Rada Unii Europejskiej przyjęła stanowisko do negocjacji z Parlamentem Europejskim, otwierając drogę do finalizacji reformy, którą Komisja zaproponowała w lipcu 2023 r. Pakiet ma wspierać elektryfikację transportu, uporządkować stosowanie EMS i wzmocnić spójność przepisów na granicach wewnętrznych UE.
Rada stawia na wsparcie dla ciężarówek zeroemisyjnych
Jak podkreśla Rada, celem reformy jest zapewnienie wolnego i efektywnego przepływu towarów, przy jednoczesnym stworzeniu operatorom realnych zachęt do inwestowania w pojazdy elektryczne na baterie i wodorowe. Nowe podejście ma zmniejszyć bariery dla rozwoju zeroemisyjnych flot, ale jednocześnie uwzględniać obawy państw dotyczące wpływu cięższych technologii na infrastrukturę.
“Bonus” wagowy zależny od liczby osi
To jedna z najbardziej dyskutowanych zmian. Nowe stanowisko przewiduje różnicowanie bonusu wagowego dla pojazdów zeroemisyjnych w zależności od konfiguracji osi. Oznacza to odwrót od wcześniejszych, bardziej jednolitych propozycji.
5-osiowe i 6-osiowe ZEV otrzymają odmienne dopuszczalne dodatkowe obciążenia. Rada argumentuje, że rozwiązanie to równoważy potrzebę uwzględnienia cięższych systemów bateryjnych i wodorowych z koniecznością ochrony mostów, dróg i infrastruktury miejskiej.
Dodatkowe 0,9 metra długości dla ZEV
W stanowisku Rady pojawiło się także 0,9 m dodatkowej dopuszczalnej długości dla zeroemisyjnych pojazdów oraz ich zestawów. Ma to ułatwić producentom montaż komponentów napędów zeroemisyjnych bez uszczerbku dla przestrzeni ładunkowej czy komfortu kierowcy.
Ta zmiana współistnieje z obowiązującymi już unijnymi przepisami dotyczącymi kabin aerodynamicznych, których obecna decyzja nie dotyczy.
Jasne zasady dla operacji transgranicznych i EMS
Reforma porządkuje również użycie Europejskich Systemów Modułowych w transporcie międzynarodowym. Rada potwierdziła, że EMS mogą być wykorzystywane na trasach międzynarodowych, o ile oba zaangażowane państwa członkowskie wyrażą zgodę. Utrzymuje to dotychczasowy, dobrowolny model, ale zwiększa pewność prawną operatorów.
Wprowadzono także istotną klarowność dla ZEV wykonujących przewozy intermodalne. Ciężarówki zeroemisyjne mogą przekraczać granice wewnętrzne UE nawet wtedy, gdy ich masa jest wyższa niż standardowa, pod warunkiem że jest ona zgodna z prawem w obu zainteresowanych krajach. To dobra wiadomość dla firm działających w portach, terminalach i regionach przygranicznych.
Wyjątki pozostają, ale w bardziej uporządkowanej formie
Rada utrzymała dotychczasowe wyjątki dla:
- pojazdów przewożących ładunki niepodzielne,
- operacji bez znaczącego wpływu na konkurencję międzynarodową,
- EMS w ruchu krajowym.
Jednak odniesienia do kwestii konkurencji zostały doprecyzowane, by ograniczyć rozbieżności między państwami. Doprecyzowano także zasady dla usług wahadłowych, umożliwiając wykorzystanie dłuższych pojazdów na regularnych trasach terminal-terminal, o ile pozwalają na to krajowe przepisy.
Kolejne kroki
Negocjacje z Parlamentem Europejskim mogą ruszyć po przyjęciu stanowiska Rady. Dopiero po osiągnięciu porozumienia między obiema instytucjami zrewidowana dyrektywa zacznie obowiązywać.
Obecne regulacje dotyczące wag i wymiarów mają już blisko trzy dekady — obowiązują od 1996 r. i były kilkakrotnie aktualizowane. Najnowsza reforma ma dostosować je do szybkiego rozwoju technologii zeroemisyjnych i zwiększających się potrzeb transportu w całej UE.
