Fala gorąca obejmie w najbliższych dniach znaczną część Europy, a prognozy wskazują, że w najbliższych dniach w Polsce, Czechach, Niemczech i na Słowacji temperatura w cieniu przekroczy 35 st. C.
W Portugalii, Hiszpanii, południowych Włoszech i południowej Francji spodziewane są nawet 40–42 st. C. Najgorętsze dni mają przypaść na 14 i 15 sierpnia, kiedy upał obejmie także północne Niemcy i zachodnią Polskę.
Upały to nie tylko dyskomfort. Wysoka temperatura w kabinie wpływa na koncentrację, czas reakcji i ogólne zmęczenie kierowcy, co bezpośrednio przekłada się na bezpieczeństwo ruchu drogowego. Warto wiedzieć, jakie środki można i należy podjąć, aby zminimalizować negatywne skutki pracy w skrajnych warunkach pogodowych.
Upały w Polsce i Europie można obserwować w radarze pogodowym.
Sauny w kabinach ciężarówek
W okresach letnich znacznie rośnie liczba interwencji medycznych związanych z odwodnieniem i przegrzaniem wśród kierowców zawodowych. W kabinie stojącego na słońcu pojazdu temperatura może wzrosnąć nawet o 15–20 st. C ponad wartości notowane na zewnątrz, a to oznacza, że przy 35 st. C na dworze wewnątrz może być nawet 50–55 st. C. Po 90 minutach parkowania w słońcu wnętrze pojazdu może nagrzać się nawet do 60 stopni.
Takie warunki szybko prowadzą do spadku zdolności psychofizycznych, a w skrajnych przypadkach – do udaru cieplnego.
Dobre praktyki dla kierowców ciężarówek podczas upałów
-
Planowanie trasy i czasu jazdy
Jeżeli to możliwe, warto rozpocząć jazdę we wczesnych godzinach porannych lub kontynuować podróż późnym popołudniem. Najgorętsze godziny (11:00–16:00) najlepiej przeznaczyć na przerwy w miejscach zapewniających cień lub klimatyzowane zaplecze. Podczas pauzy należy zaciemniać wnętrze i ograniczać nasłonecznienie kabiny.
-
Kontrola stanu technicznego pojazdu przed trasą
Upały obciążają układ chłodzenia silnika i hamulce. Sprawdzenie poziomu płynów eksploatacyjnych (chłodniczy, olej silnikowy), ciśnienia w oponach i działania wentylatorów zapobiega awariom w trasie.
-
Utrzymywanie odpowiedniej temperatury w kabinie
Klimatyzacja jest skutecznym narzędziem, ale wymaga racjonalnego używania. Zaleca się ustawianie temperatury tak, by nie przechładzać kabiny, aby uniknąć szoku termicznego przy wychodzeniu na zewnątrz.
-
Parkowanie w cieniu lub ustawienie pojazdu kabiną na północ
Jeśli nie ma dostępu do zadaszonego parkingu, ustawienie kabiny w stronę przeciwną do słońca może znacząco obniżyć temperaturę wewnątrz w ciągu dnia.
-
Nawodnienie organizmu
Eksperci podkreślają, że kierowca powinien wypijać co najmniej 2–3 litry wody dziennie, unikając napojów słodzonych i energetycznych. Wysoka temperatura przyspiesza utratę płynów, dlatego regularne popijanie wody jest kluczowe. Woda lub woda cytryną albo niesłodzona herbata uzupełnią zapasy mineralne i zapobiegną problemom z krążeniem.
Co ważne, nie zaleca się pić mrożonych napojów. Powodują one bóle brzucha i chłodzą przez krótki czas, czasami nawet wzmagają pocenie się.
-
Ochrona przed słońcem
Rolety przeciwsłoneczne, folie termiczne na szyby, okulary z filtrem UV i nakrycie głowy podczas postojów na zewnątrz to podstawowe środki ochrony.
-
Dbanie o jakość snu
Upały mogą znacząco pogorszyć jakość odpoczynku w kabinie. Brak snu obniża koncentrację równie mocno jak odwodnienie. Wystarczająca ilość snu (ok. 7 godzin) poprawia koncentrację. Pierwsze objawy senności (piekące oczy, częste mruganie) to sygnał na przerwę.
-
Odzież i higiena
Luźna, przewiewna odzież z naturalnych materiałów poprawia komfort pracy. Wysoka temperatura sprzyja zmęczeniu, dlatego regularna higiena i możliwość przebrania się wpływają na samopoczucie i koncentrację.
-
Przenośne rozwiązania chłodzące
Niektóre firmy doposażają pojazdy w przenośne klimatyzatory postojowe lub maty chłodzące do foteli, które poprawiają komfort podczas przerw. Warto o nie zadbać.
-
Monitorowanie prognoz i alertów pogodowych
Korzystanie z aplikacji pogodowych oraz komunikatów służb drogowych pozwala przewidzieć ekstremalne warunki i zaplanować trasę z wyprzedzeniem.
Najważniejsza zasada: obserwowanie własnego organizmu. W przypadku zaobserwowania zawrotów głowy, nudności lub silnych bólów, należy niezwłocznie się zatrzymać, poszukać cienia i napić się wody. Jeśli objawy będą silne i nie ustąpią, należy wezwać lekarza.
Pierwsza pomoc przy udarze słonecznym – krok po kroku
Udar słoneczny to stan zagrożenia życia. Może prowadzić do niewydolności nerek, problemów z oddychaniem, niedokrwienia serca, zaburzeń rytmu, a w skrajnych przypadkach do śpiączki.
- Przenieś poszkodowanego w zacienione, chłodne miejsce
Rozepnij ubranie i ochładzaj głowę oraz klatkę piersiową wilgotnymi okładami. Nie stosuj zimnej wody ani lodu – grozi to szokiem termicznym.
- Podaj płyny
Najlepiej wodę. Unikaj napojów z kofeiną, alkoholu i leków przeciwgorączkowych.
- Kontroluj temperaturę ciała
Mierz co 10 minut. Gdy spadnie do 38 st. C, przerwij schładzanie.
- Ułóż we właściwej pozycji
- Jeśli przytomny – półleżąca pozycja, twarz czerwona.
- Jeśli nieprzytomny, ale oddycha – pozycja bezpieczna na boku, wezwij pogotowie.
- Jeśli nie oddycha – natychmiast rozpocznij resuscytację (sztuczne oddychanie i masaż serca) i wezwij pomoc.
Jak zapobiegać udarowi słonecznemu?
- W godzinach 11–16 unikaj słońca, przebywaj w cieniu.
- Pij dużo wody i uzupełniaj elektrolity.
- Chłodź ciało (np. spryskiwanie wodą).
- Noś nakrycie głowy i jasne, przewiewne ubranie.
- Ogranicz wysiłek fizyczny do najchłodniejszych pór dnia.
Prawa i obowiązki kierowców w czasie upałów
Wysokie temperatury nie zwalniają kierowcy z przestrzegania norm czasu pracy, jednak przepisy BHP i kodeksy pracy w poszczególnych krajach nakładają na pracodawcę obowiązek zapewnienia warunków chroniących pracownika przed nadmiernym przegrzaniem. W wielu firmach wprowadzane są procedury umożliwiające zmianę harmonogramu lub skrócenie czasu pracy w ekstremalnych warunkach pogodowych.
Czytaj także: Praca w upały – co przysługuje kierowcom ciężarówek?
Dla przewoźników oznacza to konieczność dostosowania organizacji transportu, aby nie naruszać przepisów, a jednocześnie chronić zdrowie kierowcy. W transporcie międzynarodowym, szczególnie na trasach południowej Europy, warto uwzględnić w planowaniu tras strefy klimatyczne i prognozy pogody.
Upały w transporcie drogowym to realne zagrożenie dla bezpieczeństwa kierowców, ładunków i innych uczestników ruchu. Profesjonalne przygotowanie do pracy w wysokich temperaturach – zarówno po stronie kierowcy, jak i przewoźnika – jest kluczowe. Planowanie postojów, racjonalne korzystanie z klimatyzacji, odpowiednie nawodnienie i ochrona przed słońcem to podstawowe zasady, które mogą uratować zdrowie, a nawet życie.
