Digitalizacja opanowuje niemal całą branżę logistyczną, a tradycyjne łańcuchy dostaw coraz częściej łączą się z cyfrowymi. W najbliższych latach proces ten jeszcze się nasili, a COVID jedynie go przyspieszył.
Decydując się na cyfrowy kierunek rozwoju biznesu szefowie firm otwierają sobie nowe “furtki”. Są w stanie łatwiej przewidzieć przyszłe potrzeby związane z łańcuchem dostaw oraz dokonywać słusznych wyborów o charakterze strategicznym. Ewidentny wpływ na zarządzanie łańcuchami dostaw ma internet, z narzędziami pomagającymi usprawnić transport i składowanie.
Cyfrowe zarządzanie obejmować może też zarówno to, co związane z zaopatrzeniem, jak i z kontrolą zapasów, ograniczając przy tym – coraz bardziej kosztowne – zatrudnianie pracowników. Oprogramowanie jest jednak czymś więcej, niż systemem rejestrowania i dostarczania analizy ryzyka oraz przeprowadzania symulacji. Umożliwia producentom i operatorom logistycznym uświadomienie zagrożeń i przygotowanie się na ewentualne zakłócenia, jakie mogą wystąpić w łańcuchu dostaw.
Analitycy sformułowali listę kluczowych założeń dotyczących korzystania z technologii cyfrowych w łańcuchu dostaw. To, ich zdaniem, podstawowe elementy zarządzania, a zdecydowanie najlepsze efekty osiągane są gdy jednocześnie stosuje się je wszystkie.
1. Zintegrowane planowanie
Narzędzia cyfrowe wykorzystywane są do z pozoru tak różnych elementów łańcucha dostaw jak: planowanie zakupów lub transport, ale i do dystrybucji, planowania przewozów oraz informowania o terminach dostaw. Rzecz w tym, aby wszystkie te rozwiązania skupić w jednym systemie, stworzyć połączoną platformę. Tylko wtedy można wykorzystać w pełni specyficzne możliwości każdego z tych rozwiązań i w sposób optymalny planować działania, by dostarczać właściwy produkt do klienta końcowego w odpowiednim czasie.
2. Połączona w sieć platforma łańcucha dostaw
Sensowność połączenia rozwiązań służących planowaniu jest weryfikowana dopiero w trakcie funkcjonowania samego łańcucha.
Nieprawidłowe prognozy popytu albo też brakujące części zagrażają procesowi realizacji łańcucha dostaw, ponieważ z reguły liczne działania bazują na sobie nawzajem.
Dla szybkiego rozwiązywania pojawiających się problemów i redukowania ich konsekwencji do minimum, ogromne znaczenie ma wymiana informacji. Poprzez włączenie danych wewnętrznych i zewnętrznych, platformy cyfrowe tworzą główną instancję kontrolującą i monitorującą dla wszystkich aktorów łańcucha dostaw: począwszy od odbioru u dostawcy, aż po dostawę do klienta – podkreślają analitycy Lila Logistik, dodając iż komunikacja, śledzenie i sterowanie mogą odbywać się przykładowo poprzez platformę chmurową.
Łączy ona kilka systemów, co daje stały (w czasie rzeczywistym) podgląd procesów, a w przypadku ewentualnych nieprawidłowości, np. w razie przekroczenia faz dostawy, umożliwia szybką reakcję. Ich zdaniem dopiero wówczas, gdy zintegrowana platforma zacznie funkcjonować, nastąpi redukcja całego nakładu związanego z planowaniem i zostanie wygenerowana wartość dodana.
3. Przewidujące analizy rynku i dostawców
Kluczowe dla racjonalnego zarządzania jest odpowiednie przewidywanie. Po to, by predykcja zdarzeń przebiegała optymalnie, konieczne jest ścisłe współdziałanie z dostawcami i korzystanie z ich potencjału. Zdaniem logistyków to dostawcy powinni zostać włączeni do procesu projektowania łańcucha dostaw, to oni też powinni przekonać się o sensowności zarządzania cyfrowego. Jako element wspierający można potraktować upowszechnienie elektronicznej dokumentacji, zwłaszcza zawieranie umów w takiej właśnie formie.
4. Inteligentne magazyny
Nie ma możliwości sensownego zarządzania łańcuchem dostaw, jeśli nie zacznie funkcjonować tzw. inteligentny magazyn, co oznacza w istocie automatyzację zarządzania nim. W miarę zwiększania liczby SKU i zapotrzebowania na zamówienia w systemie just-in-time, kompletacja zamówień oparta na stosowanej od dekad zasadzie “człowiek do towaru” przestaje się sprawdzać, a magazyn (również w branży e-commerce), w którym obsługa odbywa się ręcznie, jest na straconej pozycji.
Skutkiem automatyzacji ma być zwiększenie produktywności i wydajności zarządzania, a jednocześnie redukcja zapotrzebowania na personel. Na łańcuch dostaw ma wpływ też radykalne zmniejszenie ryzyka ewentualnych błędów, czemu sprzyja automatyzacja czynności magazynowych. Na przykład, po wpłynięciu zamówienia od klienta, robot pickingowy kompletuje zamówione produkty i przekazuje je dalej do wysyłki. Tutaj działa kolejny robot, który pakuje towary i ładuje je do zarezerwowanego wcześniej pojazdu… Operatorzy potwierdzają, że z całą pewnością firmy dysponujące zautomatyzowanymi magazynami szybciej realizują dostawy, a dokładność kompletacji zamówień jest większa. Mają przy tym mniej pracy fizycznej.
5. Szybkie reagowanie
Nie ma efektywnego zarządzania cyfrowego, jeśli nie jesteśmy w stanie zagwarantować elastyczności i szybkości reagowania. To szczególnie ważne w sytuacjach, gdy popyt jest nieregularny i trudny do przewidzenia, co w rezultacie może generować nadmierne zapasy.
Wykorzystując tradycyjne metody, firmy poświęcają coraz więcej czasu na obsługę zwrotów, czy usuwanie tzw. “wąskich gardeł”. Koszty inwestycji w systemy przyspieszające reagowanie w sytuacjach nagłych szybko się zwracają w postaci szybszej reakcji na zamówienia.
Czujniki i inteligentne urządzenia potrafią dostarczać olbrzymie ilości danych do śledzenia i monitorowania łańcucha dostaw, produkcji, przesunięć zapasów (w dowolnym miejscu), stanu i wydajności zainstalowanego sprzętu, transportu i stanów magazynowych.
Dane umożliwiają zaawansowanym systemom optymalizacji planowania (APS), szybkie identyfikowanie i reagowanie na zmieniającą się rzeczywistość szybciej i dokładniej niż wcześniej. Analitycy rysują całkiem często funkcjonujący już obecnie z powodzeniem scenariusz operacyjny dla transportu, będący prostym przykładem cyfrowego zarządzania realizacją dostaw:
- samochody ciężarowe podczas jazdy automatycznie przekazują do systemu inteligentnego magazynu swoje aktualne położenie i przewidywany czas dojazdu do miejsca docelowego,
- automatycznie rezerwowana rampa załadunkowa pozwala zapewnić szybki proces rozładunku,
- bezpośrednio w magazynie prowadzone są dalsze działania i za pomocą czujników wszystkie zasoby aktualizowane są w czasie rzeczywistym,
- systemy transportowe bez kierowcy rozmieszczają towary bez dalszych etapów pośrednich, w tym samym momencie dochodzi do automatycznego zapisu wszystkich danych w systemie.
6. Autonomiczna dystrybucja
Niedobór wykwalifikowanych pracowników i rosnące natężenie transportu w coraz większej mierze utrudniają realizację zamówień. Stosowanie autonomicznych środków transportu w związku z tym nadal zyskuje na znaczeniu. Dotyczy to na razie głównie transportu wewnętrznego w magazynach, a chodzi o bezobsługowe pojazdy, będące w stanie zracjonalizować dostawy i przyspieszyć wykonywanie poszczególnych czynności.
W wielu przypadkach już dziś sprawdzają się pociągi logistyczne (Mizusumashi). W całkiem nieodległej przyszłości z pewnością pojawią się też podobne, autonomiczne środki transportu drogowego. Na tego rodzaju środki, tak jak na autonomiczne pojazdy magazynowe, jesteśmy po prostu “skazani”.
Fot. Pixabay/geralt