RFID (radio frequency identification) to technologia wykorzystująca fale radiowe do przesyłania danych. Stosowana jest już np. w automatycznym poborze opłat drogowych, monitorowaniu pojemników transportowych, w kontroli temperatury ładunku. Możliwości jej zastosowania w transporcie i logistyce jest zresztą znacznie więcej.
Elastyczne i połączone sieciowo, logistyka i transport wymagają zastosowania efektywnego systemu monitorowania narzędzi, produktów, środków przewozowych. Ważną rolę może odgrywać identyfikacja radiowa RFID, będąca alternatywą dla stosowanej dotychczas znacznie częściej, identyfikacji optycznej (kody kreskowe). RFID umożliwia odczyt nawet z odległości bardzo wielu metrów od anteny czytnika. Poza identyfikacją, RFID ma do spełnienia też inną rolę. Przytwierdzony do danego przedmiotu znacznik może stanowić jedną z form jego zabezpieczenia przed fałszowaniem.
Specjaliści z firmy Aska, zajmującej się systemami automatycznej identyfikacji, akcentują kluczowe różnice pomiędzy znacznikami RFID, a bardziej zadomowionymi już na rynku, etykietami z kodami kreskowymi. Te pierwsze zapewniają wyższą sprawność i funkcjonalność od popularnych „kresek”. Podstawowa różnica polega na sposobie wytwarzania oraz odczytu tagów.
Miniaturowa antena i chip
W strukturze warstwowej znaczników RFID (nazywanych też tagami lub transponderami) znajduje się specjalny chip z anteną. Ich rozmiary są niewielkie – mogą mieć formę niedużej naklejki, plastikowej karty lub krążka. Te pierwsze często spotykane są w sklepach – chip z anteną jest wtedy zatopiony w cienkiej folii. Informacje są kodowane i lokowane w pamięci chipa – mogą być kasowane i ponownie zapisywane. Umożliwia to wielokrotne wykorzystanie tagów, dla tych samych lub różnych produktów. Znaczniki RFID wykorzystują komunikację radiową, co pozwala na wyeliminowanie jednej z najbardziej uciążliwych właściwości oznaczeń kreskowych, czyli konieczności indywidualnego, wizualnego dotarcia do pojedynczego kodu. Czytniki RFID umożliwiają też dużo szybszy odczyt znaczników.
Fot. Wikimedia/Epop CC SA 3.0
W spedycji i transporcie RFID może eliminować pomyłki poprzez śledzenie pojemników zbiorczych, palet, kontenerów i innych jednostek logistycznych pomiędzy nadawcą i odbiorcą. Każde wydanie i przyjęcie może być rejestrowane za pomocą kolektorów danych (mobilne czytniki) lub przez bramki RFID, które sygnalizują błędy.
Znaczniki RFID umieszczane są np. na kontenerach oraz na samochodach ciężarowych. Każda ciężarówka może mieć zakodowane w znaczniku informacje o dopuszczalnym obciążeniu. Czytniki RFID instalowane mogą być na bramach wjazdowych, np. do portów, zbierając informacje ze znaczników. Gdy samochód ciężarowy do transportu kontenerów z etykietą RFID wjeżdża na określony teren, informacje na temat ciężarówki, zapisane w znaczniku, są automatycznie rejestrowane przez czytniki i wysyłane do bazy danych.
W transporcie drogowym RFID przydaje się też w kontroli wjazdu na teren zakładów, za pomocą szlabanów automatycznych i bezobsługowych systemów alarmowych. Czytniki zamontowane w pojeździe umożliwiają również, w każdej chwili wykonanie inwentaryzacji przewożonych obiektów ułatwiając śledzenie przesyłek.
Do głównych walorów technologii radio frequency identification w transporcie kolejowym zalicza się m.in. wiarygodność informacji o lokalizacji pociągu, konfiguracji wagonów pociągu wraz z informacją o ich położeniu, automatyczną, ciągłą kontrolę prędkości z funkcją automatycznego hamowania w sytuacjach kryzysowych, kontrolę położenia pociągu przed otwarciem drzwi, natychmiastową identyfikację, gdy wagony są przeciążone lub gdy załadowano je nieprawidłowo.
Kontrola ogumienia i lokalizacji przesyłek
Technologia RFID znajduje też coraz powszechniejsze zastosowanie w monitorowaniu stanu ogumienia ciężarówek (pierwszym dostawcą był Goodyear – wprowadzając oponę Regional RHT II RFID 435/50R/19.5 z chipem na ścianie bocznej).
Czytnik zbiera informacje z mikrochipa umieszczonego w oponie, umożliwiając jej szybką identyfikację. Miejsce oznaczone jest też odpowiednim logo, ułatwiającym lokalizację i odczytanie za pomocą ręcznego czytnika.
Pozyskane dane mogą trafić do systemu FleetOnlineSolutions – internetowej platformy do zarządzania oponami. Dodatkowo, do systemu podłączony jest miernik ciśnienia powietrza i głębokości bieżnika opony. Szybka identyfikacja nie tylko pozwala uzyskać informacje o oponie (zarządzanie flotą, uproszczenie regularnych kontroli oraz poprawa bezpieczeństwa), ale też może zapobiegać kradzieży (usunięcie znacznika jest jednoznaczne ze zniszczeniem opony).
Kolejną firmą wykorzystującą technologię radio frequency identification do monitorowania opon jest Michelin. System do monitorowania ciśnienia z chipami RFID połączono w oponach X inCity. Chip nie potrzebuje baterii, zasilany jest z fal elektromagnetycznych emitowanych podczas zbierania danych.
RFID umożliwia dokonywanie swoistej, elektronicznej dokumentacji zdarzeń transportowych. Za pomocą tej technologii można śledzić przesyłki kurierskie, w każdej chwili można też nanieść dodatkowe, pojawiające się w trasie informacje. Znacznik pokaże np. gdzie w danej chwili znajduje się dany pojemnik transportowy (zabezpieczenie, kontrola dostępu). To szczególnie ważne, gdy chodzi o nadzór nad przewozem ładunków niebezpiecznych.
Istotne staje się też zarządzanie opakowaniami zwrotnymi. Przemysł używa tysięcy tego rodzaju opakowań, których ruch powinien być śledzony, a opakowania powinny wracać na czas do producenta. Przewoźnicy szacują, że dokładna ewidencja jest w stanie obniżyć koszty logistyki opakowań zwrotnych o około jedną piątą.
Fot. Wikimedia/Maschinenjunge CC SA 3.0