Blockchain w transporcie i logistyce. VGM, czyli jak to robią w Kuehne + Nagel

Technologia blockchain, czyli łańcuch bloków służy – najogólniej mówiąc do przechowywania i przesyłania informacji o transakcjach zawartych w internecie, które ułożone są w postaci następujących po sobie bloków danych. Blockchain może być wykorzystywany do obsługi różnorakich transakcji handlowych, a wszystkie te transakcje mogą odbywać się poza funkcjonującym od lat systemem, bezpośrednio pomiędzy stronami. To przyspiesza i automatyzuje przepływ dokumentów. Wiedzą o tym np. w Kuehne + Nagel.

Martin Kolbe, dyrektor IT Kuehne + Nagel International AG, podkreśla, że lista obietnic związanych z wykorzystaniem technologii blockchain w branży logistycznej jest wprawdzie długa, ale rzadko spotykane jest jej praktyczne wykorzystanie.

Kuehne + Nagel przy pomocy blockchain obsługuje setki tysięcy transakcji miesięcznie, a z tą technologią mają do czynienia użytkownicy znanego już portalu VGM (Verified Gross Mass). Wszystkie informacje wprowadzane przez portal są przechowywane w łańcuchu, co umożliwia korzystanie z wewnętrznych interfejsów blockchain, po to by wymieniać dane. Tym samym, nie ma potrzeby korzystania z dodatkowych kanałów komunikacyjnych. Wszystko odbywa się z zachowaniem zasad poufności i prywatności danych.

Cyfrowa księga rachunkowa odporna na manipulacje

Blockchain może odmienić funkcjonowanie firm, zwłaszcza tych, w których trudno o przejrzystość łańcucha dostaw (gdy łańcuch ten jest mocno rozbudowany, a z takimi sytuacjami mamy do czynienia coraz częściej, uzyskanie pełnego obrazu dokonanych transakcji przez dostawców, podwykonawców i klientów bywa kłopotliwe). Użytkownik końcowy nierzadko ma zatem problem, by prześledzić drogę, jaką przebyły poszczególne elementy składające się na finalny produkt. A to, przy coraz większej konkurencji, a także zaawansowaniu technicznym produktów staje się często konieczne, choćby dlatego, że trzeba optymalizować terminarze dostaw lub ograniczać koszty.  

Istota blockchain opiera się na sieci peer-to-peer (każdy z każdym) bez centralnych komputerów, systemów zarządzających i weryfikujących transakcje.

To taka swoista, zbiorowa księga rachunkowa transakcji, tyle, że w postaci cyfrowej, rozproszonej po całej sieci. W przesyłaniu i uwierzytelnianiu poszczególnych transakcji może brać udział każdy komputer w sieci. Owa księga transakcji jest z jednej strony otwarta dla wszystkich, a z drugiej całkowicie zabezpieczona przed niepowołanym dostępem (za sprawą narzędzi kryptograficznych).

Specjaliści zapewniają, że łańcucha bloków jako księgi rachunkowej transakcji przy obecnej technologii i mocy obliczeniowej komputerów nie da się podrobić, a transakcje w blockchain zapisane w łańcuchu bloków są nieodwracalne. Gdyby ktoś próbowałby zmienić jeden blok, oznaczałoby to zmianę całego następującego po nim łańcucha.

W przypadku, gdy ktoś będzie próbował oszukać, zmienić lub wprowadzić nieautoryzowaną transakcję, węzły blockchain w procesie weryfikacji i uzgadniania odkryją, że w jednej z kopii księgi występuje transakcja niezgodna z zapisami w sieci i odmówią uwzględnienia jej w łańcuchu bloków. Dane, transakcje i ich kolejność są zatem odporne na podrobienie i wszelkiego rodzaju manipulacje.

Poza tym, że transakcje są dostępne tylko w ramach praw dostępu dla danego użytkownika, to całą ich historię, od początku istnienia blockchain aż po chwilę obecną, można przejrzeć i zweryfikować.

VGM potwierdza właściwą wagę kontenerów

Pierwszą wersję znanego już portalu Verified Gross Mass udostępniono trzy lata temu, po to, aby umożliwić spedytorom wygodne wypełnianie deklaracji VGM, które są wymagane przy przesyłkach morskich (wymóg Międzynarodowej Konwencji o Bezpieczeństwie Życia na Morzu – SOLAS). Załadowca musi dostarczyć przewoźnikowi zweryfikowaną wagę brutto kontenera (VGM) zawierającą wagę: towaru, wszystkich materiałów załadunkowych, ształunkowych i tarę kontenera, podpisaną (może być podpis elektroniczny) przez osobę upoważnioną do podawania VGM przez załadowcę. Informacje te muszą być dostarczone do przewoźnika przed złożeniem kontenera w porcie. Dozwolone są dwie metody ważenia kontenerów. Pierwsza polega na zważeniu całego załadowanego kontenera przez załadowcę lub na zlecenie załadowcy przez osobę trzecią. Metoda druga polega na tym, że załadowca lub ktoś na jego zlecenie waży towar wraz z opakowaniem, włączając wagę palet, materiałów sztauerskich i zabezpieczających, użytych do zapakowania kontenera, dodając tarę kontenera i otrzymując w ten sposób wagę brutto kontenera.

VGM wprowadzono ze względów bezpieczeństwa, by uzyskać pewność, że załadowcy podają dokładną i właściwą wagę kontenerów przewoźnikom. Zdarzały się bowiem problemy, ze szkodą dla ludzi i mienia, spowodowane błędnymi wagami deklarowanymi dla kontenerów.

Blockchain gwarantuje bezpieczną wymianę informacji

Podmiotem odpowiedzialnym za weryfikację ładunku jest nadawca. To on, na potrzeby tych regulacji został zdefiniowany jako podmiot wskazany na konosamencie lub innym morskim dokumencie przewozowym lub w imieniu którego zawarto umowę przewozu z przewoźnikiem morskim. Odpowiada on za przekazanie VGM przewoźnikowi i operatorowi terminalowemu.

NVOCC (Non-Vessel Operating Common Carrier czyli armator wirtualny, jakim jest Kuehne + Nagel) jest załadowcą wobec przewoźnika morskiego (VOCC), dlatego ponosi odpowiedzialność za przekazanie VGM armatorowi w oparciu o VGM otrzymane od załadowcy. Rozwiązanie od niedawna wzbogacono o nowe funkcje, zwiększające wygodę działań spedytorów (m.in. stopień transparentności statusów VGM wszystkich przesyłek klientów i historii przechowywanych informacji). Teraz, wykorzystanie technologii blockchain umożliwia wymianę danych między różnymi partnerami.

– Portal VGM wspólnie zaprojektowany przez ekspertów spedycji morskiej oraz nasz zespół IT pozwala nam zdobyć praktyczne doświadczenie w wykorzystaniu technologii blockchain przy wielu transakcjach w wewnętrznym środowisku produkcyjnym. Technologia przynosi korzyści naszym klientom, stanowiąc w pełni bezpieczne rozwiązanie do wymiany informacji z trzecimi stronami, ze zwiększoną efektywnością i wyższą transparentnością – tłumaczy Martin Kolbe.

Zaznacza przy tym, że Kuehne + Nagel angażuje się w wiele projektów z użyciem technologii blockchain, prowadzonych wspólnie z klientami, dostawcami, jak i organami rządowymi, odnoszących się do wymagań branży logistycznej. Przy czym pełen potencjał technologii blockchain może być wykorzystany jedynie we współpracy z partnerami biznesowymi.

Fot. Kuehne + Nagel Container