Unijne przepisy o infrastrukturze ładowania już obowiązują. Polska ma wiele do zrobienia

Ambitne cele AFIR

Oto najważniejsze cele, które przewiduje AFIR do 2025 i do 2030 r.:

• do 2025 r. co 60 km wzdłuż najważniejszych unijnych korytarzy transportowych (tzw. transeuropejskiej sieci transportowej TEN-T) mają powstać stacje o mocy co najmniej 150kW do szybkiego ładowania samochodów osobowych i dostawczych;
• co 60 km wzdłuż sieci bazowej TEN-T i co 100 km wzdłuż szerszej kompleksowej sieci TEN-T mają stanąć stacje o minimalnej mocy wyjściowej 350 kW do ładowania samochodów ciężarowych. Proces ten ma się rozpocząć w 2025 , a zakończyć do 2030 roku;
• do 2030 r. na wszystkich węzłach miejskich i co 200 km wzdłuż bazowej sieci TEN-T mają powstać stacje tankowania wodoru, obsługujące zarówno samochody osobowe, jak i ciężarówki;
• w punktach ładowania i tankowania użytkownicy pojazdów elektrycznych lub wodorowych będą mogli uiszczać  płatności kartami płatniczymi lub zbliżeniowo, bez konieczności posiadania abonamentu, dodatkowo ceny muszą być podawane w sposób przejrzysty;
• operatorzy punktów ładowania lub tankowania muszą zapewnić użytkownikom pełne elektroniczne informacje o dostępności punktów, czasie oczekiwania i cenach na stacjach.

Obecna sieć ładowania w Polsce

Według aktualnej informacji Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad obecnie na sieci dróg szybkiego ruchu w Polsce istnieje 91 stacji ładowania ulokowanych na 87 MOP-ach (miejscach obsługi podróżnych). Jednak są to stacje wyłącznie do ładowania dla pojazdów osobowych. Jedynie w ośmiu z ponad dziewięćdziesięciu lokalizacji znajdują się ultraszybkie stacje ładowania o mocy 350 kW. Kierowcy aut elektrycznych mogą z nich skorzystać na czterech MOP przy na A1 (Malankowo Wschód, Malankowo Zachód, Olsze Wschód, Olsze Zachód), dwóch przy A2 (Niesułków i Nowostawy), oraz dwóch przy A4 (Rzędziwojowice i Młyński Staw). Na żadnym z MOP nie ma obecnie ładowarek dedykowanych dla pojazdów ciężarowych oraz stacji do tankowania wodorem (!).

Dzisiaj łączna moc ładowania w Polsce wynosi 230 094 kW, a zgodnie z wymaganiami AFIR, do 2025 roku ma ona wzrosnąć do 342 372 kW, co stanowi 49 proc. więcej w porównaniu ze stanem obecnym. Tymczasem warto zauważyć, że obecne średnie tempo wzrostu infrastruktury do ładowania jest blisko trzykrotnie niższe niż średnie tempo wzrostu rejestracji samochodów elektrycznych. Tak więc termin na wprowadzenie tych zmian jest bardzo ograniczony, a cele są wysoce wymagające” – komentuje Piotr Staniewski, head of business development w ALD Automotive i LeasePlan Polska.

Mapa nowych stacji ładowania

Ministerstwo Klimatu i Środowiska (MKiŚ) przy współpracy Ministerstwa Infrastruktury, GDDKiA, Operatorów Sieci Dystrybucyjnych, Polskiego Stowarzyszenia Paliw Alternatywnych pod koniec 2023 r. przygotowało propozycję rozmieszczenia infrastruktury ładowania dla pojazdów osobowych i ciężarowych, zasilanych energią elektryczną, zgodnej z wymaganiami AFIR dla bazowej sieci TEN-T. Wskazano 166 lokalizacji MOP i parkingów, z czego:

– 38 lokalizacji nie zostało jeszcze wydzierżawionych bądź są w budowie,

– 45 lokalizacji zarządzanych jest przez podmioty prywatne – np. koncesjonariuszy,

– 83 lokalizacje, są to MOP-y, które zostały już wydzierżawione podmiotom paliwowym oraz operatorom stacji ładowania.

Źródło: Ministerstwo Klimatu i Środowiska

Piotr Staniewski podkreśla, że wdrożenie AFIR w Polsce będzie ogromnym wyzwaniem zarówno dla wszystkich interesariuszy, jak i dla administracji.

Bez usprawnienia procedur i większych nakładów finansowych na rozbudowę sieci przez Operatorów Systemów Dystrybucyjnych, Polska nie będzie w stanie zrealizować założeń tego rozporządzenia. Plan jest ambitny nie tylko na bliski 2025 rok, ale także na kolejne lata, których perspektywy dzisiaj są trudne do oceny. Do 2030 roku minimalna moc ładowania będzie musiała ponownie wzrosnąć niemal pięciokrotnie, a w 2035 roku przekroczyć już ponad 3,5 mln kW” – dodaje dyrektor działu rozwoju ALD Automotive i LeasePlan Polska.

Ładowanie ciężarówek w Polsce

MKiŚ przygotowało także propozycję rozmieszczenia infrastruktury ładowania dla pojazdów ciężkich. Zakłada ona, że:

• w 2025 r. udostępnionych zostanie 30 stacji ładowania o mocy strefy 1400 kW, 
• w 2027 r. powstanie 79 lokalizacji o mocy strefy 2 800 kW,
• w 2030 r. elektryczne ciężarówki będą mogły naładować akumulatory w 166 lokalizacjach o mocy strefy 3 600 kW.

Źródło: Ministerstwo Klimatu i Środowiska

Pierwszy hub ładowania ciężarówek

Scania Polska S.A. poinformowała w ubiegłym tygodniu o uruchomieniu HUB-u ładowania elektrycznych pojazdów ciężarowych w Nadarzynie, koło Warszawy, którego operatorem jest firma EKOEN, a dostawcą technologii ładowania firma Ekoenergetyka-Polska SA. 

Obiekt znajduje się przy siedzibie głównej polskiego oddziału Scaniii jest wyposazony w 4 punkty ładowania CCS – każdy o mocy do 350 kW. Docelowa moc stacji to 2,5 MW, co czyni go jednym z największych HUB-ów w Polsce pod względem mocy sumarycznej. 

HUB jest przygotowany zarówno do obsługi pojazdów osobowych, jak i ciężarowych – oferuje możliwość jednoczesnego ładowania 4 pojazdów osobowych/dostawczych lub 2 pełnowymiarowych zestawów ciężarowych (ciągnik i naczepa lub podwozie i przyczepa)” – informuje Scania.

Stacje wodorowe

Jeśli chodzi o stacje tankowania wodoru, AFIR zakłada, że do końca 2030 r. w każdym węźle miejskim powinna zostać oddana do użytku co najmniej jedna ogólnodostępna stacja tankowania wodoru, przy czym maksymalna odległość pomiędzy nimi nie powinna przekroczyć 200 km. MKIŚ wytypowało 37 lokalizacji, w których takie stacje powinny zostać uruchomione. 

Źródło: Ministerstwo Klimatu i Środowiska

BP wątpi w szybką konwersję floty

Ciekawe, w kontekście wejścia w życie rozporządzenia AFIR, wyglądają natomiast ostatnie działania koncernu BP. Potentat petrochemiczny wyraźnie zredukował kadrę w BP Pulse – pionie ładowania pojazdów elektrycznych – i wycofał go z większości rynków. Taką decyzję podjął Murray Auchincloss, dyrektor generalny BP, który w obliczu wątpliwości inwestorów co do planu konwersji z ropy i gazu na energię niskoemisyjną planuje skoncentrować się na najbardziej dochodowych segmentach firmy – donosi agencja prasowa Reuters.

BP Pulse w ostatnich miesiącach wycofał się z ośmiu rynków i jest obecny już tylko w czterech krajach: Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Niemczech i Chinach. Tam spodziewa się bowiem najszybszego wzrostu na rynku pojazdów elektrycznych. 

W swoim rocznym raporcie firma podała, że na koniec 2023 r. na całym świecie ma już ponad 29 tys. punktów ładowania w porównaniu z 22 tys. rok wcześniej. Celem jest osiągnięcie 100 tys. punktów do 2030 r.