dla kierowców i przewożonych towarów. 

Dodatkowym problemem jest ograniczony dostęp do przystępnych cenowo miejsc noclegowych w pobliżu parkingów. Jak wynika z badania, wielu kierowców nie ma realnej możliwości skorzystania z hoteli, nawet jeśli są one oddalone tylko o kilka kilometrów. Wysokie ceny, brak transportu i nieelastyczne godziny działania obiektów noclegowych sprawiają, że kierowcy zawodowi są często zmuszeni do odpoczynku w kabinach pojazdów.

Raport KE sygnalizuje możliwość rozważenia zmian w Pakiecie Mobilności, które pozwoliłyby na legalny odpoczynek tygodniowy w kabinie, ale tylko na parkingach o najwyższym standardzie bezpieczeństwa i komfortu. Takie podejście budzi jednak duże kontrowersje wśród związków zawodowych, które ostrzegają przed pogorszeniem warunków pracy i odpoczynku kierowców.