Według szacunków, w Polsce brakuje dziś od 100 do 200 tys. kierowców zawodowych. Problem dotyka zarówno transportu krajowego, jak i międzynarodowego.
Niedobór kierowców jest poważnym problemem zarówno polskiej, jak i europejskiej branży transportowej” – podkreśla Piotr Czajkowski, senior manager Haulier Management w DSV, w rozmowie z ISBnews.
„Na tle Europy Polska mimo wszystko jest w nieco lepszej sytuacji, głównie dzięki kierowcom z Białorusi i Ukrainy, co stanowi dodatkowe wzmocnienie naszej przewagi konkurencyjnej” – dodaje Czajkowski.
Ekspert zwraca uwagę, że kluczowym ryzykiem dla przewoźników jest dziś niewykorzystywanie floty. Brak 2–3 kierowców w firmach posiadających 5–10 ciężarówek oznacza koszty leasingu i ubezpieczenia bez możliwości generowania przychodów. Sytuację pogarsza spowolnienie gospodarcze – w I półroczu 2025 r. tonaż przewiezionych ładunków spadł o 13,4 proc. rok do roku.
Demografia i atrakcyjność zawodu
Największym problemem jest demografia – średni wiek kierowców w Europie zbliża się do 50 lat. W Polsce zaledwie 3 proc. zawodowych kierowców ma mniej niż 25 lat.
Dla młodych ludzi zawód kierowcy nie jest atrakcyjny. Wyższy priorytet od samych zarobków ma dla nich work-life balance” – zaznacza Czajkowski.
Koszt zdobycia wszystkich uprawnień to dziś około 10 tys. zł.
Potrzebujemy stworzyć system wsparcia, na przykład poprzez dofinansowanie kursów na kierowcę zawodowego” – apeluje ekspert.
IRU: Europa musi działać teraz
Na skalę problemu zwraca uwagę także Międzynarodowa Unia Transportu Drogowego (IRU). Organizacja przypomina, że w Europie brakuje dziś blisko 500 tys. kierowców, a mniej niż 5 proc. z nich ma poniżej 25 lat.
Bez kierowców system się zatrzyma. Transport drogowy odpowiada za 75 proc. przewozów towarowych w Europie i większość podróży pasażerskich. Czas działać jest teraz” – powiedziała Raluca Marian, dyrektor IRU ds. UE, podczas dialogu z Komisją Europejską.
IRU proponuje konkretne rozwiązania:
- uproszczenie i ujednolicenie przepisów o mobilności pracowników,
- wprowadzenie kalkulatora UE do wyliczania wynagrodzeń kierowców delegowanych,
- rozwój narzędzi cyfrowych wspierających operacje transgraniczne,
- zapewnienie równych praw dla kierowców z UE i państw trzecich,
- harmonizację zasad dotyczących ubezpieczeń społecznych.
Komfort pracy równie ważny jak pensja
Według DSV kluczowe są także inwestycje w infrastrukturę socjalną – parkingi, toalety, prysznice, miejsca do odpoczynku i tanie noclegi przy głównych trasach.
Bez poprawy warunków pracy, nawet przy wysokim wynagrodzeniu, zawód kierowcy zawodowego nie będzie atrakcyjny” – ostrzega Czajkowski.
Firmy transportowe mogą też działać we własnym zakresie – skracając czasy oczekiwania w magazynach, wprowadzając systemy awizacji czy korzystając z nadwozi wymiennych.
Intermodal i optymalizacja przewozów
Rozwiązaniem problemu kadrowego mogą być również zmiany operacyjne. Transport intermodalny pozwala jednym pociągiem zastąpić 30–40 naczep, a rozwój tej gałęzi wspiera m.in. Krajowy Plan Odbudowy (781,6 mln zł na sieć intermodalną).
Drugą alternatywą jest transport drobnicowy, który konsoliduje mniejsze ładunki i ogranicza liczbę kursów.
Włoski model wsparcia kierowców
Włochy wprowadziły jakiś czas temu rozwiązanie, które może stać się wzorem dla innych krajów europejskich. Od października 2025 r. rusza kolejna edycja programu „Buono patente autotrasporto”, który pokrywa do 80 proc. kosztów zdobycia prawa jazdy i kwalifikacji zawodowych dla osób w wieku 18–35 lat, a maksymalna kwota dofinansowania wynosi 2,5 tys. euro. Program obejmuje wszystkie kategorie prawa jazdy potrzebne w transporcie drogowym (C, C1, CE, C1E, D, D1, DE, D1E) oraz Kartę Kwalifikacji Kierowcy (CQC), wyłączając jedynie kategorie A i B.
Co istotne, dostęp do wsparcia mają także cudzoziemcy posiadający ważny dokument pobytowy, a przyznane środki nie podlegają opodatkowaniu ani limitom dochodowym. Wnioski składa się online, a po zatwierdzeniu kandydat otrzymuje voucher do wykorzystania w akredytowanych szkołach jazdy.
Ten włoski model pokazuje, że odpowiednie wsparcie finansowe może skutecznie zachęcić młodych ludzi do wejścia do zawodu, jednocześnie zwiększając pulę dostępnych kierowców w kraju, który podobnie jak reszta Europy zmaga się z niedoborem kadry.
