Transport drogowy towarów jest narażony na kradzieże i oszustwa, które do tej pory bardzo często pozostawały niewyjaśnione. Przykład gorzowskiej grupy przestępczej, której członkom przedstawiono już zarzuty, pokazuje jednak, że nieuczciwe praktyki w branży mogą zostać ukarane. Wiele jednak zależy od samego pokrzywdzonego.
Z jednej strony niedobór kierowców, z drugiej permanentny wzrost obsługiwanego tonażu i pracy przewozowej – to trendy widoczne w sektorze transportu w ostatnich latach, które utrzymały się nawet mimo pandemii. Taka sytuacja rynkowa zwiększa prawdopodobieństwo kradzieży i wyłudzeń. Firmy spedycyjne muszą uważać na fałszywych przewoźników i spreparowane licencje transportowe. A osoby i przedsiębiorstwa zajmujące się transportem towarów na nierzetelnych płatników lub oszustów, których często nie łatwo jest rozróżnić. Są jednak rozwiązania pozwalające z nimi walczyć.
Sprawa gorzowska, czyli światło w tunelu
Przez wiele miesięcy branża transportowa śledziła losy zorganizowanej grupy przestępczej z Gorzowa Wielkopolskiego. Sprawa była szeroko komentowana i opisywana w mediach. Prawie 600 oszukanych firm i strata rzędu 5 mln zł to efekt działania grupy gorzowskiej. Osobom odpowiedzialnym za udział w tym procederze grozi do 8 lat więzienia, a liderowi do 10 lat pozbawienia wolności. Wszyscy oskarżeni zostali aresztowani, a ich majątki zabezpieczone na kwotę równą wartości oszustwa.
Tak powinna potoczyć się każda tego typu sprawa. Jednak niewiele z nich w ogóle trafia na wokandę. Brak płatności jest uznawany za charakterystyczną część branży transportowej. Osoby pokrzywdzone nie zgłaszają swoich podejrzeń organom ścigania, lub zniechęcają się w trakcie postępowania. Gorzowska policja ponad rok dochodziła do osób odpowiedzialnych za popełnienie przestępstwa, współpracując z wieloma osobami i podmiotami, między innymi z Trans.eu.
Głównym problemem w rozwiązaniu tego typu spraw jest kwestia lokalizacji, w których dokonano wyłudzenia. Jedna grupa może zlecić transport firmom rozsianym po całym kraju, które się ze sobą wzajemnie nie komunikują. Większość oszukanych właścicieli dochodzi do wniosku, że nie warto zgłaszać braku otrzymania wynagrodzenia. To z kolei powoduje, że policja nie ma szans na zweryfikowanie skali działalności oszustów. W ten sposób oszuści działają dalej bezkarnie.
Jak dochodzić swoich praw
Każde działanie mogące ostatecznie doprowadzić do postawienia zarzutów nieuczciwym zleceniodawcom lub grupom przestępczym zależy więc w pierwszej kolejności od osoby pokrzywdzonej.
Jeśli uważasz, że zostałeś oszukany:
Krok pierwszy – złóż wizytę na komisariacie
Jeśli masz „uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa” (wyłudzenie frachtu, oszustwa), zgłoś sprawę na policję, w komisariacie na terenie, gdzie zarejestrowana jest Twoja firma. Nie zniechęcaj się postawą dyżurnego lub brakiem informacji. Twoje zgłoszenie musi zostać zweryfikowane i porównane z podobnymi sprawami na terenie kraju. Jeśli dowiedziałeś się, że jest więcej firm, oszukanych przez tego samego kontrahenta, postaraj się od razu dostarczyć dowód. Może być to nawet print screen z grupy branżowej w mediach społecznościowych (np. z Facebooka).
Możesz skorzystać z gotowego wniosku: Wzór zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa dla pokrzywdzonych
Krok drugi – zgłoś sprawę do Trans.eu
Zgłaszając sprawę Trans.eu, dajesz szansę na szybką reakcję i możliwość weryfikacji, czy pokrzywdzonych jest więcej. To pozwala nam poinformować policję o skali przestępstwa szybciej, niż może to ona sprawdzić. Jak pokazała sprawa gorzowska, działanie Trans.eu ma realne przełożenie na efekt końcowy śledztwa.
Jeśli uważasz, że mogłeś stać się ofiarą oszustwa, napisz na adres bezpieczenstwo@trans.eu lub poprzez stronę BEZPIECZEŃSTWO.
Podaj w zgłoszeniu datę i relację oraz informację, kogo z zawartej transakcji dotyczy zgłoszenie. Uzasadnij, dlaczego uważasz że to oszustwo/wyłudzenie, a nie zwykłe opóźnienie w płatności. W miarę możliwości podaj dane komisariatu/prokuratury do jakiej zgłosiłeś zdarzenie, najlepiej razem z numerem postępowania (tzw. „DS”).
Realny wpływ na sprawę
Złożenie zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa zapewnia uzyskanie statusu pokrzywdzonego.
Osoba, która posiada status pokrzywdzonego staje się stroną w trakcie postępowania przygotowawczego i ma prawo złożenia wniosku o naprawienie szkody lub zasądzenie zadośćuczynienia. Ma też dostęp do akt i jest informowana o bieżących postępach sprawy. Oczywiście nie musi brać bezpośredniego udziału w postępowaniu sądowym, może być reprezentowana przez adwokata lub radcę prawnego” – mówi Kamil Kosowski, radca prawny w Trans.eu Group S.A.
“Kiedy prokuratura skieruje już do sądu akt oskarżenia, pokrzywdzony może wystąpić w sprawie jako oskarżyciel posiłkowy. Tracąc status strony postępowania przygotowawczego może się w ten sposób stać stroną postępowania sądowego. Jest to o tyle ważne, że pokrzywdzony jako oskarżyciel posiłkowy ma realny wpływ na przebieg sprawy, może zgłaszać wnioski dowodowe, ma prawo do apelacji od wyroku i do złożenia wniosku o zwrot wydatków poniesionych w związku z toczącym się postępowaniem” – dodaje Kamil Kosowski.
Po prostu warto
Branża transportu drogowego jest jednym z kluczowym elementów polskiej gospodarki. Tak jak inne sektory jest, i będzie dalej narażona na przestępstwa. Sprawa gorzowska, choć jest światłem w tunelu, nadal pozostaje tylko wyjątkiem. Jeśli funkcjonowanie na rynku ma stać się prostsze i mniej ryzykowne, do podejmowania odpowiednich kroków muszą się przekonać przede wszystkim sami pokrzywdzeni.
Autor: Jakub Szałek
Fot. policja.pl.