Odsłuchaj ten artykuł
Odzyskiwanie długów na Litwie. Zobacz, jakie możliwości ma wierzyciel
Ten artykuł przeczytasz w 5 minut
Procedura windykacji długu jest czasochłonnym i skomplikowanym procesem, szczególnie kiedy obie strony konfliktu dzieli granica innego państwa. Ze względu na ożywione stosunki gospodarcze między Polską a Litwą, nasi klienci często pytają o to, jak wygląda odzyskiwanie wierzytelności od dłużnika mającego siedzibę lub miejsce zamieszkania w państwie litewskim. Zaprzyjaźniona litewska kancelaria, która pośredniczy w sprawach między stronami z obu krajów, podzieliła się z nami rzetelnymi informacjami na ten temat.
Przed rozpoczęciem procedury windykacyjnej, warto zebrać wszelkie możliwe informacje o dłużniku dostępne zarówno w internecie, jak i w publicznych rejestrach (np. rejestrze spółek handlowych, rejestrze zastawów). Pozwoli to ocenić, czy nasz dłużnik faktycznie ma wystarczające środki na spłatę naszej wierzytelności. Dzięki temu będziemy mogli łatwiej podjąć decyzję, czy warto angażować się w tego rodzaju proces.
Sądowy nakaz zapłaty
Istnieją trzy skuteczne sposoby na wyegzekwowanie należnych pieniędzy od dłużnika na drodze sądowej. Zdecydowanie najprostszym z nich jest wystąpienie o sądowy nakaz spłaty długu.
Na decyzję sądu czeka się wówczas około trzy miesiące, a opłata sądowa wynosi maksymalnie 1 proc. windykowanej kwoty. W przypadku odmowy wykonania nakazu sądowego przez dłużnika, można wszcząć postępowanie sądowe.
Proces sądowy na Litwie
Windykacja drogą procesu sądowego w pierwszej instancji trwa do półtora roku. Co ciekawe, w prawie litewskim istnieją trzy instancje sądowe, zatem zapadnięcie wyroku końcowego może nastąpić nawet po trzech, czterech latach. Opłaty sądowe za wszczęcie postępowania różnią się w zależności od wysokości windykowanej kwoty. Mianowicie w przypadku sprawy o zapłatę kwoty nie większej niż 30 tys. euro, opłata od pozwu wynosi 3 proc. kwoty (ale nie mniej niż 20 euro). Jeśli natomiast windykowana kwota wynosi od 30 tys. do 100 tys. euro, wówczas opłata od pozwu wynosi 900 euro oraz 2 proc. kwoty długu. Dla długu większego niż 100 tys. euro opłata ta wynosi 2 300 euro i 1 proc. kwoty sporu. Maksymalna kwota opłat sądowych nie może przekraczać jednak więcej niż 15 tys. euro.
Jeżeli wszczęte zostanie postępowanie sądowe, należałoby się zabezpieczyć wobec ewentualnych negatywnych działań dłużnika w stosunku do własnego majątku (np. jego ukrywania, przepisywania na inne osoby, fikcyjnej utraty) i zwrócić się do sądu o zastosowanie tymczasowych środków ochronnych.
Jeśli na mienie dłużnika lub należące do niego rachunki bankowe spółki zostanie nałożone sądowe zabezpieczenie, to w przypadku pozytywnego wyroku dłużnik nadal będzie posiadał środki, z których będzie można przeprowadzić skuteczną egzekucję i tym samym, doprowadzić do realnego odzyskania długu. Wniosek o zastosowanie tymczasowych środków ochronnych można złożyć w każdym momencie sporu sądowego, a nawet jeszcze przed rozpoczęciem działań sądowych, gdy dłużnik widocznie unika spłacenia długu i na przykład rozpoczyna sprzedaż należących do niego nieruchomości lub ruchomości. Decyzja sądu w zakresie nałożenia zabezpieczenia może zostać przekazana do wykonania przez litewskiego komornika.
Odzyskiwanie długów na Litwie – postępowanie upadłościowe
Inną możliwością odzyskania naszych pieniędzy może być złożenie wniosku o niewypłacalność dłużnika lub ogłoszenie jego upadłości. Wniosek, oczywiście w języku litewskim i w odpowiedniej formie, może zostać przesłany do litewskiego sądu listem poleconym, kurierem lub złożony poprzez lokalnego komornika. Dłużnik ma wówczas 30 dni od otrzymania zawiadomienia do wypełnienia ciążących na nim zobowiązań finansowych.
Według naszych partnerów na Litwie jest to bardzo poważny i skuteczny środek odzyskiwania wierzytelności, o ile tylko należąca do dłużnika firma nadal aktywnie działa. Oczywistym jest bowiem, że wówczas nie na rękę będzie dla niego prowadzenie formalnego procesu o ogłoszenie bankructwa przedsiębiorstwa. Należy jednak pamiętać, że w przypadku wszczęcia postępowania upadłościowego narastanie długu zatrzyma się (nie będą powstawać dalsze odsetki). Ponadto wierzyciel musi pogodzić się z tym, że najprawdopodobniej będzie musiał podzielić się odzyskanymi pieniądzmi z innymi wierzycielami, którzy pojawią się po ogłoszeniu postanowienia o wszczęciu procedury w publicznych środkach przekazu. Dodatkowo, postępowanie upadłościowe może potrwać nawet kilka lat. Dobrą wiadomością jest natomiast to, że złożenie wniosku o upadłość nie wymaga uiszczenia żadnej opłaty sądowej.
Jak widać postępowanie sądowe i upadłościowe na Litwie w gruncie rzeczy wygląda podobnie do polskiego i w przypadku mniejszych wierzytelności najbardziej opłaca się skorzystanie z drogi sądowego nakazu zapłaty. Niemniej warto pamiętać o tym, że w przypadku zawierania umów z zagranicznymi kontrahentami sądem właściwym do rozpatrywania sprawy jest niemal zawsze sąd właściwy dla siedziby pozwanego (dłużnika), bądź też sąd określony umownie, którym jest zazwyczaj sąd właściwy dla zlecającego przewóz.
Często także w umowach transportowych z zagranicznymi kontrahentami pojawiają się zapisy ograniczające w ogóle możliwość rozpoczęcia postępowania sądowego i poddające wszelkie spory związane z wykonaniem umowy pod rozstrzygnięcie trybunałów arbitrażowych (co w praktyce jest niezwykle kosztowne). W kolejnych artykułach postaramy się opisać dokładnie na co zwracać uwagę podpisując umowy na międzynarodowe usługi transportowe, szczególnie w aspekcie wyboru sądu i prawa właściwego dla rozstrzygania sporu z zagranicznym kontrahentem.
Fot. Pixabay/martaposemuckel
