W Polsce właśnie się zakończył pilotażowy projekt dotyczący międzynarodowego transportu przy użyciu elektronicznego listu przewozowego. W teście wzięły udział instytucje państwowe oraz firmy z Polski, Litwy, Estonii i Ukrainy.
Transport przy użyciu e-CMR zakończył się sukcesem. Projekt wykazał, że elektroniczny system to przede wszystkim oszczędność zasobów oraz zwiększona przejrzystość łańcucha dostaw. Uczestnicy eksperymentu podkreślili również, że rezygnacja z dokumentów papierowych to także oszczędność czasu i usprawnienie wszystkich procedur – od chwili nadania ładunku do rozładunku.
– Co miesiąc generujemy dokumenty celne dla 40 tys. samochodów ciężarowych. Wydruk dokumentów papierowych to duże marnotrawstwo czasu i pieniędzy. Sam wydruk CMR kosztuje 7 tys. euro miesięcznie, podobne kwoty dotyczą również ich przechowywania. Tymczasem elektroniczny obieg dokumentacji to także oszczędność miejsca i większa płynność rozliczeń, ponieważ przesyłanie dokumentów pocztą nie będzie konieczne – powiedział Jurgis Adomavičius, szef agencji celnej Bunasta, która brała udział w testach .
Wykorzystanie technologii blockchain
Prototyp platformy e-CMR został stworzony przez litewską firmę Fitek EDI, oferującą rozwiązania w zakresie digitalizacji i automatyzacji dokumentów przy współpracy z litewską agencją celną i operatorem logistycznym Bunasta, estońską technologiczną firmą Intepia oraz ukraińską PPL33-35. System powstał z zastosowaniem technologii blockchain (rozproszonych baz danych), pozwalającej zapewnić bezpieczeństwo, niezmienność transferu danych i przejrzystość procesu.
W czasie testu pomiędzy Litwą, Łotwą, Estonią i Polską odbył się rzeczywisty przewóz drogowy towarów, których dane zostały wprowadzone do rejestru e-CMR. Kontrola odbyła się w Polsce 8 września 2020 roku, na odcinku drogowym Czechowice Dziedzice – Częstochowa, na autostradzie A1, w pobliżu MOP Woźniki-Wschód. Z polskiej strony udział w projekcie wziął agent celny, oferujący również usługi przewozowe, 3Cargo oraz przewoźnik Delamode Baltics. Poza tym w pilotażu uczestniczyli również pracownicy urzędu Celno-Skarbowego oraz ITD, którzy dokonywali kontroli samochodów ciężarowych za pomocą platformy e-CMR.
Uczestnicy dodają, że elektroniczny system wymiany dokumentów stwarza również możliwości zastosowania kartotek danych e-CMR w generowaniu innych dokumentów elektronicznych, np. zgłoszeń celnych, a także bezkontaktowej identyfikacji przewożonych towarów. Ponadto połączenie systemu rozpoznawania numerów rejestracyjnych stosowanego przez urząd celny z platformą e-CMR pozwala w czasie rzeczywistym w sposób zautomatyzowany identyfikować rodzaj przewożonego towaru bez zatrzymania pojazdu, co z kolei ułatwia wybór i kontrolę ciężarówek.
– Zastosowanie platformy e-CMR daje możliwość wymiany informacji zawartych w dokumentach nie tylko między podmiotami biznesowymi i instytucjami państwowymi, ale również między organami nadzoru w różnych krajach, przez które wieziony jest ładunek – powiedział Rišardas Bedulskis, kierownik Fitek EDI.
Rozwój systemu e-CMR
Fitek EDI planuje rozpoczęcie podobnych projektów z przedstawicielami Białorusi i Ukrainy i włączenie tych krajów do systemu. Docelowo platforma ma być dostosowana także do innych rodzajów transportu: morskiego, lotniczego i kolejowego.
Na międzynarodowym forum innowacji transportu, które odbędzie się na Litwie 5 listopada, ministrowie krajów bałtyckich i partnerów z Europy Wschodniej planują zatwierdzić deklarację o współpracy w wymianie informacji elektronicznych dotyczących przewozu towarów między krajami.
Przyjęte ostatnio w Europie rozporządzenie w sprawie elektronicznych informacji o transporcie towarów (eFTI), zobowiązujące instytucje państwowe do zapewnienia możliwości odbioru informacji elektronicznych dotyczących ładunków od 2024 roku, stanowi dobre środowisko dla dalszej digitalizacji dokumentów logistycznych.
Fot. Bunasta