Odsłuchaj ten artykuł
Fot. UM Warszawa
Pierwsza Strefa Czystego Transportu w Polsce. Sprawdź, o czym musisz wiedzieć
Wkrótce w Warszawie pojawi się pierwsza w naszym kraju Strefa Czystego Transportu (SCT). SCT obejmie większość Śródmieścia, a zasady dostępu z czasem będą coraz surowsze. Sprawdź, czy Twoje pojazdy będą miały do niej wstęp.
Ten artykuł przeczytasz w 6 minut
1 lipca 2024 r. w Warszawie zaczyna działać pierwsza w Polsce Strefa Czystego Transportu. Rozciągać się będzie na większości obszaru Śródmieścia i fragmentach otaczających je dzielnic. Na tym terenie ograniczony zostanie wjazd najbardziej zanieczyszczających powietrze pojazdów. Władze stolicy chcą w ten sposób zadbać o jakość powietrza i zdrowie mieszkańców. Łącznie SCT obejmie obszar 37 km kw., czyli 7 proc. powierzchni stolicy.
Na początku w SCT ograniczony zostanie wjazd pojazdów z silnikiem benzynowym (w tym LPG) starszych niż 27 lat lub niespełniających normy Euro 2 oraz pojazdów z silnikiem Diesla (w tym LPG) starszych niż 19 lat lub niespełniających normy Euro 4.
Przez pierwsze 3,5 roku zwolnieni z nich będą mieszkańcy stolicy rozliczający w niej podatki oraz seniorzy (osoby, które do końca 2023 r. ukończyły 70 lat). Obydwa wyjątki mają zastosowanie dla warszawiaków oraz seniorów tylko, jeśli przed 1 stycznia 2024 r. byli właścicielami swoich pojazdów. Pojazdy zakupione po tej dacie będą musiały spełnić wymogi już od początku obowiązywania Strefy.
Za nieuprawniony wjazd do Strefy Czystego Transportu przewidziano mandat w wysokości 500 zł, zgodnie z art. 96c Kodeksu wykroczeń.
Stopniowe zmiany
Zmiany w stołecznej strefie ekologicznej będą wchodziły etapami.
Etap 1
Od 1 lipca 2024 roku pojazdy w warszawskiej strefie ekologicznej będą podlegać następującym wymogom:
- Pojazd z silnikiem benzynowym (w tym LPG) będzie musiał spełniać normę Euro 2 lub być wyprodukowany nie wcześniej niż w 1997 r. (tj. maksymalny wiek pojazdu w roku wdrożenia – 27 lat);
- Pojazd z silnikiem Diesla (w tym LPG) będzie musiał spełniać normę przynajmniej Euro 4 lub być wyprodukowany nie wcześniej niż w 2005 r. (tj. maksymalny wiek pojazdu w roku wdrożenia – 19 lat).
Etap 2
Od 2026 roku pojazdy w SCT będą podlegać następującym wymogom:
- Pojazd z silnikiem benzynowym (w tym LPG) będzie musiał spełniać normę Euro 3 lub być wyprodukowany nie wcześniej niż w 2000 r. (tj. maksymalny wiek pojazdu w roku wdrożenia – 26 lat);
- Pojazd z silnikiem Diesla (w tym LPG) będzie musiał spełniać normę przynajmniej Euro 5 lub być wyprodukowany nie wcześniej niż w 2009 r. (tj. maksymalny wiek pojazdu w roku wdrożenia – 17 lat).
Etap 3
Od 2028 roku pojazdy w Strefie Czystego Transportu w Warszawie będą podlegać następującym wymogom:
- Pojazd z silnikiem benzynowym (w tym LPG) będzie musiał spełniać normę Euro 4 lub być wyprodukowany nie wcześniej niż w 2005 r. (tj. maksymalny wiek pojazdu w roku wdrożenia – 23 lata);
- Pojazd z silnikiem Diesla (w tym LPG) będzie musiał spełniać normę przynajmniej Euro 6 lub być wyprodukowany nie wcześniej niż w 2014 r. (maksymalny wiek pojazdu w roku wdrożenia – 14 lat).
Etap 4
Od 2030 roku pojazdy będą podlegać następującym wymogom:
- Pojazd z silnikiem benzynowym (w tym LPG) będzie musiał spełniać normę Euro 5 lub być wyprodukowany nie wcześniej niż w 2009 r. (tj. maksymalny wiek pojazdu w roku wdrożenia – 21 lat);
- Pojazd z silnikiem Diesla (w tym LPG) będzie musiał spełniać normę przynajmniej Euro 6dT (norma 6dTemp wdrożona w 2017 r. wprowadza bardziej rygorystyczne testy emisji spalin pod rzeczywistymi warunkami jazdy) lub być wyprodukowany nie wcześniej niż w 2017 r. (tj. maksymalny wiek pojazdu w roku wdrożenia – 13 lat).
Etap 5
Od 2032 roku pojazdy w warszawskiej SCT będą podlegać następującym wymogom:
- Pojazd z silnikiem benzynowym (w tym LPG) będzie musiał spełniać normę Euro 6 lub być wyprodukowany nie wcześniej niż w 2014 r. (tj. maksymalny wiek pojazdu w roku wdrożenia – 18 lat);
- Pojazd z silnikiem Diesla (w tym LPG) będzie musiał spełniać normę przynajmniej Euro 6d (norma wdrożona w 2020 r., wprowadzająca jeszcze bardziej rygorystyczne testy emisji spalin pod rzeczywistymi warunkami jazdy, wymagana jest od 2021 roku) lub być wyprodukowany nie wcześniej niż w 2020 r. (tj. maksymalny wiek pojazdu w roku wdrożenia – 12 lat).
Pojazdy uprawnione do wjazdu do warszawskiej SCT, będą musiały mieć naklejką w lewym dolnym rogu przedniej szyby pojazdu. Naklejkę wydaje wójt, burmistrz albo prezydent miasta za opłatą, której maksymalna wysokość wynosi 5 zł.
Kolejne SCT w Polsce
Zgodnie z ustawą o elektomobilności i paliwach alternatywnych miasta powyżej 100 tys. mieszkańców mają też tworzyć strefy czystego transportu, jeśli średniorocznie przekroczone zostaną normy zanieczyszczeń dwutlenkiem azotu. SCT ustanawia się na czas nieoznaczony lub nie krótszy niż 5 lat.
W tym samym terminie co w Warszawie miała powstać również Strefa Czystego Transportu w Krakowie. Tamtejszy prezydent zdecydował jednak o odsunięciu tego kroku w czasie. Wrocław zamierza powołać SCT od 2025/26 r. – strefa ma objąć obszar centrum miasta oraz część śródmieścia z historyczną zabudową. Kielce przewidują wdrożenie strefy w trzech etapach. W miastach takich jak Rzeszów, Lublin oraz Gliwice prowadzone są konsultacje społeczne i badania ruchu drogowego.