Branża transportowa choć bardzo rozwojowa boryka się z dużymi problemami z terminową płatnością za prawidłowo wykonane usługi. Ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych daje możliwość zdyscyplinowania zleceniodawców, którzy nie płacą w terminie. Niestety przewoźnicy rzadko korzystają z tych możliwości, a przedstawiony poniżej konkretny przykład firmy transportowej ze Śląska pokazuje, że warto korzystać z nowoczesnych rozwiązań prawnych.
Case study
Przewoźnik przez kilka lat współpracował z producentem artykułów przemysłowych, realizując na jego zlecenie krajowe i międzynarodowe przewozy drogowe towarów. Strony nie zawarły nigdy umowy ramowej, lecz współpracowały w oparciu o pojedyncze zlecenia przewozowe. Kilkuletnia współpraca zakończyła się m.in. z uwagi na notoryczne opóźnienia zleceniodawcy w zapłacie wymagalnego wynagrodzenia przewoźnika. Po zakończeniu współpracy okazało się, że odsetki z tytułu opóźnienia w zapłacie bezspornego wynagrodzenia przewoźnika, obejmującego ponad 500 faktur wystawionych przez przewoźnika przez ostatnie 3 lata, wynoszą łącznie 90.000 zł. Kwota roszczenia wynikała z noty odsetkowej wygenerowanej z systemu księgowego przewoźnika. Po bezskutecznym wezwaniu zleceniodawcy do zapłaty, przewoźnik zdecydował się na dochodzenie odsetek na drodze sądowej.
Przygotowanie pozwu wymagało zgromadzenia, analizy i szczegółowego opracowania dokumentacji wykazującej roszczenia przewoźnika
Co istotne, sama nota odsetkowa wygenerowana z systemu księgowego przewoźnika nie stanowiła dowodu na zasadność oraz wysokość roszczenia odsetkowego. Należyte wykazanie roszczenia wymagało przedłożenia faktur obejmujących należności, które zostały zapłacone przez zleceniodawcę z opóźnieniem oraz potwierdzeń zapłaty wskazujących datę, w której zleceniodawca zapłacił konkretne faktury, a także wykazania, jaki był uzgodniony przez strony termin płatności. Dopiero na podstawie tych informacji w pozwie obliczona została wysokość odsetek należnych za opóźnienie w zapłacie każdej jednej, konkretnej faktury, które po zsumowaniu dały kwotę roszczenia głównego.
Na wypadek kwestionowania przez zleceniodawcę sposobu ustalenia wysokości roszczenia z tytułu odsetek za opóźnienie lub samej kwoty przedmiotowego roszczenia, już w pozwie zgłoszony został wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu księgowości, rachunkowości oraz finansów. Po kompleksowym opracowaniu roszczenia, pozew liczył ponad 90 stron.
W sprawie wydany został nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, od którego zleceniodawca złożył jednak sprzeciw
W sprzeciwie zleceniodawca podniósł szereg zarzutów, kwestionując sposób zaliczania wpłat przez przewoźnika oraz zasadność naliczenia odsetek, a także podnosząc, iż roszczenia odsetkowe są przedawnione. Z pozoru oczywiste roszczenie dotyczące odsetek z tytułu opóźnienia w zapłacie bezspornych należności, które wynikało z wygenerowanej z sytemu księgowego przewoźnika noty odsetkowej, przerodziło się w istotny sądowy spór. W odpowiedzi na sprzeciw od nakazu zapłaty przewoźnik miał możliwość ustosunkowywania się do zarzutów podniesionych przez zleceniodawcę.
Po zapoznaniu się ze stanowiskiem stron i przedstawionymi dowodami, podczas pierwszej rozprawy sąd zdecydował o przeprowadzeniu zgłoszonego przez przewoźnika dowodu z opinii biegłego z zakresu rachunkowości w celu ustalenia, czy powód (przewoźnik) prawidłowo wyliczył wysokości odsetek związanych z poszczególnymi fakturami. Podkreślenia wymaga, że zadaniem biegłego była jedynie weryfikacja wyliczeń, które zostały dokonane przez przewoźnika w pozwie, w oparciu o przedstawiony przez przewoźnika materiał dowodowy. Biegły wydaje opinię na podstawie materiału dowodowego zebranego w sprawie, lecz działanie biegłego nie ma charakteru „wydobywczego”.
Opinia biegłego ma ułatwić sądowi należytą ocenę zebranego w sprawie materiału, gdy potrzebne są do tego wiadomości specjalne – biegły nie może natomiast zastępować stron w przedstawianiu istotnych dla sprawy twierdzeń faktycznych, gromadzeniu materiału faktycznego, a także w poszukiwaniu dowodów. Zgodnie z przepisami kodeksu postępowania cywilnego pozew powinien zawierać dokładnie określone żądanie – sprecyzowanie żądań pozwu należy więc do obowiązków powoda. Dlatego też w sprawie tak istotne było precyzyjne określenie żądania i szczegółowe opracowaniem roszczenia zawarte w pozwie, poparte przedłożonymi wraz z pozwem dokumentami.
Opinia biegłego sporządzona na podstawie materiału dowodowego przedłożonego przez powoda-przewoźnika w całości potwierdziła wyliczenia dotyczące wysokości roszczenia odsetkowego zawarte w pozwie
Po sporządzeniu opinii przez biegłego obydwie strony miały możliwość zapoznania się z opinią i zgłoszenia ewentualnych zarzutów. Na tym etapie jednak, tj. po sporządzeniu opinii przez biegłego, jeszcze w trakcie postępowania przed Sądem I instancji, sprawa zakończyła się zawarciem ugody na kwotę około 80.000 zł, którą zleceniodawca zapłacił na rzecz przewoźnika w krótkim terminie od dnia zawarcia ugody. Przewoźnik uzyskał przedmiotową kwotę bez konieczności dalszego prowadzenia postępowania sądowego, w niewielkim zakresie ograniczając swoje roszczenie.
autor:
Adwokat Agnieszka Sowa
Kancelaria Prawna Iuridica
