Pfizer będzie wysyłać 20 samolotów ze szczepionkami dziennie, a w Dubaju powstaje potężny hub do jej dystrybucji

Transport i składowanie, również w kontrolowanej temperaturze, skala przedsięwzięcia i konieczność budowy specjalistycznej infrastruktury to najważniejsze z wyzwań olbrzymiej operacji logistycznej, jaką będzie niebawem dystrybucja na całym świecie ok. 15 miliardów szczepionek przeciwko COVID-19. Do przeprowadzenia operacji przygotowują się kolejny operatorzy logistyczni i przewoźnicy.  

Centrum Emirates SkyCargo w Dubaju ma być największym na świecie ośrodkiem lotniczym stworzonym dla dystrybucji szczepionek przeciwko COVID-19. Hub umożliwi przewoźnikowi loty do fabryk na całym świecie, jak również przechowywanie i przygotowywanie przesyłek do dystrybucji regionalnej i globalnej. 

Emirates SkyCentral DWC ma ponad 4 tys. mkw certyfikowanej, tzw. “zimnej” powierzchni magazynowej z certyfikatem GDP. Będzie w stanie pomieścić ok. 10 mln fiolek szczepionek w kontrolowanej temperaturze. Infrastrukturę uzupełnia jedna z największych na świecie flot Cool Dollys (mobilne kontenery chłodnicze), które pomagają chronić ładunki wrażliwe na temperaturę podczas tranzytu pomiędzy samolotem a terminalem cargo. Terminal ma dziesiątki doków dla samochodów ciężarowych (pojazdy do przewozów w kontrolowanej temperaturze), a stosunkowo niewielka odległość od terminala do bram parkingowych dla samolotów ma usprawnić odprawy ładunków przeznaczonych do dalszej dystrybucji. 

Oprócz chłodni Emirates SkyCargo będzie również oferować strefy umożliwiające mrożenie i przepakowywanie szczepionek.

Dział cargo linii lotniczych Emirates powołał również specjalny zespół szybkiego reagowania, który koordynuje wszystkie działania związane z dystrybucją szczepionek

 – Dubaj jest dobrze przygotowany, by posłużyć jako centrum dystrybucji szczepionek przeciwko COVID-19 na resztę świata. Mamy infrastrukturę, połączenia logistyczne i dobre położenie geograficzne. Rynki reprezentujące ponad 2/3 światowej populacji znajdują się w promieniu 8 godzin lotu od Dubaju – mówi Szejk Ahmed bin Saeed Al Maktoum, prezes zarządu Emirates. 

Już niemal pięć lat temu przewoźnik sporo zainwestował w infrastrukturę niezbędną do dystrybucji leków wrażliwych na temperaturę. Od tego czasu Emirates SkyCargo przewiozły ponad ćwierć miliona ton medykamentów w ramach tzw. korytarzy farmaceutycznych, które obecnie obejmują ponad 30 miast. Do transportu szczepionki wykorzystane mają być zarówno loty regularne i pasażerskie.

Bezprecedensowa dystrybucja szczepionki na COVID-19

W trakcie przygotowań do globalnej dystrybucji szczepionek przeciwko COVID-19 jest też należąca do Grupy Air France KLM spółka Air France – KLM Martinair Cargo, specjalizująca się we frachcie lotniczym. 

Od wybuchu pandemii utrzymuje ona sieć lotniczych połączeń  towarowych, realizując regularne dostawy leków, sprzętu medycznego, czy środków ochrony indywidualnej (w ostatnich miesiącach, spółka dysponująca siatką obejmującą ponad sto połączeń międzykontynentalnych zrealizowała około 6 tys. lotów towarowych). 

Pod względem skali, transport szczepionek stanowi bezprecedensową operacją logistyczną. Duża część towarów będzie wymagać specjalnych warunków, np. nową szczepionkę opracowaną przez Pfizer należy przechowywać i transportować w stanie głębokiego zamrożenia, w temperaturze minus 70 st. C, a inne szczepionki wymagają przechowywania w stałej temperaturze od plus 2 do plus 8 st. C.  

– Uruchomiliśmy już specjalny klimatyzowany magazyn o kubaturze 1118 m. sześc., który powstał w bazie Schiphol Pharma w Amsterdamie. Również tam trwa budowa dodatkowej chłodni o pojemności 2061 m. sześc. Natomiast w bazie Charles de Gaulle Pharma w Paryżu dobiega końca budowa podobnej strefy magazynowej z kontrolowaną temperaturą – tłumaczy Gert Jan Roelands, Wiceprezes ds. Sprzedaży i Dystrybucji w Air France – KLM Martinair Cargo.

Do transportu szczepionek firma wykorzysta zaawansowane pasywne rozwiązania chłodnicze, które będą stanowić uzupełnienie gamy specjalistycznych, aktywnych kontenerów z monitorowaną temperaturą.

– Proces transportu będzie objęty nadzorem z możliwością natychmiastowej interwencji – dodaje Gert Jan Roelands.

Nawiązano już relacje z wieloma podmiotami w łańcuchu logistycznym, w tym ze spedytorami, firmami przewozowymi, dostawcami kontenerów, lotniskami, firmami farmaceutycznymi oraz władzami i instytucjami z sektora opieki zdrowotnej w krajach na całym świecie.

Dostarczą 100 milionów dawek jeszcze w tym roku

Własne przygotowania prowadzi też wytwórca szczepionek, Pfizer Inc. (nowojorski producent leków współpracujący z niemiecką firmą BioNTech SE). Rząd amerykański złożył wstępne zamówienie na 100 mln dawek (z opcją zakupu 500 mln dodatkowych dawek), Unia Europejska zamówiła 200 mln (opcja na kolejne 100 mln), potężne zamówienia pochodzą też z Japonii (120 mln dawek), Wielkiej Brytanii (30 mln) oraz krajów Ameryki Południowej i Azji. 

W Kalamazoo w stanie Michigan, na kilkuhektarowym obszarze zgromadzono już 350 dużych zamrażarek, gotowych do przyjęcia milionów dawek szczepionki. Stąd będą wysyłane na cały świat. Gigant farmaceutyczny twierdzi, że chce dostarczyć w tym roku nawet 100 mln dawek i kolejne 1,3 mld w roku przyszłym.

– To największa w historii kampania szczepień. Jeśli uzyskamy zgodę FDA, wkrótce potem będziemy mogli wysłać szczepionki – stwierdziła w wypowiedzi dla Wall Street Journal Tanya Alcorn, wiceprezes ds. Łańcucha dostaw w Pfizer.

Tanya Alcorn zapowiedziała, że dystrybucja będzie mogła ruszyć praktycznie natychmiast po tym, jak szczepionka otrzyma autoryzację, bo setki tysięcy dawek są już w magazynach w Stanach Zjednoczonych i Europie.

Pfizer będzie wysyłał szczepionkę w specjalnych pojemnikach

Oprócz centrum chłodniczego w Kalamazoo, podobne powstanie w Puurs w Belgii. W dystrybucję szczepionki zaangażowane mają być też centra logistyczne w Pleasant Prairie w stanie Wisconsin oraz w Karlsruhe w Niemczech (wyposażono je już w dodatkowy sprzęt). Do tej pory łączne wydatki Pfizera na opracowanie szczepionki, a także utworzenie sieci jej dystrybucji wyniosły już ok. 2 mld dolarów.

Aby mieć pewność, że dawki szczepionki dotrą do szpitali i klinik w odpowiednim stanie stworzono specjalny pojemnik. Można w nim, w kontrolowanej temperaturze przechowywać od 1000 do 5000 dawek przez 10 dni w temperaturze minus 70 st. C. Pudełka wielkości walizki są wypełnione suchym lodem i zaopatrzone w przekaźniki (GPS) pozwalające na bieżąco monitorować temperaturę. Pudła wywożone będą na lotniska kilkudziesięcioma ciężarówkami, dostarczając codziennie około 7,6 mln dawek szczepionki. 

Firma zamierza realizować 20 lotów dziennie samolotami obsługiwanymi przez FedEx, United Parcel Service i DHL International. Czas dostawy od centrum dystrybucji do punktu szczepień ma wynieść średnio trzy dni. Nie planuje się gromadzenia większych zapasów szczepionki, produkowane dawki będą ekspediowane do odbiorców na bieżąco.

Fot. Air France – KLM