Odsłuchaj ten artykuł
Statystyki nie kłamią – blokady mocno uderzyły w ruch graniczny
Dalsze spadki na kierunku białoruskim, gdzie ruch jest o połowę mniejszy niż przed wojną na Ukrainie i dynamiczniejszy niż rok wcześniej ruch na ukraińskiej granicy – tak wyglądają najnowsze statystyki dotyczące przejazdu ciężarówek przez wschodnią granicę Unii Europejskiej. Widać też wyraźnie efekt jesiennych blokad przejść granicznych w Polsce.
Zacznijmy od przejść z Białorusią, które jeszcze w 2021 r. obsługiwały ponad 50 proc. ruchu na granicach Polski z krajami niebędącymi członkami Unii Europejskiej. Przez granicę polsko-białoruską przejechało wówczas w obie strony 1,176 mln ciężarówek. W 2023 r. było to już o ponad 674 tys. pojazdów mniej, co oznacza spadek o ponad 57 proc.
Od 2021 r. ruch na polskiej granicy z Białorusią, będącej równocześnie wschodnią granicą Unii Europejskiej, został ograniczony ze względu na embargo nałożone przez UE na państwo Łukaszenki w związku ze wsparciem Rosji w inwazji na Ukrainę. Jednakże jeszcze przed wybuchem wojny na Ukrainie sytuacja na granicy była napięta. W listopadzie 2021 r. kryzys uchodźczy na granicy doprowadził do zamknięcia przejścia w Kuźnicy.
W dalszej części artykułu przeczytasz:
- jak wyglądał ruch graniczny pojazdów ciężarowych na polskim odcinku zewnętrznej granicy UE
- jak zmienił się ruch graniczny w porównaniu do okresu przed wojną na Ukrainie
- jak blokady przejść granicznym z Ukrainą wpłynęły na ruch ciężarowy
Z kolei w lutym 2023 r. zamknięto granicę Bobrowniki-Bierestowica. Wówczas niemal cały ruch ciężarowy (97 proc.) był realizowany na przejściu w Kukurykach. Przez cały rok przejechało tamtędy 487,8 tys. pojazdów, a wzrost obsłużonych ciężarówek rok do roku wyniósł 13,9 proc.
W związku z faktem, iż przejście Bobrowniki-Bierestowica funkcjonowało ledwie półtora miesiąca w 2023 r., przejechało nim tylko 13 495 pojazdów. To mniej niż 10 proc. tego, co punkt obsłużył w poprzednim roku – wówczas było to prawie 175 tys. ciężarówek.
Generalnie w ruchu na granicy z Białorusią dominowały ciężarówki polskie – stanowiły one bowiem 88,9 proc. całości.
Ciężarowy ruch graniczny między Polską a Białorusią
Przejście graniczne | Liczba wjazdów i wyjazdów w 2022 r. | Liczba wjazdów i wyjazdów w 2023 r. | Zmiana rok do roku (proc.) |
Bobrowniki | 174 719 | 13 495 | – 92,3 |
Kukuryki | 428 147 | 487 821 | 13,9 |
RAZEM | 602 885 | 501 338 | – 16,8 |
Źródło: GDDKiA
Marazm w obwodzie
Na granicy z Rosją ruch praktycznie zamarł. Przez przejścia w obwodzie królewieckim w obie strony przejechało zaledwie nieco ponad 30 tys. ciężarówek. To o 28,6 proc. mniej w porównaniu do poprzedniego roku, kiedy granicę przekroczyło 42 202 samochodów ciężarowych. Warto dodać, iż przed wybuchem wojny na Ukrainie w 2021 r. przejechało tędy 83 265 ciężarówek. Oznacza to, że ruch graniczny spadł w 2023 r. blisko trzykrotnie w porównaniu do sytuacji przed wojną.
Zdecydowana większość pojazdów obsługujących trasę między Polską a obwodem królewieckim to samochody zarejestrowane w naszym kraju. Przekraczały one granicę ok. 20,2 tys. razy (łącznie w obie strony), stanowiąc około 66 proc. całego ruchu na tym kierunku.
Ruch między Polską (UE) a obwodem królewieckim w 2023 r. koncentrował się głównie na przejściu Grzechotki-Mamonowo II. Obsłużono tu 23 851 ciężarówek, na drugim punkcie granicznym (Bezledy-Bagriationowsk) – 6 299 trucków.
Ciężarowy ruch graniczny między Polską a Rosją
Przejście graniczne | Liczba wjazdów i wyjazdów w 2022 r. | Liczba wjazdów i wyjazdów w 2023 r. | Zmiana rok do roku (proc.) |
Bezledy | 12 245 | 6 299 | -48,6 |
Grzechotki | 29 957 | 23 851 | -20,4 |
RAZEM | 42 202 | 30 150 | – 28,6 |
Źródło: GDDKiA
Boom na kierunku ukraińskim trwa
Zupełnie inaczej wygląda sytuacja na granicy z Ukrainą. W 2023 r. przekroczyło ją 1,272 mln ciężarówek, czyli o 23,1 proc. więcej rok do roku. Była to jedyna z trzech polskich wschodnich granic nieunijnych, która zanotowała wzrost ruchu ciężarowego w 2023 r.
Przed wybuchem wojny, w 2021 roku granicę przekroczyło 875,1 tys. pojazdów. Oznacza to, iż wzrost ruchu ciężarowego przez granicę ukraińską w 2023 r. był większy niż w pierwszym roku wojny, gdy wyniósł 18 proc. Łącznie od 2021 r. punkty kontrolne na granicy polsko-ukraińskiej zanotowały 45-procentowy wzrost przejazdów ciężarówek.
W przeciwieństwie do granic z Rosją i Białorusią, na których ruch został znacznie ograniczony do kilku działających przejść, między Polską a Ukrainą funkcjonowało aż dziewięć przejść.
Najwięcej pojazdów przekroczyło w 2023 r. przejście w Dorohusku (389,6 tys., wzrost o 8,1 proc. rok do roku) – stanowiło to ponad 30 proc. ogółu przekroczeń granicy na omawianym kierunku.
Drugim najbardziej aktywnym przejściem było Korczowa-Krakowiec, które obsłużyło 203,1 tys. pojazdów – rok do roku było to jednak o 10,4 proc. mniej. Spadek jest efektem blokady tego przejścia przez polskich przewoźników w listopadzie i grudniu 2023 r.
Na kolejnych miejscach znalazły się Hrebenne (185,4 tys., spadek o 11,8 proc.), Medyka-Szeginie oraz Malhowice-Niżankowice (oba po 160 tys. pojazdów). To drugie przejście, którego budowa trwa, tymczasowo funkcjonuje od lutego 2023 r. i służy do odprawy pustych ciężarówek. Przejście w Medyce zanotowało 9,6-procentowy wzrost obsłużonych ciężarówek rok do roku.
Największy wzrost aktywności odnotowano na przejściu Zosin-Uściług. W 2023 r. obsłużyło ono 145,4 tys. pojazdów – blisko trzykrotnie więcej niż w 2022 r. (gdy było to 53,9 tys. aut). Należy jednak pamiętać, iż w 2022 r. punkt w Zosinie został otwarty dla ruchu ciężarowego dopiero od czerwca.
Ciężarowy ruch graniczny między Polską a Ukrainą
Przejście graniczne | Liczba wjazdów i wyjazdów w 2022 r. | Liczba wjazdów i wyjazdów w 2023 r. | Zmiana rok do roku (proc.) |
Budomierz | 15 306 | 42 917 | 180,4 |
Dołhobyczów | 14 867 | 79 018 | 431,5 |
Dorohusk | 360 284 | 389 631 | 8,1 |
Hrebenne | 210 242 | 185 446 | -11,8 |
Korczowa | 225 640 | 203 161 | -10 |
Krościenko | 7 746 | 13 497 | 74,2 |
Malhowice | przejście funkcjonuje dopiero od lutego 2023 r. | 160 655 | nie dotyczy |
Medyka | 145 628 | 160 655 | 10,3 |
Zosin | 53 951 | 145 388 | 169,5 |
RAZEM | 1 033 664 | 1 272 065 | 23,1 |
Źródło: GDDKiA
Ukraińska dominacja
W przeciwieństwie do ruchu granicznego na przejściach z Rosją i Białorusią, na tych z Ukrainą dominowały pojazdy zarejestrowane właśnie na Ukrainie. Zniesienie przez UE wymogu posiadania zezwoleń na przewozy przez ukraińskich przewoźników otworzyło polski i unijny rynek dla firm z tego kraju. Ukraińscy przewoźnicy byli odpowiedzialni za 1,148 mln przekroczeń granicy. To aż 90 proc. ruchu ciężarowego pomiędzy Polską (UE) a Ukrainą (rok wcześniej było to 84,3 proc.).
Potwierdza to więc uwagi wielu polskich przewoźników o przejmowaniu rynku przewozów dwustronnych między naszymi krajami przez firmy z Ukrainy.
Między innymi właśnie przeciwko temu protestowali w listopadzie i grudniu 2023 r. polscy przewoźnicy, którzy blokowali główne punkty graniczne – w Korczowej, Hrebennem, Dorohusku i Medyce. Porównując ruch na tych przejściach w czasie blokady do poprzedzających miesięcy widać wyraźne spadki. W przypadku Korczowej z 18,8 tys. i 19,5 tys. we wrześniu i październiku do 15,1 tys. w listopadzie i 11,7 tys. w grudniu. Dla Hrebennego liczby te wynosiły odpowiednio 18,85 tys., 18,2 tys. i 8,1 tys., 5,1 tys.
Mimo iż w skali roku punkt graniczny w Dorohusku zanotował wzrost obsłużonych pojazdów, to także on mocno odczuł blokadę. Z 30,5 tys. pojazdów we wrześniu i 34,7 tys. w październiku zanotowano mocny zjazd do 9,8 tys. w listopadzie i 11,4 tys. w grudniu. Dla porównania – w grudniu 2022 r. ruch ciężarowy na tym przejściu wyniósł 36,4 tys. pojazdów.