Białoruś ponownie wprowadza obowiązek plomb nawigacyjnych. Unijne ciężarówki pod nadzorem Mińska

Plomby umożliwiają białoruskim służbom bieżące śledzenie trasy przejazdu oraz rejestrowanie ewentualnego otwarcia ładowni. W praktyce pełnią więc zarówno funkcję zabezpieczającą, jak i kontrolną – wpisując się w coraz bardziej rozbudowany system nadzoru nad transportem międzynarodowym.

Krótki czas na dostosowanie

Przewoźnicy mieli jedynie 10 dni na dostosowanie się do nowych przepisów. Od 13 grudnia wjazd na terytorium Białorusi bez plomby będzie niemożliwy – poza przypadkami przewidzianymi w katalogu wyjątków.

Kogo obejmuje obowiązek?

Zgodnie z decyzją rządu Białorusi, plomby nawigacyjne są obowiązkowe:

• dla ciężarówek wjeżdżających z Polski, Litwy i Łotwy,
• dla pustych pojazdów zarejestrowanych w państwach Unii Europejskiej,
• przy przewozie towarów wysokiego ryzyka podlegających procedurze tranzytu, zgodnie z ADR (tabele 1.10.3.1.2 i 1.10.3.1.3)

W praktyce oznacza to, że obowiązek dotyczy nie tylko przewozów towarowych, lecz także przejazdów na pusto, które dotychczas często nie wymagały dodatkowych zabezpieczeń.

Lista wyjątków

Białoruś przewiduje kilka kluczowych wyłączeń. Zgodnie z rozporządzeniem nr 688 z 28 listopada 2025 r. plomby nie będą wymagane w przypadku:

• tranzyt towarów z obwodu kaliningradzkiego pod procedurą tranzytu celnego.
• wjazdu przez granicę białorusko-rosyjską w przypadku wwozu towarów przez białorusko-rosyjski odcinek granicy
• przejazdu pojazdów ponadnormatywnych posiadających odpowiednie zezwolenia,
• transportu żywych zwierząt,
• przewozu międzynarodowej poczty,
• dostaw pomocy humanitarnej,
• przewozu dóbr osobistych.

Ostatecznie więc obowiązek obejmuje przede wszystkim komercyjne przewozy między Unią Europejską a Białorusią.

System znany od lat, ale coraz szerzej stosowany

Plomby nawigacyjne funkcjonują na Białorusi od 2020 roku jako alternatywa dla konwoju celnego. Z czasem system był stopniowo rozszerzany – najpierw na towary alkoholowe, następnie na ładunki niebezpieczne i wybrane operacje tranzytowe.

Nowe przepisy ponownie poszerzają zakres obowiązkowego stosowania urządzeń. W efekcie większość transportów realizowanych z UE znajdzie się pod pełną kontrolą elektroniczną białoruskich służb.

Jak działa plomba nawigacyjna?

Urządzenie korzysta z globalnych systemów satelitarnych do określania pozycji pojazdu. Zebrane dane są automatycznie przesyłane do białoruskiej platformy monitorującej, co umożliwia śledzenie ciężarówki niemal w czasie rzeczywistym oraz rejestrowanie prób otwarcia przestrzeni ładunkowej.

Za nadzór nad funkcjonowaniem systemu odpowiada Państwowy Komitet Celny Białorusi.