Odsłuchaj ten artykuł
Pixabay/jackmac34/public domain
Ekspert celny ostrzega: Jak obronić się przed postępowaniem w sprawie karuzeli podatkowej dochowując należytej staranności?
Kontrola fiskusa może pociągać za sobą zarówno odpowiedzialność w zakresie prawidłowości podatkowej, jak i podejrzenia popełnienia przestępstwa udziału w karuzeli podatkowej. Jak zatem podchodzić do procesu sprzedaży, aby uniknąć podejrzeń o udział w procederze przestępczym?
Ten artykuł przeczytasz w 5 minut
Każda firma handlowa lub produkcyjno-handlowa stawia na jak największą sprzedaż swoich towarów. Rzeczą oczywistą jest, iż celem przetrwania oraz uzyskania dochodu każdej firmy jest osiągnięcie jak największych obrotów i marży. Realizując transakcje sprzedaży i mając również na uwadze zarówno wydajność pracy, jak i obowiązki związane z prowadzeniem firmy, często zapominamy o elementach naszego procesu, które należy w należyty sposób należy dokumentować, co skutkuje nieuchronnym zainteresowaniem fiskusa.
Przykładowa firma dokonuje obrotu towarowego na dużą skalę, inaczej mówiąc kupuje i sprzedaje znaczne ilości towaru z marżą i w zależności od rynku marże te mieszczą się w przedziale od 1,5 do 20 proc. Pracownicy działu sprzedaży skupiają się w większości na problematyce jak pozyskać klienta i jak najdrożej sprzedać towar, ponieważ tak postrzegają swój zakres obowiązków.
W związku z powyższym, firma sprzedając na rynki unijne i do krajów trzecich, optymalizując koszty transportu, robi to według swojej wiedzy z myślą, iż przeprowadza transakcje trójstronne, „neutralizując” po drodze listy przewozowe.
Realizując takie transakcje, na terenie Unii Europejskiej oraz poza nią, firma stosuje preferencyjną stawkę VAT w wysokości 0 proc. W związku z tym, co miesiąc wnioskuje o zwrot już naliczonego podatku VAT, co skutkuje zazwyczaj kontrolą sprawdzającą organu skarbowego, jeszcze zanim nadwyżka podatku zostanie firmie zwrócona.
Wystarczy niedopełnienie któregokolwiek elementu prawnego transakcji handlowej oraz braku prawidłowych dowodów (dokumentów) i z „urzędowego sprawdzania” zaczyna się pełna kontrola w firmie.
Najczęstsze zarzuty organu skarbowego podczas kontroli:
- Braki w korespondencji z odbiorcą (zamawiającym towar)
- Nieprawidłowo wypełnione listy przewozowe lub ich brak
- Błędy w naliczaniu podatku VAT przez kontrahenta – nabywcę
Powtarzające się powyższe błędy powodują wszczęcie postępowania o proceder tzw. „karuzeli podatkowej”, inaczej – czynny udział w obejściu opłaty należności z tytułu podatków.
Należy zatem pamiętać, aby: należycie przeprowadzić transakcję handlową i obsłużyć kontrahenta wykorzystując narzędzia informatyczne firmy tak, aby można było odtworzyć cały przebieg danej transakcji wraz z korespondencją. Będzie to potwierdzeniem prawidłowo wykonanego procesu sprzedaży. Należy przy tym pamiętać, że używanie tzw. komunikatorów internetowych do porozumiewania się z kontrahentem możliwe jest tylko i wyłącznie w przypadku, gdy są one własnością firmy i regularnie robiony jest z nich backup.
Listy przewozowe należy wypełniać zgodnie z konwencjami dla danego środka transportu, a ponieważ na terenie UE najczęściej mamy do czynienia z transportem drogowym, to w tym przypadku z Konwencją CMR. Należy pamiętać, że nie ma w prawie „neutralizacji” dokumentów przewozowych. Więcej o tym w artykule „Neutralizacja CMR – praktyka popularna, lecz niezgodna z prawem!”, dostępnym w “Magazynie Menedżerów Transportu”.
W transakcjach trójstronnych i łańcuchowych należy pamiętać o tym, iż pierwszy w łańcuchu podmiot/kontrahent, widzi ostatniego i na odwrót. Ponadto, aby prawidłowo taką transakcję rozliczyć w deklaracji VAT, wszyscy w tym łańcuchu muszą być o sobie poinformowani.Transakcje te są ryzykowne z punktu widzenia biznesu, niemniej jednak są stałym elementem w łańcuchach dostaw. Należy zatem znaleźć najskuteczniejsze metody, aby prawidłowo zabezpieczyć interes firmy.
Każdy nasz kontrahent zobowiązany jest do naliczenia swojej stawki VAT od wewnątrzwspólnotowego nabycia towaru (obowiązującego w konkretnym państwie Unii Europejskiej). Jeżeli tego nie uczyni, to zbywający towar jest zobligowany do uiszczenia od danej transakcji podatku wg. stawki VAT obowiązującej w jego kraju.
Podsumowanie
Praca z nieuczciwymi kontrahentami może niestety być bolesna. Nieświadome podejście pracowników działów handlowych często jest ryzykowne, co skutkuje brakiem możliwości potwierdzenia należytej staranności w procesie sprzedaży i udokumentowania dowodowego całej transakcji.
O Autorze
Dr Izabella Tymińska, ekspert ds. ceł, prawa celnego, handlu zagranicznego. Zajmuje się doradztwem z zakresu przepisów prawa celnego, importu i eksportu towarów i usług, analizą finansowo-ekonomiczną kontraktów międzynarodowych. Specjalizuje się w sprawach z tzw. „górnej półki trudności” – zawiłych i nietypowych. Wieloletni pracownik Urzędu Celnego. Przez wiele lat pracowała dla firm logistycznych i spedycyjnych, gdzie piastowała m.in. funkcję członka zarządu. Jest wykładowcą na Akademii Sztuki Wojennej na Wydziale Zarządzania i Dowodzenia w Instytucie Logistyki w Warszawie. Wykładała w Szkole Wyższej w Warszawie ALMAMER, Wyższej Szkole Cła i Logistyki czy Uczelni Techniczno – Handlowej. Absolwentka Ekonomii, Logistyki, Stosunków Międzynarodowych, Zarządzania oraz Ekonomiki Obronności.