Pierwszy taki wyrok we Francji. Daimler musi zapłacić przewoźnikom odszkodowania

Po raz pierwszy francuski sąd handlowy przyznał odszkodowanie ofiarom europejskiego kartelu producentów ciężarówek. Kancelaria prawna Lex-Port poinformowała, że Sąd Handlowy w Bordeaux rozstrzygnął na korzyść reprezentowanych przez nią firm transportowych, nakazując Daimlerowi wypłatę ponad 7 700 euro za każdy kwalifikujący się pojazd.

Kancelaria w oświadczeniu na portalu LinkedIn podkreśliła, że jest to pierwsze orzeczenie w sprawie prywatnej przeciwko producentowi w sporze dotyczącego kartelu ciężarówek we Francji.

Kancelaria zaznacza też, że decyzja stanowi „podwójne zwycięstwo” – oprócz nakazu odszkodowania przeciwko Daimlerowi, zapewniono także pierwsze przeniesienie bieżących spraw z Sądu Działalności Ekonomicznych w Lyonie (Tribunal des Activités Économiques de Lyon), którego wcześniejsze orzeczenia często nie sprzyjały przewoźnikom.

Wyrok z Bordeaux ma znaczenie dla setek firm, które zakupiły ciężarówki w latach 1997–2011, czyli w okresie objętym decyzjami Komisji Europejskiej. W 2016 roku Komisja nałożyła grzywny na DAF, Daimlera, MAN, Volvo/Renault i Iveco – łącznie 2,93 miliarda euro – za koordynację cen i harmonogramów dopłat za technologie emisyjne. Scania, która zakwestionowała decyzję, została ukarana osobno w 2017 roku grzywną w wysokości 880,5 miliona euro, a jej odwołanie zostało ostatecznie odrzucone przez Trybunał Sprawiedliwości UE 1 lutego 2024 roku.

Kancelaria Lex-Port (członek sieci Simon Avocats) podkreśla, że wyrok sądu francuskiego pokazuje, iż nadpłaty szacowane na poziomie ok. 9 proc. mogą być uznawane przez francuskie sądy handlowe. Kancelaria przypisuje ekspertom z OCA Economics kluczową rolę w dostarczeniu niezbędnej ekspertyzy ekonomicznej i zapowiada, że przygotowuje kolejne pozwy – tym razem przeciwko Scanii.

Jak orzekały inne europejskie sądy?

Podczas gdy Francja dopiero teraz doczekała się pierwszej korzystnej decyzji dla przewoźników, inne europejskie jurysdykcje mają już za sobą szereg postępowań – z bardzo zróżnicowanymi wynikami.

Hiszpania okazała się najbardziej przychylna operatorom transportowym. W Cáceres sąd w 2020 roku zaakceptował analizę porównawczą rynku i uznał nadpłatę na poziomie 16,35 proc., odrzucając argumenty producentów, jakoby przewoźnicy mogli przerzucić koszty na załadowców lub odzyskać je poprzez odsprzedaż pojazdów.

Wcześniejsze hiszpańskie orzeczenia nakazywały wypłatę odszkodowań w różnych wysokościach:
– w Pontevedra sąd zobowiązał Iveco do wypłaty prawie 40 000 euro firmie Kartín SL za trzy ciężarówki (ok. 9 proc. plus odsetki),
– w Murcji Volvo Group Spain nakazano zapłacić 128 757 euro za pięć pojazdów (20,7 proc. nadpłaty).

Dla porównania, niemieckie sądy podchodzą do tematu znacznie ostrożniej. Pomimo dużej liczby wniesionych roszczeń, nie ma publicznie potwierdzonych przypadków przyznania odszkodowań przewoźnikom. Wiele spraw zostało opóźnionych lub oddalonych z przyczyn proceduralnych, a niemieccy sędziowie wymagają bardzo szczegółowych dowodów na faktyczne nadpłaty za każdy pojazd.

W Polsce przewoźnicy reprezentowani przez Iuridica dołączyli do działań zbiorowych złożonych w Holandii, chcąc uniknąć potencjalnych uprzedzeń sądów w krajach producentów ciężarówek.

Działania zbiorowe toczą się również w Zjednoczonym Królestwie, gdzie pozwy Road Haulage Association oraz UK Truck Claim zostały certyfikowane przez Competition Appeal Tribunal. Faza dotycząca wysokości odszkodowań jest jednak nadal w toku.

Poziomy odszkodowań w Europie

Współautor: Agnieszka Kulikowska-Wielgus