Transport w Szwajcarii tylko dla… Szwajcarów. Kierowcy ciężarówek chcą zmian w konstytucji

Szwajcarscy kierowcy ciężarówek są “niezadowoleni ze zbyt dużego stresu, długich godzin pracy i taniej konkurencji z zagranicy” – donosi szwajcarski dziennik “Tages-Anzeiger”. Dlatego biorą przykład z branży opiekuńczej, która pod koniec ubiegłego roku wywalczyła zmianę konstytucji zapewniającą poprawę warunków pracy i rozpoczęła w tym tygodniu zapowiedzianą z końcem 2021 r. inicjatywę ludową (inicjatywa ustawodawcza to jedna z form w demokracji bezpośredniej, która uprawnia określoną liczbę obywateli, posiadających czynne prawo wyborcze do przedłożenia własnego projektu zmian w prawie). Stowarzyszenie Les Routiers Suisses wczoraj rozpoczęło zbieranie podpisów.

Według Davida Pirasa, sekretarza generalnego Les Routiers Suisses, kierowcy czują się zobowiązani do sporządzenia zbiorowego układu pracy, ponieważ wszystkie negocjacje ze szwajcarskim Szwajcarskim Stowarzyszeniem Pojazdów Użytkowych Astag zakończyły się fiaskiem. Istnieje tylko jedna umowa branżowa między tymi dwoma stowarzyszeniami, która nie jest zadowalająca dla Routiers Suisses.

Celem inicjatywy jest zapewnienie i zaopatrzenie szwajcarskiej ludności i gospodarki” – mówi Piras cytowany przez “Tages-Anzeiger”. Jego zdaniem kierowcy szwajcarscy powinni mieszkać w Szwajcarii i w pobliskim regionie przygranicznym.

 „Chcemy móc ponownie rekrutować kierowców wśród młodych ludzi w Szwajcarii” – dodaje. 

Według organizacji rząd federalny powinien zapewnić „odpowiednie warunki pracy”. W inicjatywie kierowcy domagają się od Rady Federalnej ustalenia w drodze rozporządzenia wiążącej płacy minimalnej. Warunki pracy i płace kierowców powinny być porównywalne z warunkami w innych zawodach wymagających kwalifikacji. 

Zdaniem  Pirasa nie uda się wypełnić luk kadrowych w branży transportowej przy aktualnych zarobkach kierowców na poziomie od 3 do 3,5 tys. franków, podczas gdy Szwajcarzy zarabiają średnio 5-5,5 tys. franków. 

Kontrowersyjny zapis

Routiers Suisses chcą wprowadzenia bardzo kontrowersyjnego zakazu. Zdaniem stowarzyszenia, w konstytucji powinien pojawić się zapis, że kierowcy przewożący towary w Szwajcarii muszą również mieszkać w Szwajcarii lub w krajach sąsiednich. Jednocześnie transport na terenie Szwajcarii pojazdami zarejestrowanymi za granicą powinien być zabroniony (!). Dostawcy, którzy złamaliby zakaz, powinni być ścigani przez władze federalne – “Tages-Anzeiger” referuje tekst inicjatywy. I to wszystko mimo braku kierowców ciężarówek. Według Astag co roku w Szwajcarii na emeryturę przechodzi około 5 tys. kierowców ciężarówek, a przybywa tylko ok. 2 tys.

Piras tłumaczy postulaty chęcią uniezależnienia się od zagranicznych kierowców. Pandemia i wojna na Ukrainie sprawiły w jego opinii, że wielu truckerów pozostało w swoich krajach ojczystych, co pogłębiło niedobór kadry w szwajcarskiej branży transportowej. Warto jednak zwrócić uwagę, że zgodnie z danymi Federalnego Biura Statystycznego zagraniczne pojazdy ciężarowe powyżej 3,5 t realizują coraz więcej przewozów na terenie Szwajcarii. W 2000 r. udział trucków z zagranicy wynosił 25 proc., podczas gdy w 2020 r. sięgał już blisko jednej trzeciej (30 proc.).

Krytyka ze strony pracodawców

Inicjatywę ustawodawczą organizacji kierowców związek Astag ocena jako “zbyteczne, kontrproduktywne wysiłki na rzecz dyktatu płac państwowych w szwajcarskim sektorze transportowym”.

Płace w branży transportu drogowego są uczciwe, dodatkowe środki regulacyjne są niepotrzebne, zwłaszcza na poziomie Konstytucji Federalnej, a nawet przynoszą efekt przeciwny do zamierzonego” – tłumaczy André Kirchhofer, wiceprezes Astag. Takie interwencje państwa  według Astag, są zbyteczne, kosztowne, prowadzą bowiem do nakazów płacowych, obniżania korekt płac i nieracjonalnie wysokich kosztów wdrażania.

Według organizacji istniejące porozumienie w szwajcarskiej branży transportu drogowego dowiodło swojej wartości. 

Oprócz wymogów prawnych, ważne ustalenia dla obopólnej korzyści pracodawców i pracowników zostały wynegocjowane w kilku umowach na szczeblu krajowym i kantonalnym. Szwajcarskie stowarzyszenie pojazdów użytkowych ASTAG jest zatem rozczarowane, że Les Routiers Suisses, stowarzyszenie kierowców zawodowych, najwyraźniej chce obrać inną drogę” – wyjaśnia stowarzyszenie w oficjalnym komunikacie.