Najświeższy raport Komisji pokazuje skalę problemu, jakim stał się brak bezpiecznych miejsc parkingowych dla ciężarówek. Według dokumentu, na terenie UE znajduje się zaledwie 4 943 certyfikowanych miejsc, podczas gdy kierowcy i przewoźnicy potrzebują ich około 395 000, aby pracować w bezpiecznych warunkach i przestrzegać przepisów dotyczących odpoczynków. Oznacza to niedobór blisko 390 tys. miejsc — a Komisja prognozuje, że luka będzie się powiększać wraz ze wzrostem wolumenów przewozów.
Choć deficyt nie jest równomierny geograficznie, szczególnie mocno uderza w najbardziej obciążone korytarze transportowe. Kierowcy wskazują Belgię, Francję, Niemcy, Włochy, Niderlandy, Portugalię i Hiszpanię jako regiony o największym braku bezpiecznej infrastruktury — mimo ich kluczowej roli dla europejskiego transportu drogowego.
Wysokie ryzyko kradzieży
Bezpieczeństwo pozostaje jednym z najpilniejszych wyzwań. Z raportu wynika, że 85 proc. przewoźników doświadczyło kradzieży lub aktów wandalizmu, gdy pojazdy stały na niezabezpieczonych parkingach. Co więcej, nawet na certyfikowanych obiektach odnotowywany poziom incydentów sięga 41 proc. Tylko 9 proc. kierowców deklaruje, że czuje się bezpiecznie, korzystając z obecnej infrastruktury parkingowej w Europie.
Przestępstwa obejmują kradzież paliwa, włamania czy próby nielegalnego wsiadania do pojazdów w pobliżu granic. Komisja łączy problem z trudnościami w zatrzymaniu kierowców w branży — podkreślając, że złe warunki parkingowe obniżają atrakcyjność zawodu, szczególnie wśród kobiet, które stanowią zaledwie 6 proc. kierowców w Europie.
TEN-T obliguje do bezpiecznych parkingów co 150 km
Nowelizacja rozporządzenia dotyczącego sieci TEN-T nakłada na państwa członkowskie obowiązek zapewnienia certyfikowanych bezpiecznych parkingów co 150 km na głównej i rozszerzonej sieci do 31 grudnia 2040. Nowe lub modernizowane obiekty muszą znajdować się na sieci lub maksymalnie 3 km od niej.
Realizacja tego wymogu będzie wymagała ogromnych inwestycji. Choć obecnie trwają 49 projekty wspierane przez UE — które mają dostarczyć około 4 600 dodatkowych bezpiecznych miejsc — Komisja ostrzega, że to wciąż za mało, by rozwiązać problem.
Koszty i braki cyfrowe hamują postęp
Raport zwraca również uwagę na bariery finansowe. Koszt nocnego postoju na parkingach o podwyższonym poziomie bezpieczeństwa wynosi od 15 do 35 euro, co dla wielu operatorów wciąż jest barierą niechętnie akceptowaną.
Słabym punktem pozostaje także dostępność danych. Tylko 27 proc. firm uznaje aktualne informacje o wolnych miejscach za wiarygodne, a ponad połowa nie korzysta z rezerwacji z powodu rozdrobnionych systemów. Komisja zachęca do stworzenia paneuropejskiej platformy w czasie rzeczywistym, która wspierałaby planowanie tras, zgodność z przepisami i proces rezerwacji.
Możliwe kierunki zmian w przepisach
KE sygnalizuje możliwość modyfikacji regulacji w przyszłości. Jedną z analizowanych opcji jest dopuszczenie regularnego cotygodniowego odpoczynku w kabinie, jeśli pojazd stoi na certyfikowanym parkingu o wysokim standardzie — temat szczególnie istotny od czasu zaostrzenia wymogów Pakietu Mobilności.
Inne rozważane pomysły to wprowadzenie dodatkowych, pośrednich poziomów certyfikacji (np. „Silver+”), przyspieszenie modernizacji obiektów, podniesienie wymogów w zakresie udogodnień dla kobiet oraz bardziej czytelne oznakowanie dla kierowców.
Komisja podkreśla przy tym, że główny ciężar odpowiedzialności spoczywa na państwach członkowskich. Samo finansowanie UE nie wystarczy, aby zlikwidować lukę. Dlatego raport wzywa do skoordynowanego planowania krajowego, współpracy publiczno-prywatnej i przyspieszonej modernizacji istniejących miejsc odpoczynku przy głównych trasach.
