Nowa “czarna lista” dłużników. Liczba kar spada, ale w rejestrze znów pojawili się duzi gracze

Hiszpańskie Ministerstwo Transportu udostępniło najnowszą „czarną listę” dłużników branży przewozowej. Dane z pierwszego półrocza 2025 r. wskazują wyraźny spadek liczby naruszeń terminów płatności w porównaniu z wcześniejszymi okresami. W I półroczu 2024 r. na czarnej liście znalazło się aż 548 firm, które otrzymały 626 sankcji na łączną kwotę 1,95 mln euro (ok. 8,5 mln zł). Wysokość pojedynczych kar wahała się od 701 do 32 008 euro. W drugim półroczu 2024 r. ukarano ponad 300 podmiotów za przekroczenie maksymalnego, 60-dniowego terminu płatności.

W pierwszym półroczu 2025 – zgodnie z najnowszym zestawieniem Ministerstwa Transportu – za niedotrzymanie terminu płatności, w drodze postępowania administracyjnego, ukaranych zostało 149 przedsiębiorstw. Eksperci wiążą ten spadek zarówno ze zmianami w prawie hiszpańskim, jak i bardziej konsekwentnym egzekwowaniem przepisów. Chodzi o ustawę obowiązującą od października 2021 r., która wprowadziła surowe sankcje za opóźnienia w płatnościach za usługi transportowe: od 401 do 6 tys. euro, a w przypadku recydywy – nawet powyżej 30 tys. euro.

Rekordowo krótkie terminy płatności – historyczny przełom w Hiszpanii

Dodatkowym potwierdzeniem poprawy dyscypliny płatniczej są najnowsze dane Stałego Obserwatorium ds. Zatorów Płatniczych FENADISMER. Po raz pierwszy w historii średni termin płatności w hiszpańskim transporcie spadł poniżej ustawowego limitu 60 dni – w sierpniu 2025 r. wyniósł 58 dni, podczas gdy w lipcu było to 61 dni, co również stanowiło rekord. To w opinii FENADISMER, efekt połączenia surowszych przepisów, wysokich kar finansowych oraz publikacji „czarnej listy” dłużników.

Choć to przełomowy sygnał poprawy, branża nadal boryka się z nadużyciami. Blisko 49 proc. zleceniodawców wciąż nie dotrzymuje ustawowych terminów, a 7 proc. przewoźników czeka na zapłatę nawet ponad 120 dni.

Duzi gracze wciąż karani, choć naruszenia coraz mniejsze

Choć większość kar mieści się w przedziale od kilkuset do kilku tysięcy euro, wśród ukaranych ponownie znalazły się globalne marki obecne w całym łańcuchu dostaw – od logistyki po handel. Na liście widnieją m.in.:

• Kuehne+Nagel – kara 2 800,70 euro
• DHL Freight Spain – grzywna 2 800,70 euro
• Nike Retail Suc en España – sankcja 5 601,40 euro
  

Ich obecność jasno pokazuje, że system sankcji obejmuje zarówno lokalnych kontrahentów, jak i największych, międzynarodowych zleceniodawców.

Analiza wykazu wskazuje, że skala naruszeń stopniowo maleje. W pierwszym półroczu 2025 r. kary wahały się od 401 euro do 20 405,10 euro – najwyższą sankcję nałożono na firmę budowlaną Eiffage Infraestructuras SA.

W porównaniu z poprzednią listą zmniejszyła się liczba kar przekraczających 10 tys. euro, a coraz większa część sankcji mieści się w dolnym przedziale — od 700 do 4 tys. euro.

Hiszpania nadal jedynym krajem z tak rygorystycznym systemem

Hiszpański mechanizm sankcji pozostaje jedynym w Europie, który nakłada kary administracyjne za przekroczenie terminu zapłaty w transporcie i publikuje pełny rejestr ukaranych, wraz z nazwami firm i kwotami grzywien.

Choć państwa członkowskie UE są zobowiązane do walki z opóźnieniami w płatnościach, większość nie stosuje realnych sankcji wobec zleceniodawców. Model hiszpański coraz częściej wskazywany jest więc jako przykład skutecznej regulacji.

Co oznacza to dla firm transportowych spoza Hiszpanii?

Dla przewoźników realizujących przewozy do i z Hiszpanii lista ta to ważne narzędzie operacyjne. Pozwala:

• ocenić ryzyko współpracy z kontrahentem,
• sprawdzić historię terminowości płatności,
• przygotować odpowiednie zabezpieczenia finansowe,
• monitorować, czy praktyki płatnicze dużych marek faktycznie się poprawiają.
  

Poprawiająca się dyscyplina płatnicza to także realny wzrost stabilności finansowej przewoźników. Warunkiem utrzymania pozytywnego trendu jest jednak dalsze monitorowanie rynku i konsekwentne egzekwowanie prawa.

Widać wyraźnie, że twarde egzekwowanie przepisów przynosi efekty. Jeśli tendencja się utrzyma, hiszpański sektor transportowy może stać się jednym z najbardziej przewidywalnych w Europie pod względem terminowości płatności za fracht.