Obsługa przesyłek lotniczych w kontrolowanej temperaturze to biznes wymagający od operatora logistycznego holistycznego podejścia. Najważniejsze to posiadanie odpowiednich zasobów ludzkich, operacyjnych i technologicznych. Co to oznacza w praktyce? Firmy zajmujące się organizacją przewozu przesyłek wrażliwych na czas i temperaturę (ang. T&T Time and Temperature), czyli np. produktów farmaceutycznych, powinny posiadać systemy zarządzania jakością dedykowane sektorom właściwym dla danego biznesu, jak np. Certyfikat Dobrej Praktyki Dystrybucyjnej (ang. GDP, Good Distribution Practice) czy też IATA CEIV Pharma (w przypadku przewoźników lotniczych). Dzięki takiemu podejściu, nadawcy i odbiorcy przesyłek z produktami leczniczymi, mogą być spokojni, że ich towary znajdują się we właściwych rękach.
Certyfikaty i doświadczony zespół niezbędne
Odpowiednia certyfikacja potwierdzająca kompetencje to bardzo istotna kwestia, ale nie mniej ważni są wykwalifikowani ludzie, którzy obsługują cały proces od strony dokumentacyjnej i handlingowej. Zespoły ekspertów DB Schenker, które zajmują się przesyłkami wrażliwymi na czas i temperaturę z rozwagą decydują o tym w jaki sposób, przy wykorzystaniu jakich przewoźników lotniczych i połączeń towar zostanie wysłany z punktu A do punktu B. Mając do dyspozycji system operacyjno-rezerwacyjny, planują całą trasę przelotu z zachowaniem najwyższych standardów jakości, również z punktu widzenia usług świadczonych przez naszych podwykonawców – przewoźników drogowych, magazynów przeładunkowych czy też agentów obsługi naziemnej cargo. Z uwagi na charakter operacji logistycznych, nadzorują oni poszczególne przesyłki od drzwi nadawcy do miejsca wskazanego przez finalnego odbiorcę.
Nowoczesne technologie i bezpieczny serwis
W przypadku przesyłek wrażliwych dla branży farmaceutycznej istotna jest też nowoczesna technologia, pozwalająca na dostęp do danych w czasie rzeczywistym i kontrolę parametrów, decydujących o tym, czy dany lek nie straci swoich właściwości leczniczych wskutek zmian warunków atmosferycznych. Dziś bezpieczny serwis pasywnego i aktywnego utrzymania temperatury w transporcie lotniczym zapewniają m.in. specjalistyczne kontenery chłodnicze, data loggery czy smartboxy. Są one w stanie dostarczyć cały szereg kluczowych pomiarów – nie tylko informacji o lokalizacji przesyłki, temperaturze, wstrząsach czy wilgotności. Po wylądowaniu w kraju przeznaczenia automatycznie następuje wysyłka raportu, dzięki czemu można w czasie rzeczywistym przeanalizować dane, zanim towar trafi do finalnego odbiorcy.
Największe wyzwania i narzędzia kontroli
Największym wyzwaniem podczas lotniczego transportu towarów wrażliwych na czas i temperaturę jest ich ochrona przed oddziaływaniem zewnętrznych czynników atmosferycznych, takich jak np. panująca w danym miejscu temperatura, wilgotność, silny wiatr czy też ciśnienie atmosferyczne. Z danych IATA wynika, że ponad 60% odchyleń temperaturowych ma miejsce podczas operacji obsługi naziemnej w porcie nadania i w porcie docelowym. Pomimo tego, iż towary wrażliwe na czas obsługi i temperaturę są przygotowywane do załadunku i rozładunku w ostatnim momencie, biorąc pod uwagę globalny charakter tego biznesu – są one bardzo często narażone na chwilowe, mniejsze lub większe, odchylenia.
Wyjątkowe farmaceutyki ratujące życie
Należy jednak pamiętać, że największą różnicą pomiędzy towarami łatwopsującymi się, jak żywność, a np. farmaceutykami jest to, że narażenie na wysoką lub też bardzo niską, temperaturę ma różny wpływ na każdy nich. Mówiąc obrazowo w przypadku żywności zazwyczaj zobaczymy „gołym okiem” jeśli towar się „ugotuje” lub „zamrozi”. W przypadku leków, proces ten jest dużo bardziej złożony. Możemy mieć tu do czynienia ze zmianą właściwości fizycznych i chemicznych, które mogą być katastrofalne w skutkach dla pacjentów.
Niezwykle ważną rolę odgrywają tu nowoczesne technologie a także dbałość i staranność personelu obsługującego te przesyłki. Ważne są częste pomiary parametrów atmosferycznych z wykorzystaniem tzw. data loggerów. Są to certyfikowane urządzenia pomiarowe wykorzystywane zarówno przez nadawców jak i linie lotnicze (a w tym również ich podwykonawców – agentów obsługi naziemnej cargo), które mogą monitorować jeden wybrany parametr oraz urządzenia bardziej zaawansowane smartboxy – mierzące kilka z nich jednocześnie. Odczyty i wydruki z takich urządzeń służą jako dowód w sprawie, jeśli doszło do poważnego incydentu lub odchylenia i zawsze są podstawą do wprowadzenia towaru do obrotu na danym rynku.
DB Schenker klientom z branży farmaceutycznej oferuje serwis pasywnego i aktywnego utrzymania temperatury w transporcie lotniczym. Towary są przesyłane z wykorzystaniem specjalistycznego kontenera chłodniczego Envirotainer, który umożliwia zachowanie wybranej temperatury w przedziałach od -20 st. C do +30 st. C. Ponadto w przypadku przesyłek w kontrolowanej temperaturze testujemy też rozwiązania, które nie tylko optymalizują procesy, ale również wpływają na jakość naszych działań, np. korzystamy z etykiet wyposażonych w mikroprocesory, które sczytują temperaturę otoczenia.
Co lata samolotem? Szczepionki, produkty spożywcze, kosmetyki i…
Rynek lotniczych przewóz w temperaturach kontrolowanych zmieniał się bardzo dynamicznie na przełomie ostatnich 10 lat. W ostatnich 2 latach największy wpływ na jego rozwój miała pandemia COVID-19, podczas której dziesiątki tysięcy ton szczepionek przewożono samolotami po całym świecie. Z uwagi na charakter tego towaru, społeczność międzynarodowa dostrzegła, jak ważne jest dostarczanie szczepionek ratujących życie na czas, przy jednoczesnym zachowaniu najwyższych standardów jakości obsługi – w tym również dbałość o utrzymanie bezpiecznej temperatury. Szczepionki są jednym z najbardziej wrażliwych produktów leczniczych.
Stale rośnie popyt na świeże towary najwyższej jakości. Poza lekami i produktami farmaceutycznymi – transportem lotniczym przewożone są również: produkty spożywcze (sery, nabiał, mięso), owoce i warzywa (szczególnie te z krótkim czasem przydatności do spożycia). Latają też kosmetyki i produkty perfumeryjne (szminki, kremy z naturalnych składników) oraz specjalistyczna chemia (kleje, żywice epoksydowe oraz utwardzacze i odczynniki chemiczne). Tego typu towary muszą być transportowane i obsługiwane w stałej temperaturze. Wszystko jednak obraca się wokół pieniądza, a ten jak się można domyślić w przypadku dość drogiego transportu lotniczego, odgrywa ważną rolę decyzyjną.
Przyszłość to niewątpliwie era dostaw just in time. Dotyczy to zarówno przewozów temperaturowych jak i konieczności wykorzystywania najnowocześniejszych rozwiązań logistycznych.