21 sierpnia br. wszedł w życie zapis Pakietu Mobilności, który wprowadza obowiązek montażu w nowo rejestrowanych ciężarówkach inteligentnego tachografu drugiej generacji. Bruksela nie zgodziła się na przesunięcie tego terminu, chociaż już na początku tego roku wiadomo było, że sygnał bezpieczeństwa OSNMA, który miała dostarczyć Europejska Agencja Kosmiczna (EUSPA) nie będzie dostępny na czas. Komisja Europejska stwierdziła jednak, że nie będzie to miało wpływu na działanie nowych urządzeń, a po udostępnieniu przez EUSPA sygnału uwierzytelniającego wystarczy jedynie dokonać aktualizacji w G2v2.
Potrzeba przyszłej aktualizacji, jak się okazuje, może nie być największym problemem przewoźników. Na rynku brakuje tachografów. Homologację otrzymały jak dotąd jedynie VDO (w maju br.) i Stoneridge (w sierpniu). Choć produkcja urządzeń ruszyła nawet wcześniej, opóźnienia dostaw są wyraźne.
Problem z rejestracją 40 tys. pojazdów?
Opóźnienia w dostawie nowych tachografów mogą uniemożliwić rejestrację od 20 tys. do 40 tys. pojazdów do końca 2023 roku” – alarmuje Raluca Marian, dyrektor ds. kontaktów Międzynarodowej Unii Transportu (IRU) z UE.
„Ta blokada jest nie do przyjęcia. Oznacza to opóźnienia w odbiorze nowych pojazdów, co może w istotny sposób wpłynąć na planowanie przewoźników, a co za tym idzie, na możliwości przewozu pasażerów i towarów w UE” – dodała przedstawicielka IRU.
Międzynarodowa Unia Transportu Drogowego ostrzega, że za horyzontem czai się jeszcze większy kryzys. Stopniowo obowiązkiem instalacji G2v2 objęte będą bowiem pojazdy zarejestrowane wcześniej. Terminy te są stosunkowo bliskie i mieszczą się między końcem 2024 r. a sierpniem 2025 r., w zależności od pojazdu.
Ponieważ nowy inteligentny tachograf najprawdopodobniej nie będzie powszechnie dostępny do modernizacji aż do początku 2024 r., zwracamy się do Komisji Europejskiej o utworzenie systemu monitorowania modernizacji pojazdów, aby zapobiec przewidywanemu kryzysowi. To może być jeszcze większy problem niż obecny. Oczekujemy, że modernizacji będzie wymagało od 1,5 do 2 milionów pojazdów, a możliwości w tym zakresie są coraz mniejsze ze względu na opóźnienia” – podsumowała Raluca Marian.
Apel do KE
W związku z powyższym IRU w połowie sierpnia wystosowało do Adiny Valean, unijnej komisarz transportu pismo, w którym organizacja wzywa KE o wydanie zalecania do wprowadzenia okresu karencji do końca 2023 r.
W okresie karencji, której domagała się organizacja, nowe pojazdy wyposażone w poprzednią wersję tachografu SMT1 powinny być tymczasowo dopuszczone do rejestracji równolegle z pojazdami wyposażonymi w SMT2, pod warunkiem że do końca okresu karencji zostaną doposażone w urządzenia SMT2.
Dodatkowo, według IRU, organy egzekucyjne nie powinny nakładać kar na firmy transportowe za eksploatację pojazdów zarejestrowanych od dzisiaj z urządzeniami SMT1 w okresie karencji.
Okres bez kar tylko gdzieniegdzie
Mimo tej niepokojącej sytuacji i próśb ze strony branży Komisja Europejska zdecydowała się nie zapewniać żadnego zharmonizowanego rozwiązania na poziomie europejskim. Problem zostawiła w rękach rządów państw członkowskich.
Kilka krajów UE, w tym Niemcy, Hiszpania i Szwecja, jednostronnie zdecydowało o okresach karencji.
Miłe posunięcie kilku państw członkowskich w kierunku znalezienia pragmatycznych rozwiązań kwestii faktycznej to kolejny dobry powód, dla którego Komisja Europejska powinna wykazać się przywództwem i koordynować zharmonizowany wyjątek, który umożliwia rejestrację i użytkowanie nowych pojazdów wyposażonych w urządzenia SMT1 do końca rok. Nie trzeba dodawać, że koszty wyposażenia tych pojazdów w urządzenia SMT2 powinni ponosić producenci, ponieważ mają oni obowiązek dostarczania pojazdów spełniających wymagania” – skomentowała Raluca Marian.
Poniżej prezentujemy listę państw, które zdecydowały się wprowadzić okres karencji dla instalacji G2v2 lub wstrzymać się od nakładania kar na przewoźników za brak nowego inteligentnego tachografu.
Kraj | Tymczasowe zezwolenie na rejestrację nowych pojazdów wyposażonych w inteligentny tachograf 1 generacji po 21 sierpnia 2023 r. | Brak kar dla przewoźników korzystających z pojazdów zarejestrowanych po 21.08.23, które są wyposażone w inteligentny tachograf 1 generacji | Warunki dołączone do zwolnienia | Dodatkowe informacje |
Austria | Tak, do 31 maja 2024 r. tylko dla krajowych przewozów. | Nie dotyczy | Modernizacja obowiązkowa do 1 czerwca 2024 r. | Dostępne tutaj. |
Francja | Tak, w ograniczonym terminie ustalonym z właściwymi organami. | Nie dotyczy | Doposażenie w SMT2 obowiązkowe w ciągu:
|
Dostępne tutaj. |
Hiszpania | Tak, do 31 grudnia 2023 r. | Tak, do 31 grudnia 2023 r. | Zostaną uzupełnione | Zostaną uzupełnione |
Niemcy | Tak, do 31 grudnia 2023 r. | Tak, do 31 grudnia 2023 r. niezależnie od narodowości przewoźnika/kraju rejestracji pojazdu. | Doposażenie w SMT2 zarejestrowanego pojazdu obowiązkowe najpóźniej 24 miesiące od pierwszej rejestracji. | Dostępne tutaj i tutaj. |
Norwegia | Nie dotyczy |
Tak, do 30 września 2023 r. niezależnie od narodowości przewoźnika / kraju rejestracji pojazdu. |
Zostaną uzupełnione | Zostaną uzupełnione |
Irlandia | Tak, do 30 września 2023 r. wyłącznie do użytku krajowego. | Tak, do 30 września 2023 r. wyłącznie do użytku krajowego. | Nowe pojazdy wykonujące przewozy międzynarodowe (w tym między Irlandią a Irlandią Północną). Należy zamontować G2v2 od 21 sierpnia 2023 r., natomiast pozostałe pojazdy należy doposażyć do 30 września 2023. | |
Szwecja | Tak, do 31 stycznia 2024 r. | Tak, do 31 stycznia 2024 r., niezależnie od narodowości przewoźnika/ kraju rejestracji pojazdu | Modernizacja za pomocą SMT2 obowiązkowa do 31 stycznia 2024 r. | Dostępne tutaj. |
Włochy | Tak, do 30 września 2023 r., wyraźnie na podstawie zalecenia Komisji Europejskiej. | Brak informacji | Nie dotyczy | Dostępne tutaj. |
Jak będzie w Polsce?
Z pytaniem, czy w Polsce zostaną wprowadzone podobne zasady, redakcja Trans.iNFO skierowała się do Ministerstwa Infrastruktury. Nie otrzymaliśmy jeszcz odpowiedzi na nie, wiemy jednak, że resort już ją przygotowuje. O wszelkich szczegółach na ten temat będziemy informować na bieżąco.