Na przestrzeni ostatnich lat toczył się spór o to, czy jedna licencja transportowa może być wydana na spółkę cywilną, czy każdy wspólnik jako przedsiębiorca powinien mieć własną odrębną licencję. Najnowsze stanowisko sądów w tej sprawie rozwiewa wątpliwości.
Dotychczas część orzecznictwa dopuszczała udzielenie licencji, której częścią byliby objęci wszyscy wspólnicy tworzący spółkę cywilną. Wyraźnie wskazuje na to Naczelny Sąd Administracyjny w uzasadnieniu uchwały z 15 października 2008. Czytamy w nim, że:
(…) nie jest uprawniony prezentowany czasem pogląd, jakoby istniały przeszkody do udzielenia licencji wszystkim wspólnikom spółki cywilnej (por. wyrok NSA w Warszawie z 19 października 2006 r., VI SA/Wa 1161/06, LEX nr 298125). Żaden przepis prawa nie zakazuje udzielenia licencji w takich warunkach.”
Jednakże taka praktyka nie była respektowana przez większość organów administracji.
Licencja transportowa konieczna dla każdego wspólnika
Najnowsze stanowisko w tej kwestii wyraził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z 11 stycznia 2018 r. (III SA/Kr 1087/17). Sędziowie stwierdzili jednoznacznie, że każdy ze wspólników spółki cywilnej świadczący usługi transportu drogowego musi posiadać odrębną licencję.
Sąd podkreślił, że kwestię, kogo należy uznawać za przedsiębiorcę regulują przepisy ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. Art. 4 tej ustawy jednoznacznie wskazuje, że przedsiębiorcą nie jest spółka cywilna. To wspólnicy świadczą usługę transportową, a wykonywany przez nich konkretny przewóz jest realizowany wspólnie, a nie przez każdego z osobna. Jednak zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego uprawniające do wykonywania transportu drogowego jest aktem indywidualnym, wydawanym na wniosek konkretnego przedsiębiorcy i potwierdza jego uprawnienie do wykonywania usług w zakresie transportu drogowego.
Czym charakteryzuje się spółka cywilna
Zgodnie z Kodeksem cywilnym, przez zawartą umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do wspólnego celu gospodarczego, działając w sposób oznaczony, w szczególności wnosząc wkłady – należy odróżnić wspólników spółki cywilnej będących odrębnymi przedsiębiorcami, spółkę cywilną będącą stosunkiem zobowiązaniowym łączącym wspólników oraz przedsiębiorstwo prowadzone przez wspólników w ramach realizacji wspólnego celu gospodarczego określonego w umowie spółki.
Uprawnienie wynikające z zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego nie ma charakteru majątkowego i dlatego nie może być przedmiotem wkładu do majątku spółki. Tym samym każdy ze wspólników spółki cywilnej jest zobowiązany uzyskać wymagane przepisami prawa zezwolenie lub licencję.
Przypomnijmy, że zgodnie z art. 92a ust. 1 Ustawy o transporcie drogowym, podmiot wykonujący przewóz drogowy lub inne czynności związane z tym przewozem z naruszeniem obowiązków lub warunków przewozu drogowego – podlega karze pieniężnej w wysokości od 50 zł do 10 tys. zł za każde naruszenie. W myśl I p. 1.1 załącznika nr 3 do tej ustawy, wykonywanie transportu drogowego bez wymaganego zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego lub bez wymaganej licencji sankcjonowane jest karą pieniężną w wysokości 8 tys. zł.
Fot. iStock