Logistyczna i transportowa obsługa sektorów farmaceutycznego i ochrony zdrowia to spore wyzwanie dla operatorów. By przynieść pacjentom rzeczywiste korzyści płynące ze stosowania produktów farmaceutycznych i wyrobów medycznych, a producentom wsparcie logistyczne, operator musi rozumieć procesy, które stanowią o specyfice tych sektorów. To z nich wynika bowiem dobór odpowiednich metod składowania, pojemników i środków transportu.
Specjaliści rozróżniają serwis pasywnego i aktywnego utrzymania temperatury. Podkreślają też, że w każdym przypadku “łańcuch” składa się z kilku ściśle powiązanych ze sobą ogniw.
– Tak zwany “łańcuch chłodniczy” to: producenci, hurtownicy, dystrybutorzy, pracownicy sklepów i konsumenci, ale przede wszystkim przewoźnicy, którzy dokonują przewozu produktów pomiędzy wcześniej wspomnianymi podmiotami – tłumaczą w DHL Express.
Eksperci zaznaczają, że transport w branży farmaceutycznej trzeba prowadzić przy dochowaniu odpowiednich standardów. Wszystkie środki transportujące produkty, surowce czy opakowania muszą być w odpowiednim stanie higieniczno-sanitarnym, nie mogą wpływać negatywnie na produkt.
Różne temperatury w jednej naczepie
Przestrzeń ładunkowa, w której przewożone są wrażliwe towary musi być klimatyzowana. Środki transportu wyposażone w zabudowę izotermiczną przestrzeni ładunkowej, w połączeniu z agregatami chłodząco-grzewczymi zapewniają odpowiednią temperaturę transportu, tak dla łańcucha zimnego (możliwe jest stosowanie dodatkowo kontenerów transportowych lub aut z dzieloną przestrzenią ładunkową), jak dla temperatury pokojowej.
– Naczepy mogą być wyposażone w przegrody wzdłużne lub poprzeczne (stałe i ruchome). Opcjonalnie oferowane są jedno- lub dwuskrzydłowe drzwi boczne. Można stosować dwa agregaty, co pozwala na podział wnętrza – do sześciu przedziałów temperaturowych – podkreślają w VéDéCar.
W Krone Cool Liner, transport łączony w odmiennych strefach temperaturowych umożliwia termiczna ścianka działowa Isowall MultiTemp. Doczekała się wersji Plus, ze specjalnym systemem „uruchamiania” przegrody (łatwość otwierania i zamykania). Pozycjonowanie systemu blokującego znajduje się w górnej części ściany (łatwe sterowanie przez kierowcę). Montaż i demontaż ściany nie wymaga użycia specjalnych narzędzi. W Cool Liner Duoplex Steel stosowany jest tzw. elastyczny kanał powietrzny, zamontowany na suficie, który równomiernie rozdziela zimne powietrze (sprawdza się również przy załadunku piętrowym).
Coraz częściej w chłodniach i izotermach stosuje się też rozwiązania dedykowane konkretnym klientom. Seria naczep Cool Liner obejmuje ponadto wersję Pharma (specjalnie do przewozu leków). Podobne rozwiązania mają inni producenci naczep.
– Dla bezpieczeństwa środki muszą być wyposażone w zwalidowane systemy do kontroli i rejestracji warunków transportu. To zaawansowane rozwiązania bazujące na lokalizacji GPS, śledzeniu każdego opakowania logistycznego na każdym etapie dystrybucji i transmisji danych o warunkach transportu i lokalizacji przesyłki w czasie rzeczywistym. To pozwala na aktywną regulację warunków transportu i przeciwdziałanie w sytuacjach awaryjnych – usłyszeliśmy w firmie Poltraf.
Transport w branży farmaceutycznej pod okiem telematyki
Przewoźnikom korzystającym z samochodów oraz naczep izotermicznych i chłodniczych przychodzi w sukurs telematyka, a systemy zabezpieczają też przed ingerencją osób nieuprawnionych. Powszechne jest wdrażanie procedur postępowania na wypadek wystąpienia awarii i zdarzeń losowych (rozwiązania awaryjne). Najlepiej jeśli dane o warunkach transportu przesyłane są online.
Fabryczne rozwiązania telematyczne przeznaczone m.in. do transportu medykamentów mają sami producenci środków transportu. Schmitz Cargobull oferuje fabryczną telematykę pod nazwą TrailerConnect. Oprócz podstawowej funkcji, ustalania pozycji pojazdu, dostarcza takie dane telematyczne jak:
– przebieg,
– status otwarcia/zamknięcia drzwi,
– temperatura przestrzeni ładunkowej,
– roboczogodziny
– alarmy agregatu chłodniczego,
– stan naładowania akumulatora agregatu (w przypadku naczepy wyposażonej w agregat chłodniczy).
Możemy również sprawdzić stan załadowania pojazdu, a wszystko to uzupełnić danymi pochodzącymi z EBS.
Wśród rozwiązań umożliwiających globalne monitorowanie środków transportu, ładunków oraz komunikację z kierowcami cenione są te, które zapewniają pełen track & trace z możliwością kontroli temperatury i wilgotności w czasie rzeczywistym (środki transportu i kontenery). Automatyczny pomiar parametrów odbywa się z określoną przez użytkownika dowolną częstotliwością (np. co 2 minuty).
Drzwi otworzy tylko dyspozytor
Telematyka ma też być swoistym strażnikiem naczep, zapobiegającym ingerencjom ze strony nieuprawnionych osób. Coraz bardziej liczą się odpowiednie certyfikaty świadczące o tym, że dana naczepa spełnia tego rodzaju wymagania (np. TAPA-TSR – Transported Asset Protection Association – Truck Security Requirements). Jest stopniowalny (od 1 do 3, gdzie 1 oznacza najwyższy stopień bezpieczeństwa).
Door Protect to jedno z takich rozwiązań, drzwi są ryglowane automatycznie, a można je otworzyć dopiero wtedy, gdy dyspozytor wyda odpowiednie zezwolenie za pośrednictwem telematyki i kierowca wprowadzi poprawny kod bezpieczeństwa (nierzadko system stanowi nie tylko blokadę drzwi tylnych, ale także elektroniczne monitorowanie dachu i ścian bocznych).
Jest wielu dostawców samych rejestratorów temperatury i wilgotności. Już podstawowe urządzenia są w stanie, w czasie rzeczywistym generować alerty (powiadomienia SMS lub e-mail, gdy tylko zostały przekroczone limity temperatury). Rejestratory (np. Blulog) wykorzystywane są w specjalnych pojemnikach, które można stosować do transportu w kontrolowanej temperaturze. Coolbox 4.0 (Georg Utz), pojemnik do transportu i magazynowania (m.in. farmaceutyków i środków medycznych) zaopatrzono z układ elektroniczny, pozwalający na uzyskiwanie informacji o temperaturze i geolokalizacji ładunku, bez konieczności zapewnienia zewnętrznego źródła zasilania. Dioda (która może być personalizowana) natychmiast wskazuje, czy łańcuch chłodniczy został naruszony podczas transportu. Dostęp do danych prezentujących geolokalizację następuje przez sieć telefonii komórkowej bez konieczności ładowania baterii. Cała historia temperatury wraz GPS oraz informacją o przesyłce może być dostępna bezpośrednio, z dowolnego telefonu wyposażonego w technologię NFC.
W przestrzeni ładowni, w której transportowane są farmaceutyki sprawdzają się też kontenery polietylenowe (np. Eberspaecher). Środkiem chłodniczym jest wolny od FCKW R134a. Cyfrowy regulator umożliwia nastawienie żądanej temperatury wewnętrznej, jak również jej bieżącą kontrolę.
Wśród urządzeń do monitorowania medykamentów jest też np. Loggicar. Do dyspozycji są sygnały dwustanowe (otwarcie drzwi bocznych, tylnych, rozmrażanie, praca agregatu). Można prowadzić 24-godzinną rejestrację bez zasilania. Po zgaszeniu silnika pojazdu Loggicar – R rejestruje nadal, dzięki wbudowanej baterii.
Magazyny z kontrolowaną wilgotnością
Również jeśli chodzi o składowanie i przygotowanie farmaceutyków do transportu, obowiązują surowe reguły.Dla zagwarantowania właściwych warunków, magazyn w którym odbywają się takie operacje musi mieć np. system kontroli temperatury i wilgotności.
Coraz częściej magazyny są automatyczne. Nowy obiekt firmy Takeda koło Łowicza składa się np. z dwóch korytarzy, w których niezależnie poruszają się w pełni automatyczne układnice. Obsługują palety znajdujące się na regałach o podwójnej głębokości składowania (dwie palety na głębokość). Wejścia i wyjścia ładunków do i z magazynu znajdują się blisko siebie, co ma wpływać na zwiększenie wydajności obsługi. Strefa wejścia i wyjścia ładunków połączona jest z magazynem za pomocą śluzy z podwójną kurtyną. Podczas załadunku zapobiega to “uciekaniu” z wnętrza magazynu powietrza z obniżoną zawartością tlenu.
WMS uprości kontrolę obiegu farmaceutyków w magazynie
Specyfiką zarządzania i kontroli nad magazynem farmaceutyków i produktów dla healthcare oraz koordynacją jego pracy z urządzeniami transportu wewnętrznego jest też to, iż kontrola musi dotyczyć każdego z etapów. Działania te może uprościć WMS.
Chodzi zatem o:
– przyjęcie i rejestrację palet przyjmowanych do magazynu,
– umieszczanie palet na regałach na podstawie konfigurowalnych reguł i algorytmów,
– zarządzanie wydaniami na podstawie określonych kryteriów, np. FIFO (pierwsze weszło, pierwsze wyszło) z możliwością śledzenia trasy produktu,
– zarządzanie ruchem maszyn magazynowych i optymalizację wewnętrznych tras ruchu palet,
– kontrolę (poprzez system sterowania pracy drzwi) śluzy łączącej magazyn ze strefą wejścia i wyjścia palet.
Oczekiwania dotyczące konieczności ekspresowego dostarczania zamówionych towarów znają obsługujący największe hurtownie i magazyny farmaceutyczne, np. CERP Rouen. Centralny element systemu do kompletowania zamówień z tzw. szybkimi produktami stanowi wydzielony korytarz, do którego jest dostęp z osiemnastu modułów magazynowych, obejmujących ponad 2 tys. miejsc składowania. Automatyczny regał ściśle współdziała z systemem transportu wewnętrznego. Kluczowym zadaniem zastosowanego rozwiązania jest zarówno możliwość realizacji zadań w okresie szczytów zamówieniowych, jak i wpisanie się w filozofię multichannel (wielokanałowość; przygotowanie i kompletacja dla aptek wysyłkowych).
Produkty muszą być w pełni identyfikowalne w całym łańcuchu dostaw, a poszczególne rozwiązania informatyczne muszą być ze sobą ściśle powiązane. Wraz z produktami, do odbiorcy podążać musi stosowna dokumentacja.
Ważne w tym sektorze jest dokładne kontrolowanie przed przekazaniem do dystrybucji. Kontenery z gotowymi produktami z fabryki i z surowcami od dostawców, zanim zostaną przyjęte do magazynu, muszą przejść kontrolę na przeznaczonych do tego stanowiskach. WMS ma za zadanie czuwać nad tym, aby towar przeszedł dokładną kontrolę jakości, zanim trafi do dystrybucji. Wykonując polecenia zewnętrznej aplikacji, będzie kierował towar do sterylizacji przed przyjęciem go do magazynu.
Fot. Pixabay/Pexels
