Nowy system e-awizacji ma działać w ramach PUESC lub jako aplikacja mobilna, a jego wdrożenie wpisuje się w szerszą reformę przepisów celnych oraz funkcjonowania Krajowej Administracji Skarbowej. Projekt trafi pod obrady rządu w I lub II kwartale 2026 r.
Obowiązkowa odpłatna rezerwacja odpraw
Ministerstwo Finansów pracuje nad nowelizacją Prawa celnego oraz ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej. Najważniejszym elementem propozycji jest wprowadzenie obowiązkowej rezerwacji terminu i miejsca przekroczenia granicy dla ciężarówek o dmc powyżej 7,5 tony.
Nowy system ma działać w formie odpłatnej e-awizacji. To duża zmiana w stosunku do obecnych, fakultatywnych rozwiązań dostępnych wyłącznie dla użytkowników posiadających konto na platformie PUESC. Jak wskazuje rząd, dziś około 80 proc. przewoźników przekraczających polskie granice to firmy zagraniczne, które często nie korzystają z platformy, co ogranicza prawdziwą skalę wykorzystania obecnej usługi.
E-awizacja ma również zapewnić możliwość wjazdu do specjalnych stref oczekiwania, tam gdzie zostały utworzone. Ma to zagwarantować bardziej przewidywalny i kontrolowany proces kierowania pojazdów do odpraw.
Mniej przestojów, mniejsze koszty. Branża od dawna tego oczekiwała
Z wyliczeń przedstawionych przez resort wynika, że średnia dzienna strata przewoźnika wynikająca z przestoju ciężarówki na granicy to około 300 euro. Obowiązkowa rezerwacja ma ograniczyć te straty i poprawić płynność ruchu.
Ministerstwo podkreśla, że e-awizacja ma wesprzeć również planowanie łańcucha dostaw. Firmy wykonujące przewozy międzynarodowe będą mogły lepiej szacować czas przejazdu i minimalizować ryzyko opóźnień, które często generują dalsze koszty.
Jednocześnie przewidziano wyjątki od obowiązku rezerwacji – m.in. w przypadkach dotyczących bezpieczeństwa państwa, porządku publicznego lub ochrony zdrowia publicznego. Jeśli jednak kierowca nie dokona rezerwacji lub zrobi to nieprawidłowo, Policja lub Straż Graniczna skieruje pojazd do obowiązkowej kolejki.
Jak będzie działał nowy system?
Planowane rozwiązanie zakłada, że e-awizacja będzie usługą pobieraną elektronicznie, a jej obsługa przypadnie Krajowej Administracji Skarbowej. Doprecyzowane zostaną również przepisy dotyczące przetwarzania danych osobowych, tak aby umożliwić sprawne funkcjonowanie systemu przy jednoczesnym zachowaniu zgodności z regulacjami UE.
E-awizacja a na wybranych drogowych przejściach granicznych, które zostaną określone w rozporządzeniu, będzie możliwa:
- poprzez platformę PUESC,
- z poziomu aplikacji mobilnej.
Dlaczego obecny system nie działa?
Obowiązująca dziś awizacja ma charakter dobrowolny, a korzystają z niej głównie przewoźnicy z Polski, posiadający konta na PUESC. W praktyce oznacza to, że system nie odciąża przejść granicznych w takim stopniu, jak by mógł.
W rządowym uzasadnieniu czytamy, że większość transportów wykonywana jest przez kierowców tranzytowych spoza Polski, którzy nie mają konta na platformie. To ogranicza efektywność obecnego modelu, dlatego wprowadzenie obowiązkowej e-awizacji ma być koniecznym krokiem, aby system zadziałał w pełnej skali.
Kolejne kroki
Projekt nowelizacji trafi pod obrady rządu w pierwszym lub drugim kwartale 2026 r. Po przyjęciu przepisów zostanie wskazana lista przejść granicznych objętych obowiązkową rezerwacją.
Dla branży transportowej oznacza to dużą zmianę organizacyjną, ale również szansę na bardziej przewidywalne i efektywne przejazdy. Obowiązkowa rezerwacja odpraw może okazać się jednym z kluczowych narzędzi w walce z wielogodzinnymi kolejkami, które od lat generują kosztowne przestoje i dezorganizują pracę firm transportowych.
