Pokazuje to, iż załadowcy i importerzy zaczynają kierować swoją uwagę ku frachtowi lotniczemu w obliczu przeciągającego się kryzysu w Zatoce Adeńskiej i na Morzu Czerwonym. W grudniu w obliczu trwającego od października konfliktu w Strefie Gazy jemeńscy bojownicy Huti ogłosili, iż będą atakowali statki izraelskie, a następnie także te płynące do Izraela.
W efekcie wielu międzynarodowych armatorów zaczęło unikać wód wokół Jemenu. Te jednak mają strategiczne znaczenie w skali globalnej. Znajduje się tam Cieśnina Bab al Mandab, będącą bramą na Morze Czerwone. To z kolei prowadzi wprost do Kanału Sueskiego.
Sueska blokada
Kanałem Sueskim przepływa ok. 12 proc. wartości globalnego handlu (w tym gros ropy z Półwyspu Arabskiego i regionu Zatoki Perskiej wysyłanej do Europy) oraz ok. 30 proc. wolumenu kontenerowego na świecie. Zdecydowana większość towarów sprowadzanych z Azji do Europy płynie właśnie przez Kanał Sueski.
W obliczu ataków jemeńskich bojowników większość armatorów zdecydowała się unikać szlaku przez Kanał Sueski wybierając drogę dookoła Afryki wokół Przylądka Dobrej Nadziei. Ta trasa jednak jest o ok. 10 dni dłuższa w przypadku portów północnoeuropejskich czy nawet o dwa tygodnie w przypadku tych położonych na Morzu Śródziemnym.
Co więcej, ograniczenie transportu przez Kanał Sueski wyśrubowało mocno stawki kontenerowe na całym świecie. Indeks WCI autorstwa analityków sektora morskiego z Drewry dla trasy między Szanghajem i Rotterdam wzrósł z niewiele ponad 1400 dolarów za kontener 20-stopowy w połowie grudnia do 4984 dolarów w odczycie z 25 stycznia. Podobnie mocno wzrosły stawki na trasie z Chin do Genui – z niewiele poniżej 1700 dolarów w połowie grudnia do 6365 dolarów w minionym tygodniu. Choć warto podkreślić, iż po kilku tygodniach znacznych wzrostów siedmiodniowy okres zakończony 25 stycznia przyniósł 1 proc. wzrost cen.
Dramatyczny wzrost cen i opóźnienia w dostawach sprawiły, iż zwiększyło się zainteresowanie frachtem lotniczym.
Presja na stawki
Idąc za zwiększonym popytem stawki lotnicze z Indochin do Europy wzrosły o 10 proc. w tygodniu zakończonym 14 stycznia stosunku do poprzedniego tygodnia. Jak twierdzi ekspert z Xenety najbliższe dwa tygodnie pokażą, czy jest to stały trend. Ostatni rok w transporcie lotniczym charakteryzował się spadkiem popytu (w związku ze spowolnieniem gospodarczym zwłaszcza w Europie) a także wzrostem podaży (co było pochodną zniesienia pandemicznych obostrzeń i powrotu na szeroką skalę lotniczego ruchu pasażerskiego).
Moce przewozowe we frachcie lotniczym są dostępne, niemniej jednak dalszy wzrost popytu na transport lotniczy, w wypadku utrzymywania się kryzysu na Morzu Czerwonym, będzie prowadził do ich ograniczenia i tym samym przyspieszonego wzrostu stawek.
Trzeba też pamiętać, iż 10 lutego zaczynają się obchody Chińskiego Nowego Roku, co wydrenuje podaż mocy przewozowych z rynku w związku z większym zapotrzebowaniem na rynkach azjatyckich. Święto to bowiem obchodzone jest nie tylko w Chinach i na Tajwanie, ale i w wielu azjatyckich krajach z istotną chińską mniejszością jak Malezja, Singapur, Indonezja ale także w Wietnamie i Korei Południowej.
W efekcie jeśli utrzyma się europejski popyt na fracht lotniczy, w związku z sytuacją na Morzu Czerwonym można się spodziewać w lutym dalszej presji na stawki lotnicze.
Sztafetą przez Dubaj…
Jeśli jednak zabraknie mocy przewozowych z azjatyckich lotnisk, nie wszystko będzie stracone. Istnieje także alternatywna trasa z Azji do Europy, będąca swoistą sztafetą morsko-lotniczą. Eksperci z Xenety oczekują, iż w najbliższych tygodniach wzrośnie zainteresowanie transportem do Europy przez Dubaj. Szacuje się, że podróż statkiem z portów azjatyckich do emirackiej przystani, a stamtąd samolotem do Europy trwa trzy tygodnie krócej niż rejs z Chin do Europy wokół Afryki.
Według Xenety, w ciągu dwóch tygodni poprzedzających 7 stycznia zapotrzebowanie na loty cargo z miasta w Emiratach Arabskich do Europy wzrosło o 11 proc. w porównaniu do poprzednich dwóch tygodni. W analogicznym okresie poprzedniego roku na tej trasie zanotowano dwucyfrowy spadek wolumenowy.
…a może Kalifornię?
Zaskakującą alternatywą jest też połączenie morsko-lotnicze z Azji do Europy przez… Los Angeles. Jak wylicza Xeneta, stawka za fracht morski z Chin do Miasta Aniołów była o ponad 600 dolarów niższa za kontener 40-stopowy niż z Chin do Dubaju. Co więcej, w tym czasie stawka za fracht lotniczy z Los Angeles do Europy wynosiła niecałego dolara za kg, podczas gdy z Dubaju do Europy było to 1,17 dolara za kg.
Co prawda w ostatnich dwóch tygodniach stawka kontenerowa z Azji do Los Angeles (a także do Nowego Jorku) według danych Drewry wzrosła dynamicznie (o 9 proc. w tygodniu przed 25 stycznia), niemniej jednak kierunek przez Stany Zjednoczone nadal jest ciekawą alternatywą. Choćby ze względu na fakt, że łączny transport do Europy przez Los Angeles jest o około 5 dni krótszy.
