Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów Republiki Białoruś nr 599 z 31 października 2025 r., opublikowanym na oficjalnym portalu prawnym, wprowadzono zakaz korzystania z terytorium Białorusi przez:
- ciężarówki i ciągniki siodłowe zarejestrowane w państwach członkowskich Unii Europejskiej,
- przyczepy i naczepy zarejestrowane w Polsce i na Litwie,
- samochody osobowe zarejestrowane w Polsce wykonujące przewozy międzynarodowe na podstawie listów przewozowych lub CMR.
Zakaz ten dotyczy także sytuacji, gdy ciągnik pochodzi z kraju trzeciego, ale ciągnie naczepę z Polski lub Litwy.
Zasady te nie dotyczą przewozów towarów o charakterze specjalnym: poczty, leków, zwierząt, materiałów medycznych i humanitarnych.
Kontekst polityczny
Zakaz stanowi reakcję władz białoruskich na “nieprzyjazne działania” państw zachodnich wobec Białorusi. Został wprowadzony niedługo po zapowiedziach Litwy i Polski o częściowym otwarciu przejść granicznych z Białorusią, wcześniej zamkniętych w wyniku napięć politycznych i incydentów granicznych z udziałem migrantów oraz balonów rozpoznawczych.
Zdaniem litewskich mediów i przedstawicieli branży transportowej, decyzja Mińska ma wymiar odwetowy. “To cios dla firm, które zajmują się transportem towarów z Chin do UE przez terytorium Rosji i Białorusi. Wiele z nich jest zarejestrowanych w krajach bałtyckich i Polsce oraz aktywnie zatrudnia mieszkańców Azji Środkowej, Gruzji i Ukrainy – zauważyła litewska agencja ELTA.
Sekretarz generalny litewskiego Międzynarodowego Sojuszu Transportu i Logistyki (TTLA) Povilas Driżas ocenia, że Litwa może “zniknąć z mapy logistycznej regionu”.
Nasze relacje handlowe już zaczynają odczuwać negatywne skutki tego zamknięcia granicy – podkreślił w rozmowie z litewską agencją BNS Povilas Driżas.
Oleg Tarasow, wiceprezes Litewskiego Stowarzyszenia Przewoźników Drogowych Linava, ostrzegł, że sytuacja jest bliska katastrofalnej.
Jeśli granica nie zostanie wkrótce ponownie otwarta, litewscy przewoźnicy zostaną wypchnięci z rynku – powiedział w wywiadzie dla radia LRT. – Nasi sąsiedzi przejmą ładunki (…). Szacujemy, że sektor logistyczny może stracić około miliarda euro rocznych przychodów.
Kryzys graniczny z Białorusią
Drogowe przejście graniczne w Kuźnicy zostało zamknięte 9 listopada 2021 r., po incydencie związanym z masowym napływem migrantów zorganizowanym przez stronę białoruską.
Kolejne ograniczenia w ruchu transgranicznym nastąpiły 9 lutego 2023 r., kiedy to zamknięto przejście w Bobrownikach – decyzja ta była reakcją polskich władz na wyrok białoruskiego sądu wobec Andrzeja Poczobuta, dziennikarza i działacza Związku Polaków na Białorusi.
Przejście w Połowcach pozostaje nieczynne od czasu pandemii COVID-19.
Aktualnie jedyną dostępną formą wymiany towarowej między Polską a Białorusią pozostają przejścia kolejowe w Kuźnicy i Siemianówce, obsługujące wyłącznie transport towarowy.
Z kolei Litwa zamknęła do odwołania drogowe przejście graniczne w Szałczininkach z Białorusią 27 października 2025 r. Równocześnie znacznie ograniczono dostępność przejścia w Miednikach, gdzie ruch został zarezerwowany wyłącznie dla określonych kategorii podróżnych. Całkowicie wstrzymano natomiast tranzyt ciężarowy.
Decyzja została podjęta przez litewską Komisję Bezpieczeństwa Narodowego w reakcji na serię incydentów z udziałem balonów meteorologicznych nadlatujących z terytorium Białorusi, które, według służb, mogły być wykorzystywane do działań przemytniczych.
W wyniku zakłóceń w przestrzeni powietrznej zablokowanych zostało 170 operacji lotniczych na lotnisku w Wilnie, co dotknęło ponad 30 tys. pasażerów. Rząd litewski uznał te działania za poważne zagrożenie dla infrastruktury krytycznej państwa, w tym sektora transportu i logistyki.
Zgodnie z informacjami litewskiej Straży Granicznej (VSAT), przejazd przez przejście w Miednikach jest obecnie możliwy jedynie dla dyplomatów, posiadaczy zezwoleń tranzytowych do i z obwodu królewieckiego, obywateli UE powracających na Litwę oraz osób z litewskim zezwoleniem na pobyt. Dla pozostałych użytkowników drogi, w tym przewoźników realizujących transport towarowy, granica pozostaje zamknięta.
