Ubezpieczanie przesyłki OCPD to hazard. Co wybrać?

Dziś najczęściej przesyłki w transporcie chronione są za pomocą ubezpieczenia OC przewoźnika (tzw. OCPD), czyli tak naprawdę… nie są chronione. Alternatywą może być ubezpieczenie cargo, które, niestety, w Polsce nadal jest mało popularne. To błąd, tym bardziej, że kosztuje grosze, a jego brak może kosztować straty sięgające milionów zł i sporo nieprzespanych nocy.

Wiele jest mitów na temat ubezpieczenia OCPD i cargo. Wszystkie jednak da się sprowadzić do jednego mianownika – ubezpieczenie OC przewoźnika chroni przesyłkę tak samo dobrze, jak ubezpieczenie cargo. Tymczasem – to nieprawda.

Ubezpieczenie OCPD nie chroni ładunku w transporcie

Już sama nazwa wskazuje, że jest to ubezpieczenie ochrony cywilnej przewoźnika, a nie przesyłki. Ewentualna wypłata odszkodowania za utracony lub uszkodzony ładunek następuje nie dlatego, że miała miejsce szkoda, ale dlatego, że nie udało się wybronić z niej przewoźnika – jest skutkiem ubocznym, a nie celem. Jak to wygląda w praktyce?

Warunkiem wypłaty odszkodowania jest odpowiedzialność przewoźnika za szkodę. Jeśli przewoźnik nie ponosi za nią odpowiedzialności, nie będzie wypłaty odszkodowania. W praktyce okazuje się, że bardzo często mamy do czynienia z takimi sytuacjami.

Kiedy przewoźnik nie odpowiada za szkodę?

Transport krajowy

Transport międzynarodowy

Przewoźnik jest zwolniony z odpowiedzialności, jeżeli szkoda spowodowana jest winą osoby uprawnionej, jej zleceniem nie wynikającym z winy przewoźnika, wadą własną towaru lub okolicznościami, których przewoźnik nie mógł uniknąć i których następstwom nie mógł zapobiec.

Przewoźnik nie ponosi odpowiedzialności za szkodę, jeżeli wynika ona z przyczyn występujących po stronie nadawcy lub odbiorcy, niewywołanych winą przewoźnika, z właściwości towaru albo wskutek siły wyższej.

Przewoźnik jest zwolniony z odpowiedzialności, jeżeli szkoda powstała z jednej lub kilku następujących przyczyn:

nadania pod nazwą niezgodną z rzeczywistością, nieścisłą lub niedostateczną rzeczy wyłączonych z przewozu lub przyjmowanych do przewozu na warunkach szczególnych albo niezachowania przez nadawcę tych warunków,
braku, niedostateczności lub wadliwości opakowania rzeczy, narażonych w tych warunkach na szkodę wskutek ich naturalnych właściwości,
szczególnej podatności rzeczy na szkodę wskutek wad lub naturalnych właściwości,
ładowania, rozmieszczenia lub wyładowywania rzeczy przez nadawcę lub odbiorcę,
przewozu przesyłek, które zgodnie z przepisami lub umową powinny być dozorowane, jeżeli szkoda wynikła z przyczyn, którym miał zapobiec dozorca.

Przewoźnik jest zwolniony z odpowiedzialności, jeżeli szkoda powstała z jednej lub kilku następujących przyczyn:

użycie pojazdów otwartych i nie przykrytych opończą, jeżeli to użycie było wyraźnie uzgodnione i zaznaczone w liście przewozowym,
brak lub wadliwe opakowanie, jeżeli towary, ze względu na swe naturalne właściwości, w razie braku lub wadliwego opakowania, narażone są na zaginięcie lub uszkodzenie,
manipulowanie, ładowanie, rozmieszczenie lub wyładowanie towaru przez nadawcę lub przez odbiorcę albo przez osoby działające na rachunek nadawcy lub odbiorcy,
naturalne właściwości niektórych towarów, mogące powodować całkowite lub częściowe ich zaginięcie albo uszkodzenie, w szczególności przez połamanie, rdzę, samoistne wewnętrzne zepsucie, wyschnięcie, wyciek, normalny ubytek lub działanie robactwa i gryzoni,
niedostateczność lub wadliwość cech lub numerów na sztukach przesyłki,
przewóz żywych zwierząt

Musi także istnieć odpowiedzialność polisowa ubezpieczyciela

Odpowiedzialność cywilna przewoźnika to jednak jeszcze za mało, aby doszło do wypłaty odszkodowania. Musi także istnieć odpowiedzialność polisowa ubezpieczyciela.

Tymczasem wiele osób zapomina, że ogólne warunki ubezpieczenia OCPD zawierają wyłączenia odpowiedzialności ubezpieczyciela za szkodę i jest ich całkiem sporo. Jeśli któreś z tych wyłączeń się materializuje, wówczas ubezpieczyciel odmówi wypłaty odszkodowania.

Oczywiście, będzie można dochodzić swych roszczeń bezpośrednio od przewoźnika i pewnie z drobnymi roszczeniami nie będzie problemu. A co z tymi pięcio- i sześciocyfrowymi?

Ale to jeszcze nie wszystko

Odszkodowania w transporcie międzynarodowym mogą być limitowane. Przewoźnik odpowiada do wartości 8,33 SDR (specjalna, wirtualna waluta, której wysokość określa NBP) za każdy kilogram uszkodzonego lub utraconego ładunku.

Jak to działa w praktyce? Im towar jest lżejszy i droższy jednocześnie, w tym większym stopniu odszkodowanie zostanie zlimitowane. 10 zł za iPhone’a? Brzmi nieźle, ale tylko gdyby taka była oferta Apple. Jeśli poszkodowany ma dostać takie odszkodowanie, nie jest to już tak atrakcyjne…

Ale to nadal jeszcze nie wszystko

W przypadku OCPD ubezpieczyciel musi najpierw ustalić, czy przewoźnik odpowiada za szkodę. To nieraz wymaga czasu, zwłaszcza jeśli doszło do kradzieży towaru. Szkody z tego ubezpieczenia nie są likwidowane tak szybko, jakby sobie tego życzył właściciel przesyłki. A to często wywołuje frustrację i agresję.

Reasumując, ubezpieczanie przesyłki w transporcie za pomocą ubezpieczenia OCPD to hazard. Alternatywą będzie więc ubezpieczenie cargo.

Korzyści z jego posiadania są ewidentne – pełna i bezwarunkowa ochrona przesyłki w transporcie za niewielkie pieniądze i spokojny sen.

Tekst ukazał się po raz pierwszy w “Magazynie Menedżerów Transportu“, w którym znajdziesz więcej tekstów eksperckich dotyczących prawa, organizacji łańcuchów dostaw oraz zarządzania. Magazyn możesz pobrać za darmo, klikając w poniższy baner.

Ubezpieczanie przesyłki za pomocą OCPD to hazard. Co więc wybrać?